Skip to main content
SUPERVISOR
Alireza Safianian,Norolah Mirghafari,Sima Fakheran
علیرضا سفیانیان (استاد راهنما) نوراله میرغفاری (استاد مشاور) سیما فاخران اصفهانی (استاد راهنما)
 
STUDENT
Fatemeh Bateni
فاطمه باطنی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1388

TITLE

Effect of Landuse Chanege on Zayandehroud River Water Quality
Landscape characteristics and land use/land cover patterns of a watershed are important factors that can affect water quality of adjacent aquatic systems within a watershed. Therefore, quantifying landscape composition and con?guration and its changes are essential for monitoring and assessment of ecological consequences of human interference. This study focuses on the effects of land use, landscape patterns and landscape dynamics (changes in landscape patterns through time) on the water quality of Zayandehroud River, which is the most important river in center of Iran. Dramatic population growth in addition to industrial and agricultural development around the river over the past decades, have resulted in the rapidly increasing water demand and pollutions, which severely degrading Zayanderoud water quality. Therefore, monitoring Zayandehroud water quality is a critical issue, especially noticing that freshwater is a scare resource in the central region of Iran. The main goal of this study was to characterize the land use change in Zayandehroud river basin in a period of eleven years ( 1997–2008) and to examine how landscape patterns (including Number of Patches, Edge Density, Percentage of land use, CONTAG, Shannon and Simpson's Diversity Index) influence on the water quality indices (including BOD, COD , EC, NO 3 , P and TDS ) measured in 10 stations along the Zayandehroud river in Ghale shahrokh, Tanzimi Dam, Zamankhan bridge, Kalle bridge, Dizicheh, lenj, Mousiyan, Choum bridge, Ziyar bridge and Varzaneh. Water quality data were retrieved from existing databases. Land use and land-cover maps of the area were prepared using hybrid ETM) images taken in September 1997 and 2008. Eight align=left Keywords: Land Use/Land Cover Change, Landscape Pattern, Landscape Metrics, Water Quality, Pollution, Watershed, Zayandehroud River
یکی از پیامدهای توسعه صنعت، کشاورزی و شهرنشینی افزایش آلودگی آب است. تأمین آب برای مصارف مختلف در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. تغییرکاربری‌ها و الگوی فضایی آن بر کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی اثر مستقیم دارد. تغییر کاربری اراضی در حوزه آبخیز زاینده‌رود، مشکلات بوم‌شناختی و زیست محیطی متعددی را برای رودخانه زاینده‌رود به عنوان منبع پذیرنده پساب صنایع، زهاب‌های ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و فاضلاب‌های شهری و روستایی به‌وجود آورده است. تعیین کاربری اراضی و الگوی فضایی آن در مقیاس حوزه آبخیز و ارزیابی اثر آن بر کیفیت آب سطحی برای دستیابی به بینشی بهتر در استراتژی‌های مدیریتی ضروری است. در این راستا، اثر کاربری اراضی بر کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود مورد بررسی قرارگرفت. . در این مطالعه به بررسی اثر الگوی کاربری اراضی بر پارامترهای متعدد کیفیت آب در سطج سیمای سرزمین پرداخته شد. پارامترهای کیفیت آب در رودخانه زاینده‌رود طی 11 سال (1375 تا 1386)، در 10 ایستگاه کیفیتت سنجی آب مورد بررسی قرار گرفت تا روند کلی کیفیت آب در رودخانه تعیین گردد. ایستگاه‌ها از بالادست به سمت پایین دست حوضه به ترتیب قلعه شاهرخ،سدتنظیمی،پل زمانخان،پل کله، دیزیچه،لنج،موسیان،پل چوم، زیار و ورزنه بود. بررسی پارامترهای کیفیت آب حاکی از آن است که میانگین اغلب پارامترهای کیفیت آب تا پل چوم تقریباً یکسان بوده است و در پل زیار و ورزنه افزایش چشمگیری داشته است. به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه در سال 1389، نمونه‌برداری‌های کیفیت آب انجام گرفت و نقشه‌های پهنه‌بندی کیفی آب با استفاده از روش کریجینگ انجام پذیرفت تا به طوربصری اثر کاربری‌های اطراف بر کیفیت آب این رودخانه مشاهده گردد. به طورکلی در اغلب نقشه‌های حاصل از پهنه‌بندی کیفیت رودخانه زاینده‌رود روند کاهشی کیفیت آب رودخانه از بالا دست به سمت پایین دست مشاهده شد. به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی و الگوی سیمای سرزمین بر کیفیت آب ، تعداد 10 ایستگاه نمونه‌برداری در طول رودخانه انتخاب شد و زیرحوضه‌های مربوط به هر ایستگاه تعیین گردید. نقشه کاربر‌های اراضی در سال 1375 و 1386 و نسبت مساحت کاربری‌های اراضی و پارامترهای سیمای سرزمین مربوط به هر زیر حوضه ، تعیین گردید. با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعه می‌توان نتیجه‌گیری کرد که درصد مساحت کاربری شهری، بایر و مرتع بر کیفیت آب اثرگذار هستند. در طی سال‌های مطالعه (1375 تا 1386) بیشترین تغییرات در کاربری شهری و پوشش مرتع و بایر بوده است. به این صورت که که افزایش مساحت پوشش اراضی مرتع با کاهش غلظت موادی همچون نیترات و فسفات همراه بود. در نتیجه با از بین رفتن مراتع و تبدیل شدن آن‌ها به زمین‌های بایر انتظار می‌رود که کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود تنزل یابد. همچنین با افزایش درصد مساحت پوشش بایر کیفیت آب در اغلب پارامترهای کیفیت آب تنزل نشان داد. همچنین افزایش متریک تراکم حاشیه یا افزایش هدایت الکتریکی در آب همرا بود. افزایش تراکم حاشیه یک شهر به معنای گسترش غیراصولی آن می‌باشد. کیفیت آب به صورت معناداری با متریک‌های پیوستگی و تنوع سیمپسون همبستگی دارد. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند اید‌ه‌های مناسب و مفیدی برای برنامه‌ریزان و همچنین بینشی جدید برای مدیران در پی داشته باشد. با توجه به تحقیق حاضر می‌توان گفت برای داشتن آبی با کیفیت بهتر در حوزه بخیز زاینده‌رود باید به اصلاح و احیا مراتع، جلوگیری از رشد بی‌رویه شهر و احیا اراضی بایر ضروری به نظر می‌رسد. کلمات کلیدی: کیفیت آب، کاربری اراضی، پهنه‌بندی رودخانه، رودخانه زاینده‌رود، سیمای سرزمین.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی