Skip to main content
SUPERVISOR
Majid Afyuni,Amirhossein Khoshgoftarmanesh,Hossein Khademi Moughari,Mohammad-Ali Hajabbasi
مجید افیونی مبارکه (استاد راهنما) امیرحسین خوش گفتارمنش (استاد راهنما) حسین خادمی موغاری (استاد مشاور) محمدعلی حاج عباسی جورتانی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Mahin Karami
مهین کرمی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Doctor of Philosophy (PhD)
YEAR
1383
The objectives of this study were to assess Zn status of soils in Fars, Isfahan and Qom provinces of Iran , to model the relationship between wheat and rice grain Zn and agro-ecosystem parameters, to calculate the Zn fluxes from soil into plants and modeling accumulation rate of Zn in the agro-ecosystems of study area. About 222 soil (0-30 cm) and plant (wheat and rice) samples were collected randomly from the agricultural soils. Linear regression models were fitted by least square and robust methods to model soil Zn and grain Zn (of wheat and rice) and agro-ecosystem parameters relationships. Zinc fluxes from soil to plants and Zn accumulation rates in the agro-ecosystems were computed using mass flux assessment (MFA) model. Agricultural information was used to quantify Zn fluxes and Zn accumulation rate. The results indicated that total Zn concentration of soils were in normal ranges and the DTPA extractable Zn concentrations were above the critical levels in 84% of the surveyed fields. Zinc concentration of wheat grains was mostly sufficient with respect to plant nutrition but its bioavailability for consumers was generally low in more than 75% of the samples because of high phytic acid to Zn molar ratio. The regression analysis showed that Zn status of agricultural soils and wheat grains could be expressed as a function of soil properties and other ecosystem parameters on a regional scale. Zinc mass fluxes from soil to grains were in range of 62-158 g ha -1 yr -1 and 69-120 g ha -1 yr -1 for wheat and rice, respectively. Modeling Zn accumulation rate indicated that Zn is accumulating considerably in the agricultural soils of the study region. The major Zn input routes to the agricultural soils are manure and mineral fertilizers on the regional scale. Keywords : Modeling, Zn flux, Agro-ecosystem, Znic accumulation rate.
روی از عناصر کمیاب ضروری است که از یک سو نقش مهمی در تغذیه گیاهان، جانوران و انسان داشته و از سوی دیگر به عنوان یک عنصر سنگین شناخته می‌شود که غلظت‌های زیاد آن منجر به ایجاد مشکلات زیست‌‌محیطی می‌شود. وجود رابطه معنی‌دار بین وضعیت روی در خاک‌های کشاورزی،گیاهان و انسان‌های یک اکوسیستم مشخص، اهمیت ویژه بررسی و کنترل وضعیت روی خاک‌های زراعی و نیز بررسی رابطه بین روی خاک و گیاه به‌‌ویژه در جوامع متکی بر غذاهای گیاهی را آشکار می‌سازد. این پژوهش به منظور شناسایی وضعیت روی در خاک‌های سه استان منطقه خشک و نیمه‌خشک ایران (فارس، اصفهان و قم)، مدل‌سازی رابطه بین روی در گیاهان گندم و برنج با ویژگی‌های خاک و اکوسیستم کشاورزی، شناسایی شارهای مهم روی از خاک به گیاه، نیز مدل‌سازی روند انباشت روی در خاک‌های کشاورزی منطقه و بررسی عدم قطعیت آن انجام گرفت. با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی، 222 نمونه خاک و گیاه (گندم و برنج) از زمین‌های کشاورزی سه استان فارس، اصفهان و قم جمع‌آوری گردید. تجزیه‌های آزمایشگاهی لازم بر روی نمونه‌های برداشت شده انجام گرفت. همچنین اطلاعات مورد نیاز از نقشه‌های قابل دسترس بارندگی، درجه حرارت و تبخیر و تعرق پتانسیل سالیانه، زمین‌شناسی، واحدهای فیزیوگرافیک، توپوگرافی، DEM و رده‌بندی خاک استخراج شدند. مدل‌سازی رابطه بین روی خاک با ویژگی‌های اکوسیستم زراعی و نیز رابطه بین روی گیاه با ویژگی‌های مذکور با استفاده از روش‌های تجزیه رگرسیونی کمترین مربعات و روباست صورت پذیرفت. مدل MFA به منظور محاسبه شار ورودی روی از خاک به گیاه و نیز مدل‌سازی روند انباشت روی در خاک‌های زراعی به کمک روش تصادفی مبتنی بر توازن جرمی و با استفاده از ترکیب روش لاتین هایپرکیوب و شبیه‌سازی مونت کارلو در اکوسیستم‌های زراعی منطقه مورد مطالعه به‌کار گرفته شد. به این منظور از اطلاعات زراعی شامل نوع محصول، سطح زیر کشت، عملکرد، نوع و تعداد دام‌ها، میزان مصرف کودهای شیمیایی، کمپوست و لجن فاضلاب و همچنین اطلاعات مرتبط با غلظت روی در گیاهان و انواع کودها استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که غلظت‌های اندازه‌گیری شده کل و قابل عصاره‌گیری با DTPA روی تنها در %16 از خاک‌های مطالعه شده کمتر از حد بحرانی می‌باشند. غلظت روی دانه‌های گندم نمونه‌برداری‌شده از جنبه تغذیه گیاه غالبا بیشتر از حد کفایت بود. اما زیاد بودن نسبت مولی فایتیک اسید به روی در بیش از 75 درصد نمونه‌های تجزیه شده نشان می‌دهد که قابلیت جذب روی در این نمونه‌ها برای مصرف‌کنندگان عموماً کم است. تجزیه‌های رگرسیونی نشان داد که روی کل خاک در مقیاس ناحیه‌ای می‌تواند در مزارع گندم تابعی از ماده مادری، سیستم تناوب زراعی، شرایط دیم یا آبی بودن، نیتروژن کل و فسفر کل و در شالیزارهای برنج تابعی از واحد فیزیوگرافیک، فسفر کل و درصد رس در نظر گرفته شود. اکثر روابط به‌دست آمده بین غلظت روی گندم و برنج با روی خاک در مقیاس منطقه و تحت تأثیر سایر ویژگی‌های اکوسیستم زراعی با وجود زیاد بودن ضرایب تبیین، قدرت پیش‌بینی خوبی از خود نشان ندادند. این امر به پیچیدگی زیاد سیستم مورد مطالعه و روشن نبودن برخی عوامل مهم موثر بر انتقال روی از خاک به گیاه برمی‌گردد.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی