SUPERVISOR
Mostafa Mobli,Bahram Baninasab,Amir Hosein Goli
مصطفی مبلی (استاد راهنما) بهرام بانی نسب (استاد راهنما) سیدامیرحسین گلی (استاد مشاور)
STUDENT
Nasim Bastam
نسیم بستام
FACULTY - DEPARTMENT
دانشکده کشاورزی
DEGREE
Doctor of Philosophy (PhD)
YEAR
1392
TITLE
Effect of nutrition, growth regulators and fruit harvest time on quantity and quality of oil in some olive cultivars
This research was conducted in the form of three separate experiments with the aim of examining practical solutions to improve the quantity and quality of olive oil. In the first experiment, with the aim of determining the best fruit harvest time, the trend of changes in the quantity and quality of olive oil during four different harvest stages from the beginning of fruit color change every two weeks (12 October, 26 October, 10 November and 24 November) on Four different olive cultivars with oil application (two domestic cultivars Roghani and Zard and two imported cultivars Amphissis and Beladi) were evaluated in 2016. In this part of the study, maturity index, oil content, quality parameters and oil fatty acid profiles were measured. In the second experiment, with the aim of investigating the effect of tree yield on the quantity and quality of oil, growth regulators of benzyl adenine and naphthalene acetic acid each in two concentrations (100 and 150 mg/l) 15 days after full bloom stage were sprayed on four cultivars (Roghani, Zard, Amphissis and Beladi). In this part of the study, the physical properties of the fruit, oil percentage, oil quality indicators, fatty acid profiles and the percentage of initial and final fruit set were measured and studied. In the third experiment, foliar nutrition of zinc in two mineral and chelated forms with different amino acids in two stages of full bloom and 15 days later to evaluate the physical properties of fruit, quantity and quality of oil in different olive cultivars for two consecutive years (2017 and 2018) was performed. In the first year, mineral zinc (zinc sulfate) and chelated with the amino acids histidine, methionine and threonine were applied on Beladi cultivar. In the second year, based on the results of the first year, in addition to the mineral form treatment of zinc, the best aminochelate treatment of the first year (zinc-methionine) was selected and repeated and two treatments of zinc aminochelate zinc lysine and glycine replaced the previous two amino acids. In addition, the amino acid lysine was added. In the second year, the experiment was performed on four cultivars (Roghani, Zard, Amphissis and Beladi). The results of the first experiment showed that in Zard and Beladi cultivars, the highest amount and best quality of oil were obtained on the last harvest date (November 15, equivalent to maturity index of 4.59 and 4.75, respectively). Also, in Amphissis and Roghani cultivars, the most suitable harvest time to extract the highest amount of oil was the fourth harvest stage and to obtain the best quality of oil was the second harvest stage (October 17, respectively, was equivalent to the maturity index of 4.68 and 4.54). Based on the findings of the second experiment, application of both concentrations of BA and NAA improved the physical properties of fruit, quantity and quality of oil in all cultivars compared to the control treatment. BA at a concentration of 150 mg/l was more effective than other functional compounds in improving oil content, fruit physical properties and oil quality factors including chlorophyll content, phenolic compounds and oleic acid content. NAA at a concentration of 150 mg/l was more effective in reducing the initial and final fruit set compared to other applied treatments. Applied growth regulators in this experiment decreased the oxidation index of the oil and increased its resistance to oxidation by increasing the amount of phenolic compounds and oleic acid. The results of the third experiment also showed that due to the application of Zn, the concentration of Zn in leaves and fruits increased significantly compared to the control. So that the concentration of Zn in the leaves increased more than twice due to the application of Zinc sulfate and more than three times due to the application of Zn aminochelates compared to the control treatment. Application of Zn improved the physical properties of the fruits and increased the quantity and quality of olive oil in all studied cultivars. In all factors evaluated in fruit and olive oil, the healing effect of Zn depended on the type of source applied. Aminochelate treatments had a more healing effect than Zinc sulfate treatment. Among the different types of functional aminochelates, Zn-methionine and Zn-glycine were the most effective treatments. With the use of Zn aminochelates, the oxidative stability of the oil increased due to the increase in phenolic compounds, oleic acid content and the ratio of monounsaturated to polyunsaturated fatty acids. Key words: Olive oil, Benzyl adenine, Naphthalene acetic acid, Zinc sulfate, Zinc aminocholate and Oleic acid.
