Skip to main content
SUPERVISOR
Abdolmajid Rezai,Ahmad Arzani,Ghodratollah Saeidi
عبدالمجید رضایی (استاد راهنما) احمد ارزانی (استاد مشاور) قدرت اله سعیدی (استاد راهنما)
 
STUDENT
Parvaneh Askarynia
پروانه عسگری نیا

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1384

TITLE

Stability Analysis and Genotype * Environment Interaction in Ten Wheat Cultivars
This study was conducted to investigate the genotype × environment interaction effects on yield and other agronomic traits of wheat. Ten cultivars of wheat were evaluated in 8 environments (combinations of two levels of nitrogen and four irrigation regimes) in growing season of 2006-2007 at the Research Farm of Isfahan University of Technology. The results of combined analysis of variance showed significant differences among the environments for fertile panicles per m 2 , seeds per panicle, 1000-grain weight and grain yield. High genetic differences were found among the cultivars for days to heading, plant height, fertile panicles per m 2 , seeds per panicle, 1000- grain weight, grain yield and harvest index. Pishtaz, Moghan1, Falat, Darab and Khazar cultivars had higher seed yield (9.27, 9.1, 8.6, 8.55, 8.48 t/ha, respectively). Genotypes had different responses to changes of environments and there was significant genotype × environment interaction for all studied traits, except days to heading and plant height. Different methods of stability analysis including Wrick ecovalance, Shukla stability variance, Eberhart and Russel regression, AMMI and path analysis (Tai's method) were applied to investigate the genotype × environment interaction and to identify the stable genotypes. Wrick ecovalance and Shukla stability variance presented similar were more adapted cultivars. However, Khazar and Alvand cultivars showed specific adaptation to more rich environments and Falat, Darab and Roshan had specific adaptation to poor environments. Analysis of additive main effects (analysis of variance) and multiplicative interaction effects (principal component analysis) revealed that the effects of genotype, environment and genotype × environment interaction were highly significant and the first three principal components explained 89% of sum of squares for genotype × environment interaction. The biplot of the first interaction principal component (IPC 1) with each of mean yields of genotypes and environments, and also the results of cluster analysis based on scores of the first interaction principal component showed that Pishtaz, Moghan1 and Khazar cultivars had lower IPC 1 , and Pishtaz and Moghan1 with higher seed yields were recognized as the most stable cultivars, however, Alvand and Sabalan cultivars were unstable. Also, based on the biplot of IPC 2 and yield means of genotypes, Pishtaz cultivar with the lowest IPC 2 and the highest mean yield was the most stable cultivar. Cluster analysis based on stability parameters of AMMI 3 model (SIPC 3 and EV 3 ) and mean yield of genotypes showed
این پژوهش به منظور بررسی آثار متقابل ژنوتیپ و محیط برای عملکرد و سایر خصوصیات زراعی 10 ژنوتیپ گندم در 8 محیط ( ترکیب دوتیمار کود نیتروژن و چهار رژیم آبیاری ) در سال زراعی 5-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب فقط برای صفات تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد اختلاف معنی داری را بین محیط ها نشان داد. برای صفات روز تا سنبله دهی، ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد و شاخص برداشت تفاوتهای ژنتیکی معنی داری بین ارقام مشاهده شد. ارقام پیشتاز، مغان1، فلات، داراب و خزر به ترتیب با 27/9 ، 1/9 ، 6/8 ، 55/8 و 48/8 تن در هکتار دارای بیشترین عملکردها بودند. واکنش متفاوت ارقام در محیط های مختلف برای تمام صفات به جز روز تا سنبله دهی و ارتفاع گیاه اثر متقابل ژنوتیپ و محیط معنی داری را به وجود آورد. شاخص های مختلف پایداری شامل اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، معیارهای پایداری ابرهارت و راسل و ضریب تبیین محاسبه شدند و تجزیه های امی و آثار متقابل ژنوتیپ و محیط بر مبنای تجزیه ضرایب مسیر ( روش تای ) انجام شدند و ارقام برتر بر مبنای هر روش تعیین گردیدند. ارزیابی واکنش ارقام بر مبنای اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا گروهبندی یکسانی را از پایداری ارقام ارائه دادند. از بین ارقام پر محصول پیشتاز، فلات و داراب پایدارترین ارقام بودند که رقم پیشتاز به دلیل سهم کمتر در اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و بالاترین میزان عملکرد پایداری بیشتری داشت. ارقام امید و روشن نیز کمترین مقدار اکووالانس و واریانس پایداری را داشتند، ولی به دلیل عملکرد پایین پایداری ضعیفی داشتند. ارقام الوند و مغان 1 با دارا بودن بیشترین مقدار اکووالانس و واریانس پایداری ناپایدارترین ارقام بودند. بر اساس پارامترهای ابرهارت و راسل ( ضریب رگرسیون خطی و میانگین مربعات انحراف از رگرسیون خطی ) که ارقام پیشتاز و مغان 1 با عملکرد بالاتر از میانگین و ضریب رگرسیون خطی نزدیک یک دارای سازگاری مطلوب بودند، در حالی که ارقام خزر و الوند با محیط های مساعد و ارقام فلات، داراب و روشن با محیط های نامساعد سازگاری خصوصی نشان دادند. تجزیه آثار افزایشی جمع پذیر ( تجزیه واریانس ) و آثار متقابل ضرب پذیر ( تجزیه به مؤلفه های اصلی ) نشان داد که آثار ژنوتیپ و محیط و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط بسیار معنی دار بودند و سه مؤلفه اول 89 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ و محیط را توجیه نمودند. بای پلات اجزاء ژنوتیپی و محیطی اولین مؤلفه اصلی اثر متقابل، میانگین های عملکرد ژنوتیپ ها و محیط ها و همچنین نتایج تجزیه خوشه ای برای امتیاز اولین مؤلفه اصلی اثر متقابل مشخص نمود که ارقام پیشتاز ، مغان1 و خزر کمترین IPC 1 را دارند و از این بین ارقام پیشتاز و مغان 1 با دارا بودن بیشترین عملکرد پایدارترین ژنوتیپ ها هستند. در این رابطه ارقام الوند و سبلان ناپایدار بودند. بر اساس بای پلات حاصل از IPC 2 و میانگین عملکرد نیز رقم پیشتاز با

ارتقاء امنیت وب با وف بومی