فوزاریوز سنبله گندم (FHB ) یکی از بیماریهای مهم قارچی گندم در مناطق مرطوب و نیمه مرطوب جهان می باشد. این بیماری باعث کاهش کمی محصول از طریق عقیمی گلچه و تشکیل دانه های چروکیده با کاهش وزن می گردد. در ایران فوزاریوز سنبله گندم از استان های مازندران, گلستان, فارس, هرمزگان و مغان گزارش شده است و اهمیت اقتصادی این بیماری به دلیل آلودگی دانه های چروکیده به میکوتوکسین هایی مانند داکسی نیوالنل (DON) و نیوالنل (NIV) افزایش یافته است. عامل این بیماری متعلق به بخش Discolor و جنس فوزاریوم بوده و بیمارگر F. graminearum به عنوان گونه غالب گزارش شده است. جدایه های F . graminearum مجموعه ای از تریکوتسین ها شاملDON , NIV, فوزارنون X و میکوتوکسین استروژنیک زرالنون را تولید می کنند. تریکوتسین ها در بیماریزایی F.graminearum در گیاهان مؤثرند و همچنین با جلوگیری از سنتز پروتئین در سلولهای یوکاریوتیکی برای سلامتی انسان و حیوان مضر می باشند. لذا پژوهش برای توسعه یک روش ساده و حساس برای ردیابی تریکوتسین ها به منظور کاهش خسارت اقتصادی FHB لازم و ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق 39 جدایه F.graminearum از مزارع مختلف مازندران و 18 جدایه F. graminearum موجود در کلکسیون مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج با استفاده از روش های کلاسیک به عنوان گونه F. graminearum شناسایی شدند. گونه تشخیص داده شده تمام جدایه ها با استفاده از روش PCR و آغازگرهای اختصاصی گونه تأیید گردید. برای بررسی توانایی ژنتیکی تولید تریکوتسین دراین جدایه ها ژن های Tri5 (به عنوان اولین ژن مؤثر در تولید تریکوتسین) و Tri6 (به عنوان عامل رونویسی) با استفاده از روش CR و آغازگرهای اختصاصی ردیابی شدند. نتایج واکنش های PCR نشان داد که توانایی ژنتیکی تولید تریکوتسین در 57 جدایه آزمایش شده وجود دارد. سپس بیان این ژن ها و تولید تریکوتسین در 6 جدایه بوسیله روش های کروماتوگرافی TLC و HPLC مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه تحقیق, تعیین گروه شیمیایی جدایه ها از نظر نوع تریکوتسین بر اساس ارزیابی ژن Tri13 انجام شد . از 57 جدایه آزمایش شده 46 جدایه به گروه شیمیایی NIV و 10 جدایه به گروه شیمیایی DON تعلق داشتند و جدایه FgSh10 متعلق به هر دو گروه بود. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق اغلب جدایه های ایرانی F. graminearum در گروه شیمیایی NIV بر اساس PCR قرار گرفتند و همچنین نشان داده شد که در جدایه های ایرانی نیز توانایی تولید DON وجود دارد, لیکن در بررسی نوع تریکوتسین تولیدی در جدایه FgSh10 با استفاده از TLC و HPLC فقط تریکوتسین نوع NIV تأیید گردید. به نظر می رسد که تنوع ژنتیکی بین جدایه ها با منطقه جمع آوری و ژنوتیپ گندم ارتباط داشته باشد. این پژوهش اولین گزارش از ردیابی گروه شیمیایی DON و DON/ NIVدر جدایه های ایرانی F.graminearum بر اساس استفاده از تکنیک PCR می باشد.