روغن زیتون از بهترین و سالم ترین روغن های گیاهی می باشد که ارزش غذایی آن به اثبات رسیده است. ترکیبات شیمیایی و کیفیت روغن زیتون تحت تأثیر عوامل متعددی مانند رقم، میزان محصول، تغذیه، شرایط محیطی، زمان برداشت، فاکتورهای پس از برداشت و روش استحصال روغن قرار می گیرد. با وجود تمام تلاش های صورت گرفته برای گسترش کشت و کار زیتون در کشور و نیز با توجه با سازگاری این درخت با اقلیم کشورمان ایران، انجام تحقیقات در زمینه ایجاد راهکارهایی به منظور افزایش میزان و کیفیت روغن استحصالی از زیتون تولیدی در کشور ضرورت دارد. بنابراین این پژوهش در قالب سه آزمایش مجزا با هدف بررسی راهکارهای عملی در جهت ارتقای کمیت و کیفیت روغن زیتون انجام شد. در آزمایش اول با هدف تعیین بهترین زمان برداشت میوه، روند تغییرات کمیت و کیفیت روغن زیتون طی چهار مرحله مختلف برداشت از زمان آغاز تغییر رنگ میوه ها به فاصله دو هفته یکبار (12 مهر، 26 مهر، 10 آبان و 24 آبان) بر روی چهار رقم مختلف زیتون با کاربرد روغنی (دو رقم داخلی روغنی و زرد و دو رقم وارداتی آمفی سیس و بلیدی) در سال 1395 ارزیابی شد. در این بخش از پژوهش شاخص بلوغ، مقدار روغن، پارامترهای کیفی و پروفیل اسیدهای چرب روغن اندازه گیری گردید. در آزمایش دوم با هدف بررسی اثر میزان محصول درخت بر کمیت و کیفیت روغن، تنظیم کننده های رشد بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید هر یک در دو غلظت (100 و 150 میلی گرم در لیتر) 15 روز پس از مرحله تمام گل بر روی چهار رقم (روغنی، زرد، آمفی سیس و بلیدی) محلول پاشی شدند. در این بخش از پژوهش خصوصیات فیزیکی میوه، درصد روغن، شاخص های کیفی روغن، پروفیل اسیدهای چرب و درصد فروت ست اولیه و نهایی اندازه گیری و بررسی گردید. در آزمایش سوم، تغذیه برگی عنصر روی به دو فرم معدنی و کلات شده با انواع آمینواسیدهای مختلف در دو مرحله تمام گل و 15 روز پس از آن به منظور بررسی خصوصیات فیزیکی میوه، کمیت وکیفیت روغن در ارقام مختلف زیتون طی دو سال متوالی (1396 و 1397) انجام گرفت. در سال اول، کاربرد روی به فرم معدنی (سولفات روی) و کلات شده با آمینواسیدهای هیستیدین، متیونین و ترئونین بر روی رقم بلیدی انجام شد. در سال دوم، بر اساس نتایج حاصل از سال اول، علاوه بر تیمار فرم معدنی روی، بهترین تیمار آمینوکلات سال اول (روی-متیونین) انتخاب و تکرار شد و دو تیمار آمینوکلات روی لیزین و گلیسین جایگزین دو آمینواسید قبلی شدند. علاوه بر این اسید آمینه لیزین نیز افزوده شد. در سال دوم آزمایش بر روی چهار رقم (روغنی، زرد، آمفی سیس و بلیدی) به اجرا درآمد. نتایج آزمایش اول نشان داد در ارقام زرد و بلیدی بیشترین مقدار و بهترین کیفیت روغن در آخرین تاریخ برداشت (24 آبان ماه، بترتیب معادل شاخص بلوغ 59/4 و 75/4) بدست آمد. همچنین در ارقام آمفی سیس و روغنی مناسب ترین زمان برداشت به منظور استحصال بیشترین میزان روغن مرحله چهارم و برای بدست آوردن بهترین کیفیت روغن مرحله دوم (26 مهر ماه، بترتیب معادل شاخص بلوغ 68/4 و 54/4) بود. بر اساس یافته های آزمایش دوم، کاربرد هر دو غلظت بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید سبب بهبود خصوصیات فیزیکی میوه، کمیت و کیفیت روغن در تمامی ارقام در مقایسه با تیمار شاهد شدند. بنزیل آدنین در غلظت 150 میلی گرم در لیتر در بهبود مقدار روغن، خصوصیات فیزیکی میوه و فاکتورهای کیفی روغن از جمله مقدار کلروفیل، ترکیبات فنولیکی و میزان اولئیک اسید نسبت به سایر ترکیبات کاربردی مؤثرتر بود. نفتالین استیک اسید در غلظت 150 میلی گرم در لیتر در کاهش میزان فروت ست اولیه و نهایی در مقایسه با سایر تیمارهای کاربردی مؤثرتر بود. تنظیم کننده های رشد کاربردی در این آزمایش با افزایش میزان ترکیبات فنولیکی و اولئیک اسید سبب کاهش میزان شاخص اکسیداسیون روغن شده و پایداری آن را در برابر اکسیداسیون افزایش دادند. نتایج آزمایش سوم نیز نشان داد در اثر کاربرد عنصر روی غلظت روی در برگ و میوه در مقایسه با شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. بطوریکه غلظت روی در برگ در اثر کاربرد سولفات روی بیش از دو برابر و در اثر کاربرد آمینوکلات های روی بیش از سه برابر در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت.کاربرد عنصر روی سبب بهبود خصوصیات فیزیکی میوه، افزایش کمیت و کیفیت روغن زیتون در تمامی ارقام مورد مطالعه گردید. در کلیه فاکتورهای ارزیابی شده در میوه و روغن زیتون، اثر بهبود بخشی عنصر روی به نوع منبع کاربردی بستگی داشت. بطوریکه تیمارهای آمینوکلات اثر بهبود بخشی بیشتری در مقایسه با تیمار سولفات روی داشتند. در میان انواع مختلف آمینوکلات های کاربردی، دو تیمار آمینوکلات روی-متیونین و روی-گلیسین مؤثرترین تیمارهای بودند. با کاربرد آمینوکلات های روی، پایداری اکسیداتیو روغن در اثر بالا رفتن میزان ترکیبات فنولیکی، میزان اولئیک اسید و نسبت اسیدهای چرب تک غیر اشباع به چند غیر اشباع افزایش یافت. در مجموع بر اساس یافته های این پژوهش تعیین مناسب ترین زمان برداشت در هر محل و برای ارقام مختلف نقش مهمی در کمیت و کیفیت روغن زیتون دارد. همچنین تنظیم محصول دهی درختان با کاربرد تنظیم کننده های رشد و بهبود شرایط تغذیه ای درختان با کاربرد عنصر روی به خصوص در فرم آمینوکلات پتانسیل بالایی در بهبود کمیت و کیفیت روغن زیتون داشت. کلمات کلیدی : روغن زیتون، بنزیل آدنین، نفتالین استیک اسید، سولفات روی، آمینوکلات روی و اولئیک اسید