اثر نمره وضعیت بدنی در شروع دوره انتقال و مکمل آنتی اکسیدان بر بازده تولید مثلی گاوهای شیری

STUDENT

DEGREE

YEAR

This study was conducted to evaluate the effect of BCS at start of transition period and antioxidant supplements on reproductive performance of dairy cows. Total of 136 high yielding multiparou Holstei dairy cows in close up, were divided to two groups with average BCS 3.5 (medium) and 4 (high). Then each group was divided to two groups with or without antioxidant supplementation. Selenium-vitamin E was injected at -3, 0 and 3 week from parturition. The BCS was estimated by ultrasound procedure from 3 week before eventual parturition to 12 week after parturition with 3 weeks intervals. Blood samples were collected for evaluation the metabolic profile at parturition, 2, 4 and 6 week after parturition. In addition, serum progesterone concentration was evaluated at 7, 11, 15 and 19 days after first insemination. The uterine involution time, ovarian activity and the diameter of largest follicle were recorded. Reproductive events such as days to first estrus and insemination, open days, services per conception and conception rate were recorded. Data were analyzed with a completely randomized design using factorial method. Our results showed that the reduction of BCS up to 6 week after parturition was higher for high BCS cows . Interaction of BCS and Se- vitamin E had significant (p 0.05) effect on blood glucose concentration at 0 and 4 weeks from parturition and in overall period. Se- vitamin E increased (p 0.05) concentration of blood glucose 2 week after parturition. Interaction of BCS and Se- vitamin E had significant effect (p 0.05) on blood insulin concentration in 0 and 6 weeks from parturition and in overall period. Se- vitamin E increased blood insulin concentration at parturition, 4 week after parturition and in overall period (p 0.05). Interaction of BCS and Se- vitamin E had significant effect (p 0.05) on blood triglyceride in overall period. Interaction of BCS and Se- vitamin E had significant effect (p 0.05) on blood cholesterol concentration at parturition. Se- vitamin E significantly increased progesterone concentration in pregnant cows 7 day after insemination (p 0.05). The interaction of BCS and Se- vitamin E in non-pregnant cows had significant (p 0.05) effect on progestrone concentration at 15, 19 days after insemination and overall period. Interaction of BCS and Se- vitamin E had significant effect (p 0.05) on progesterone concentration at 15, 19 days after insemination and overall period for pregnant and non pregnant cows. Se- vitamin E increased blood progesterone concentration at 15 day after parturition and overall period (p 0.05). Se- vitamin E significantly increased (p 0.05) follicle diameter 3 week after parturition and in overall period. The days to first estrus was lower (p 0.05) for cows with medium BCS. In general it was concluded that medium BCS cows at start of transition period, with Se- vitamin E administration, had better energy balance, metabolic profile , blood progesterone concentration after insemination, ovary status, and reproductive performance. Key words : Transition cows, Se-vitamin E, Body Condition Score, Reproductive performance, metabolic profiles

تأثیر نمره وضعیت بدنی گاوهای دوره انتقال و تزریق مکمل سلنیوم - ویتامین E بر عملکرد تولید مثلی و فراسنجه های خونی آنها با استفاده از 136 رأس گاو هلشتاین چند شکم زایش بررسی شد. گاوها در شروع دوره انتقال به 2 گروه با میانگین نمره وضعیت بدنی 5/3 و 4 تقسیم شدند و هر گروه نیز به دو گروه با و بدون مکمل سلنیوم - ویتامین E تقسیم شدند. مکمل سلنیوم - ویتامین E در 3 هفته قبل زایش، زمان زایش و 3 هفته پس از زایش به میزان 10 میلی لیتر به گاوهای مورد نظر تزریق شد. ارزیابی نمره وضعیت بدنی به روش سونوگرافی از 3 هفته قبل از زایش تا هفته 12 پس از زایش با فواصل3 هفته ای انجام شد. خونگیری جهت ارزیابی فراسنجه های خونی در زمان زایش، هفته 2، 4 و 6 پس از زایش و جهت ارزیابی غلظت پروژسترون خون در روزهای 7، 11، 15 و 19 پس از تلقیح اول انجام شد. اطلاعات مربوط به برگشت پذیری رحم، شروع فعالیت تخمدانی و قطر بزرگترین فولیکول تخمدان به صورت هفتگی جمع آوری شد. فراسنجه های تولید مثلی گاوها شامل فاصله زایش تا اولین فحلی و تلقیح، روزهای باز، تعداد تلقیح به ازای آبستنی و درصد آبستنی به ازای اولین تلقیح ثبت شد. داده های جمع آوری شده در قالب یک آزمایش فاکنوریل بر پایه یک طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افت نمره وضعیت بدنی در گاوهای با میانگین نمره وضعیت بدنی 4 در آغاز دوره انتقال تا هفته 6 پس از زایش حدود دو برابر گاوهای با نمره وضعیت بدنی 5/3 بود (05/0 P). اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت گلوکز خون در زمان زایش و هفته 4 پس از زایش و در کل دوره معنی دار بود (05/0 P). استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E در هفته 2 پس از زایش غلظت گلوکز خون را به طور معنی داری افزایش داد (05/0 P). اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و مصرف مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت انسولین خون در زمان زایش، هفته 6 پس از زایش و در کل دوره معنی دار بود (05/0 P). استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E غلظت انسولین خون را در زمان زایش، هفته 4 پس از زایش و در کل دوره به صورت معنی داری افزایش داد (05/0 P). اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت تری گلیسرید خون در کل دوره معنی دار (05/0 P) شد. اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت کلسترول خون در زمان زایش معنی دار بود (05/0 P). غلظت نیتروژن اوره ای خون تحت تأثیر فاکتورهای آزمایشی و اثر متقابل آنها قرار نگرفت. غلظت پروژسترون در گاوهای آبستن در روز 7 پس از تلقیح در گاوهای تحت تیمار مکمل سلنیوم - ویتامین E به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0 P). اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت پروژسترون خون گاوهای آبستن نشده در روز 15، 19 و در کل دوره معنی دار بود (05/0 P). اثر متقابل نمره وضعیت بدنی در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر غلظت پروژسترون خون کل گاوها (آبستن شده + آبستن نشده) در روزهای 15، 19 و کل دوره معنی دار بود (05/0 P)، همچنین استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E غلظت پروژسترون خون گاوها را در روز 15 و در کل دوره افزایش داد (05/0 P). اثر استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E بر افزایش میانگین قطر بزرگترین فولیکول تخمدان در هفته 3 و کل دوره معنی دار بود (05/0 P).فاصله زایش تا اولین فحلی به صورت معنی داری تحت تأثیر نمره وضعیت بدنی 5/3 در آغاز دوره انتقال کاهش یافت (05/0 P). سایر فراسنجه های تولید مثلی تحت تأثیر نمره وضعیت بدنی و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E و اثر متقابل آنها قرار نگرفت. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد نمره وضعیت بدنی 5/3 در آغاز دوره انتقال و استفاده از مکمل سلنیوم - ویتامین E و اثرات متقابل آنها، آثار مثبتی بر وضعیت تعادل انرژی و فراسنجه های خونی مرتبط با آن و همچنین عملکرد تخمدان ها ، غلظت پروژسترون خون بعد از تلقیح و برخی فراسنجه های تولیدمثلی داشت.