Skip to main content
SUPERVISOR
Hossein Khademi Moughari,Samsolall Ayubi,Hossein Shariatmadari
حسین خادمی موغاری (استاد راهنما) شمس اله ایوبی (استاد راهنما) حسین شریعتمداری (استاد مشاور)
 
STUDENT
Zeinab Naderizadeh
زینب نادری زاده

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Doctor of Philosophy (PhD)
YEAR
1389
This study was conducted in selected areas of Bushehr Province to determine: 1) the origin and distribution of palygorskite and associated clay minerals in soils and Tertiary parent materials and 2) the heavy metals level, mineralogical composition and likely source(s) of dry dust deposited on the surface of date palm tree leaves grown in industrial, urban, and non-urban areas. Thirteen Tertiary parent materials and 28 soil profiles in the study area were sampled and analyzed for their mineralogical and physicochemical properties. Fifty dust samples deposited on date palm leaves and fifty surface soil samples were also collected. Palygorskite was observed in all soils studied and also in all Tertiay parent materials expect for calcareous shale and calcareous marl. Both pedogenic formation and inheritance from parent materials have been involved in the distribution of palygorskite in soils. Also, palygorskite was found in dust samples of Bushehr Province. The two main sources of different heavy metals in atmospheric dust deposited on date palm leaves were identified based upon the principal component analysis, cluster analysis and correlation analysis. It seems that the Zn, Cu, and Pb have anthropogenic sources, whereas Fe, Ni, Cr, Co, and Mn in the atmospheric dust presumably derive from non-anthropogenic sources. Keywords : Palygorskite, Tertiary, Parent materials, Dust, Date palm, Pedogenic, Heavy metals
مطالعات بسیار محدودی در زمینه پیدایش و رده بندی بویژه در ارتباط با کانی های رسی در مواد مادری و خاک های استان بوشهر وجود دارد. بنابراین این رساله به منظور بررسی پراکنش پالیگورسکیت و مهم ترین کانی های رسی همراه در مواد مادری مهم دوران سوم زمین شناسی استان بوشهر و برخی از خاک های شهرستان دشتستان و همچنین بررسی تشکیل و تحول برخی از خاک های شهرستان دشتستان و ارتباط آن ها با ژئوفرم منطقه صورت گرفت. با استفاده از تصاویر گوگل‌ارث منطقه و بازدیدهای صحرایی، نقشه سطوح ژئومرفیک تهیه شد. با توجه به این نقشه، 28 خاکرخ حفر و تشریح گردید. سپس با توجه به نتایج ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاکرخ ها، نقشه سطوح ژئومرفیک نهائی گردید. علاوه بر ویژگی های شیمیایی و فیزیکی، نوع کانی های رسی نمونه های خاک و مواد مادری نیز تعیین گردید. علاوه براین، برای بررسی کانی شناسی و سطح آلودگی گرد و غبار اتمسفری استان بوشهر به فلزات سنگین، تعداد 50 نمونه گرد و غبار به صورت خشک از روی برگ های درختان نخل بخش هایی از استان جمع آوری شد. نمونه برداری در 50 نقطه شامل 15 نمونه از منطقه شهری (شهر بوشهر)، 12 نمونه از منطقه صنعتی (شهر عسلویه) و 23 نمونه از ترانسکت بین دو شهر انجام شد. علاوه براین، 50 نمونه خاک سطحی (عمق 10-0 سانتی متر) از مجاور همان