Skip to main content
SUPERVISOR
Issa Ebrahimi dorcheh,Sima Fakheran
عیسی ابراهیمی درچه (استاد راهنما) سیما فاخران اصفهانی (استاد مشاور)
 
STUDENT
HAJAR EBRAHIMI DASTGERDI
هاجر ابراهیمی دستگردی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1391

TITLE

The effect of Zayanderud dam on water quality and benthic macroinvertebrates richness of Zayanderud river
Rivers as one of the most important water resources are very vulnerable to the human activites. Development of reservoirs and dams is one of the oldest forms of the human interferences in the aquatic ecosystems. Despite many benefits of dams (hydroelectric power, flood control and water level regulation), they have also the potential of change in the population of aquatic organisms. Construction of dams causes significant changes in the flow regime, traort of suspended particle, channel morphology, temperature of water, and chemical changes especially in the downstream of rivers. Macroinvertebrates are affected by changes in the habitat. The effect of dams on the macroinvertebrate communities is very important because of their role in the river ecosystem function. Zayaderud River is one of the largest and the most important rivers in the central plateau of Iran that its flow regime is affected by Zayanderud dam. In order to assess the ecological impact of Zayanderud dam construction on the biological communities as well as the water quality, 6 stations (Kharsoonak and Organ stations in upstream of the dam, Chadegan station in a distance from near the below of the dam, Hojjatabaad, Maarkade, and Hoore stations in downstream of the dam) were selected and the water quality and macroinvertebrates have been investigated in a quantitative method from Jun, 2013 to May, 2014. Sampling of water and macroinvertebrates was done in each station with 3 replications every 45-day (Two times in each season). Water quality parameters including temperature, dissolved oxygen, nitrate, phosphate, BOD 5 , COD, EC and pH were measured by standard methods. Biological indices including taxonomic richness, BMWP, ASPT, and Shannon, Simpson, and Margalef diversity were calculated for macroinvertebrate communities. The results showed that the chemical and physical properties of water (except temperature) between the regions of upstream and downstream was not affected by the dam structure and was more influenced by seasonal changes. Also biodiversity indicators including richness, Shannon, Simpson, and Margalef indexes showed a significant reduction especially in the station below the dam and can be affected by the dam structure. Density of many taxones showed a significant reduction in the dam station. In addition to the density and the type of taxson were reduced in the downstream stations of the dam and were replaced by the taxson compatible with the new conditions. Also BMWP and ASPT indices showed that the water quality in the station below the dam is similar to polluted, probably polluted to medium polluted, respectively. This quality decrease is due to the change in the density and diversity of macroinvertebrate, not to the organic pollution. Keywords: dam, Zayanderud, biological indicators, macro invertebrates, water quality
رودخانه ها به عنوان یکی از مهم ترین منابع آبی، نسبت به فعالت های انسانی بسیار آسیب پذیر هستند. ایجاد مخازن و سدها یکی از قدیمی ترین اشکال دخالت انسان در اکوسیستم های آبی است. سدها با وجود مزایای زیاد (تولید انرژی برق آبی، کنترل سیلاب و تنظیم سطح آب) پتانسیل تغییر جمعیت موجودات آبزی را نیز دارند. احداث سدها تغییرات مهمی را در رژیم جریان، حمل و انتقال ذرات معلق، مورفولوژی کانال، درجه حرارت آب و شرایط شیمیایی به خصوص در پایین دست رودخانه ها ایجاد می کنند. بی مهرگان درشت کفزی تحت تأثیر تغییرات ایجاد شده در زیستگاه قرار می گیرند. اثر سدها بر جوامع بی مهرگان کفزی به خاطر نقشی که در عملکرد اکوسیستم رودخانه ای ایفا می کنند، بسیار مهم است. رودخانه ی زاینده رود یکی ازبزرگترین رودخانه های ایران و مهم ترین رودخانه جاری درفلات مرکزی ایران است که رژیم جریان آن تحت تاثیر سد زاینده رود قرار دارد. به منظور ارزیابی اثر اکولوژیکی ناشی از احداث سد زاینده رود بر جوامع زیستی و کیفیت آب رودخانه ی زاینده رود، تعداد 6 ایستگاه (ایستگاه های خرسونک و اورگان قبل از سد، ایستگاه چادگان درفاصله ی نزدیک زیردست سد و ایستگاه های حجت آباد، مارکده و هوره در پایین دست سد) انتخاب و وضعیت کیفی آب و کفزیان رودخانه به روش کمی از تیر ماه 1392 تا خرداد 1393 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از آب و کفزیان رودخانه در هر ایستگاه با 3 تکرار و در تناوب های زمانی 45 روزه ( هر فصل دو بار) انجام شد. پارامترهای دما، اکسیژن محلول، نیترات، فسفات، BOD 5 ، COD، ECو pHنمونه های آب به روش استاندارد اندازه گیری شد. شاخص های زیستی شامل غنای تاکسونی، BMWPو ASPTو همچنین شاخص های تنوع شانون، سیمپسون و مارگالف برای جوامع کفزی محاسبه شد. نتایج حاصل در مجموع نشان داد که خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آب رودخانه (به جز دما) بین مناطق بالا دست و پایین دست تحت تاثیر ساختار سد نبوده و بیشتر متاثر از تغییرات فصلی است. همچنین شاخص های تنوع شامل غناء، شاخص های تنوع شانون، مارگالف و سیمپسون کاهش معنی داری را به خصوص در ایستگاه زیردست سد و کاهش قابل توجهی را در ایستگاه های پایین دست سد نشان دادند که می تواند تحت تاثیر سازه ی سد باشد. تراکم بسیاری از خانواده های کفزیان در ایستگاه سد کاهش قابل توجهی را نشان داد. در ایستگاه های پایین دست سد نیز علاوه بر کاهش تراکم، نوع موجودات نیز تغییر کرده و با نمونه های سازگار با شرایط جدید جایگزین شدند. همچنین شاخص های زیستی BMWPو ASPTبه ترتیب وضعیت کیفی آب را در ایستگاه زیر دست سد مشابه آب های آلوده و مشکوک به آلودگی تا آلودگی متوسط احتمالی نشان داد. این افت کیفیت ناشی از آلودگی های آلی نبوده و بیشتر در اثر تغییر در تراکم و تنوع خانواده های کفزیان حاصل شده است. کلمات کلیدی: سد، زاینده رود، شاخص های زیستی، بی مهرگان درشت کفزی، کیفیت آب.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی