ارزیابی کیفیت ظاهری و مقاومت به خشکی گونه Festuca ovina بومی منطقه لرستان

STUDENT

DEGREE

YEAR

Water for use in turfgrass irrigation is becoming increasingly limited, which often leads to decline in turf quality, particularly in semiarid and arid regions. Therefore, water conservation becomes a prime concern of turfgrass managers and growers . This situation is complicated by weather patterns that lead to extreme weather such extended as drought and heat. The objective of this investigation was to evaluation of visual quality and draught resistance of native Festuca ovinain Lorestan in the forms of two separate experiment. In the first experiment, in order to assess the turf quality, after establishing and covering the surface of the PVC pots (60 cm deep ) with turf grass,three levels (2, 4 and 6 cm ) were applied in species every week. This experiment was done factorial based on completely randomized blocks design and during that shoot growth, tillering, color, leaf width, fresh and dry weight were measured every week.The result of first experiment showed Festuca ovina despite of less color compared to Poa pratensiswas suitable for turf establishment for such a important variety characteristic as field germination speed, sward density, re-growth after cuts and leaf width (0.59 mm ). By the way surface of 2 cm is the best height for this species. The objective of the second exoeriment was to determine the drought resistance of turfgrasses.This experiment was done on the completely randomized blocks design. Drought treatment was done with withholding irrigation until leaf wilting of most control plants reach 100%. During the stress period, shoot growth, fresh and dry weight, color, prolin content, chlorophyll content (Chl), catalase (CAT), ascorbate peroxidase (APX), percentage of drying, root penetration, root fresh and dry weight and effective depth of root density were measured. The result of second exoeriment showed that in every two species, drought stress caused to decline grass quality. Reduction of, shoot growth, fresh and dry weight in Poa pratensis was greeter than Festuca ovina. Festuca ovina was the best for root fresh and dry weight, root penetration and depth of root density. Prolin content, chlorophyll content, color, catalase and ascorbate peroxidase was the most in Festuca ovina in comparison with control plants at 20d. Drying penetration in Festuca ovina was increased with more delayed than Poa. The prolonged drought stress decreased APX and CAT activities and increased prolin content and drying penetration in Festuca. These results suggested that drought tolerance could be related to increases in antioxidant activities and proline content. However, prolonged drought stress suppressed APX and CAT activities. Key Words : Festuca ovina , drought stress, enzyme, proline, visual quality

در احداث فضای سبز و پارک ها چمن یکی از عناصر لازم و جزء جدانشدنی تزیینات گیاهی به شمار می رود. منابع آب برای مصرف در آبیاری چمن به شدت در حال محدود شدن است، که اغلب منجر به کاهش کیفیت چمن خصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک می گردد، بنابراین مصرف آب نگرانی عمده برای مدیران و پرورش دهندگان چمن گردیده است. این وضعیت با تغییرات الگوی هوا که با افزایش گرما و خشکی همراه شده است، پیچیده تر می شود. با توجه به این که بخش اعظم کشور ما در مناطق خشک قرار دارد و با توجه به اهمیت استفاده از چمن در فضاهای سبز، در اکثر موارد نمی توان گیاه دیگری را جایگزین آن نمود. در این میان یکی از مهمترین استراتژی ها برای کاهش نیاز های آبی و تنش خشکی استفاده از ارقام و گونه های مقاوم به خشکی می باشد. از طرف دیگر با وجود شرایط خاص اقلیمی ایران و با توجه به توانایی گیاهان در سازگاری به شرایط هر منطقه طی سالیان دراز، احتمال وجود گونه های گراس مقاوم به خشکی در ذخیره ژنتیکی ایران بسیار زیاد است. در این پژوهش گونه Festuca ovina به عنوان گونه بومی منطقه لرستان با گونه Poa pratensis به عنوان شاهد در قالب دو آزمایش مجزا مورد مقایسه قرار گرفتند. در آزمایش اول به منظور بررسی کیفیت چمن، پس از استقرار و پوشش کامل سطح گلدان های پی وی سی به عمق 60 سانتی متر توسط چمن، سطوح چمن زنی 2 ، 4 و 6 سانتی متر به صورت هفتگی بر روی گونه ها اعمال شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت و در طول آزمایش، میزان رشد اندام هوایی، میزان پنجه زنی، رنگ برگ، عرض برگ، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی به صورت هفتگی اندازه گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که گونه فستوکا اوینا با وجود داشتن رنگ کمتر نسبت به چمن پوآ، از جوانه زنی (استقرار) سریع، قدرت پنجه زنی بالا و بافت مطلوبی (عرض برگ حدود 59/0 میلی متر) برخوردار است و می تواند در فضای سبز به عنوان چمن معرفی گردد . ضمناً سطح 2 سانتی متری به عنوان بهترین ارتفاع چمن زنی برای این گونه معرفی گردید. مقاومت به خشکی گونه بومی در آزمایش دوم مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. تیمارتنش خشکی با قطع کامل آبیاری تا خشکیدگی کامل گونه شاهد اعمال شد. در طول مدت تنش، میزان رشد بخش هوایی، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، عمق نفوذ ریشه، عمق موثر تراکم ریشه، درصد خشکیدگی، میزان پرولین، میزان کلروفیل، میزان آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز مورد اندازه گیری قرار گرفت. تنش خشکی ارتفاع رشد، وزن تر و خشک هر دو گونه را کاهش داد ولی این کاهش ها برای گونه شاهد بیشتر بود. وزن تر و خشک ریشه، عمق نفوذ ریشه وعمق موثر تراکم ریشه در پوآ کمتر از فستوکا بود. 10 روز پس از اعمال تنش خشکی، محتوی کلروفیل، پرولین، آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز گونه فستوکا نسبت به شاهد بیشتر بود. همچنین درصد خشکیدگی در این گونه باتاخیر بیشتری نسبت به گونه پوآ افزایش یافت. در گونه فستوکا آوینا با طولانی شدن تنش، درصد خشکیدگی افزایش پیدا کرد. اما محتوای کلروفیل، میزان پرولین و فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز (APX) وکاتالاز (CAT) با پیشرفت خشکی از خود کاهش نشان داد. چنانچه در روز 30 تنش خشکی مقادیر این پارامترها به طور معنی داری کاهش یافت. این نتایج نشان می دهد که مقاومت به خشکی با افزایش میزان آنزیم های آنتی اکسیدانی و پرولین همراه است .هرچند با پیشرفت خشکی مقدار این آنزیم ها کاهش می یابد. کلمات کلیدی : فستوکا اوینا، کیفیت ظاهری، تنش خشکی، آنزیم کاتالاز، آنزیم آسکوربات پراکسیداز، پرولین و کلروفیل