درختان گرفته شد. سپس غلظت کل آهن، روی، سرب، مس، کبالت، کروم، منگنز و نیکل نمونه های گرد و غبار و خاک بعد از هضم به وسیله اسید نیتریک شش نرمال توسط دستگاه جذب اتمی تعیین شد. نتایج پراش پرتو ایکس و تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان می دهد که در برخی از مواد مادری دوران سوم زمین شناسی استان بوشهر کانی فیبری پالیگورسکیت حضور دارد. اولین شواهد حضور کانی پالیگورسکیت در سنگ آهک جهرم که مربوط به سنین پالئوسن - ائوسن است، مشاهده گردید. بیشترین شدت قله مربوط به کانی پالیگورسکیت، در مواد مادری با سن میوسن - پلیوسن (سازند آغاجاری) است. این نتایج نشان داد که در دوران ترشیاری منطقه تحت تأثیر دریاچه ها و لاگون های کم عمق ایجاد شده پس از قطع شدن دریای تتیس قرار داشته است و شرایط اقلیمی و ژئوشیمیایی برای تشکیل این کانی فراهم شده است. اسمکتیت، کلریت، کائولینیت و ایلیت کانی های رسی همراه پالیگورسکیت در مواد مادری مورد مطالعه هستند. علاوه براین، نتایج نشان می‌دهد که کوه های فرسایش یافته، رخنمون سنگی، تپه های بریده بریده، مخروطه افکنه، دشت آبرفتی، دشت رودخانه ای و دشت بریده بریده از جمله زمین ریخت های شناسایی شده در منطقه مورد مطالعه می باشند. نتایج کانی شناسی نشان دهنده حضور کانی های رسی ایلیت، کلریت، اسمکتیت، پالیگورسکیت، کائولینیت و کانی ایلیت - کلریت مختلط نامنظم در خاک های منطقه مطالعاتی است. کانی های ایلیت، کلریت و کائولینیت در خاک های منطقه منشأ توارثی دارند. فراوانی نسبی کانی های پالیگورسکیت و اسمکتیت بین سطوح مختلف ژئومرفیک منطقه مورد مطالعه متفاوت می باشد. با توجه به اینکه عمده مواد مادری منطقه مطالعاتی دارای کانی پالیگورسکیت و اسمکتیت هستند، بنابراین بخشی از این کانی ها در خاک های منطقه منشأ توارثی دارد. کانی شناسی بخش رس برخی افق ها نشان می دهد که در مجموع می توان دو منشأ خاکساز و توارثی را برای پالیگورسکیت موجود در خاک ها در نظر گرفت. بیشترین مقدار کانی پالیگورسکیت در افق های جیپسیک و پتروجیپسیک مشاهده شد که به شرایط ژئوشیمیایی مناسب این افق ها برای تشکیل و پایداری این کانی بر می گردد. کانی پالیگورسکیت با مقادیر گچ، pH، منیزیم محلول و نسبت منیزیم به کلسیم محلول همبستگی زیاد و معنی داری دارد. نتایج بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار بخشی از استان بوشهر نشان می دهد گرد و غبارهای فرو نشسته روی برگ های نخل اطلاعات ارزشمندی از توزیع اندازه ذرات معلق در اتمسفر و غلظت کل عناصر سنگین در گرد و غبار منطقه شهری بوشهر، منطقه صنعتی عسلویه و ترانسکت بین آن ها ارائه می دهد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که منبع ورود عناصر سرب، مس و روی به اتمسفر منطقه مطالعاتی فعالیت های انسانی است اما عناصر آهن، کروم، کبالت، منگنز و نیکل در گرد و غبارهای منطقه، منشأ طبیعی دارند. نتایج به دست آمده از این مطالعه بویژه نتایج کانی شناسی و غلظت کل عناصر اصلی و کمیاب نشان می دهد که گرد و غبار مناطق نمونه برداری دارای منشأ یکسانی هستند. همچنین نتایج توزیع اندازه ذرات نیز نشان می دهد گرد و غبار استان بوشهر از منابع با فاصله زیاد و منطقه ای ایجاد می شود و احتمالاً منشأ آن ها حوضه های رسوبی و بیابان های کشورهای مجاور می باشد. کلمات کلیدی: پالیگورسکیت، ترشیاری، مواد مادری، گرد و غبار، نخل، خاکساز، عناصر سنگین

ارتقاء امنیت وب با وف بومی