Skip to main content
SUPERVISOR
Norolah Mirghafari,Alireza Safianian,Saeed Soltani Kopaei
نوراله میرغفاری (استاد راهنما) علیرضا سفیانیان (استاد راهنما) سعید سلطانی کوپائی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Hajir Karimi
هژیر کریمی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1391

TITLE

Air Pollution Assessment Using Multi Criteria Evaluation (Case study: Isfahan Province)
pollution is known as one of the major environmental problems especially in areas where pollution sources and the human population are concentrated. Economic development, population growth and industrialization are the main sources of air pollution. Then, monitoring, quantifying, assessment and determine air pollution potential known as suitable method to improving air quality. In this research, GIS-based Multi Criteria Evaluation (MCE) approach was used for assessment and mapping of air pollution in the province of Isfahan. Combined MCE with GIS is an advanced method for air pollution studies, so that improves the GIS capability in spatial analysis and MCE in multi factors analysis. Natural and anthropogenic factors were selected as influencing factors on the air pollution potential. Industries activity, traffic and population were identified as sub-criteria for anthropogenic factors. Precipitation, wind speed and climate were the sub-criteria for natural resources. The analytical structure was defined based on the important factors influencing air pollution potential. All the selected criteria and sub criteria were converted to information layers and the process of standardization and weighting were performed. To produce the final map of air pollution potential, the layers were combined using Weighted Linear Combination (WLC) method. Central counties and northern of province were recognized as the regions with high air pollution load. On other hand the meteorological conditions is not very suitable for reducing air pollution. Counties located in the East and Northeastern of province which have not the air pollution load, present the average pollution potential due to unsuitable conditions of meteorological parameters. Industrial activity and population concentration increases the air pollution potential. The most favorable meteorological condition was observed in western counties due to the high precipitation, constant wind and humid climate. Final map was assorted into five suitability Key Words: Multi Criteria Evaluation, GIS, Weighted Linear Combination, Air Pollution Potential
آلودگی هوا امروزه به عنوان یکی از مسائل عمده زیست محیطی شناخته می شود، خصوصاً در مناطقی که تمرکز فعالیتهای صنعتی و تمرکز جمعیت انسانی را داریم. توسعه اقتصادی، فعالیتهای صنعتی، رشد جمعیت و مصرف سوختهای فسیلی مهمترین منابع افزایش آلودگی هوا هستند. بسیاری از ارگانها و سازمانها با پایش، کمی سازی، ارزیابی، نقشه سازی و تعیین پتانسیل آلودگی هوا سعی در بهبود مدیریت کیفیت هوا دارند که می تواند برای برنامه ریزان و مدیران مفید واقع شود. در این تحقیق با استفاده از روش های ارزیابی چند معیاره (MCE) در محیط GIS به ارزیابی و تعیین پتانسیل آلودگی هوا در استان اصفهان پرداختیم. روش ارزیابی چندمعیاره شامل تکنیک هایی است که در آن مجموعه ای از عوامل مربوط به یک هدف وزن دهی شده و سپس این معیارها به وسیله کارشناسان رتبه بندی می شود. متدولوژی ترکیبی MCE با GIS روش پیشرفته ای برای ارزیابی آلودگی هوا می باشد که توانایی GIS در آنالیز مکانی و توانایی MCE را در آنالیزهای چندمعیاره بهبود می بخشد. در این تحقیق دو فاکتور(معیار) اصلی شامل عوامل طبیعی و عوامل انسانی و زیر معیارهای آنها به عنوان عوامل موثر در تعیین پتانسیل آَلودگی هوا انتخاب شدند. صنایع، ترافیک و تراکم جمعیت به عنوان زیر معیارهای عوامل انسانی شناخته شدند. عوامل هواشناسی شامل باد، بارش و اقلیم زیر معیارهای عوامل طبیعی در تعیین پتانسیل آلودگی هوا بودند که در جهت کاهش آلودگی هوا عمل می کنند. سامانه اطلاعات جغرافیایی برای ایجاد داده های جغرافیایی و پردازش داده ها به کار رفت. ارتباط بین معیار و زیر معیارها، وزن دهی و استاندارد سازی داده با استفاده از رویکرد MCE انجام شد. شاخص ها، زیر معیارها و معیارهای پتانسیل آلودگی هوا به لایه های اطلاعاتی تبدیل و پس از استاندارد سازی و وزن دهی لایه های اطلاعاتی، کلیه لایه ها در محیط GIS و با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار(WLC) ترکیب و نقشه پتانسیل آلودگی هوا در استان اصفهان تهیه شد. نتایج نشان داد که شهرستانهای مرکزی استان همچون اصفهان، شاهین شهر، نجف آباد، خمینی شهر، فلاورجان، مبارکه و کاشان بیشترین بار آلودگی هوا را دارند. در این مناطق تراکم جمعیت، خودروها و صنایع بسیار بالاست. از طرفی شرایط اقلیمی برای پراکنش و کاهش آلاینده ها مناسب نمی باشد بنابراین پتانسیل آلودگی هوا بالاتر می رود و در صورت توسعه متمرکز بیشتر بحران آلودگی هوا بسیار وخیم تر می گردد. قسمت های شرقی و شمال شرقی استان بار آلودگی کمی داشتند اما پارامترهای هواشناسی در این مناطق برای کاهش آلاینده ها مناسب نمی باشد. بنابراین در این مناطق در صورت تمرکز فعالیت ها (فعالیت های صنعتی) و جمعیت آلودگی هوا افزایش می یابد. مطلوب ترین شرایط طبیعی در جهت کاهش آلودگی را شهرستان های غربی و جنوبی استان همچون سمیرم، فریدونشهر و فریدن داشتند. در این مناطق وزش باد و بارش زیاد و اقلیم مرطوب شرایط حاکم هواشناسی می باشند، بنابراین پتانسیل آلودگی هوای کمی را دارند. ارزیابی و تعیین پتانسیل آلودگی هوا در استان نشان می دهد که به طور میانگین ?? درصد استان به دلیل وضعیت اقلیمی مطلوب در جهت کاهش آلاینده ها و بار آلودگی کم وضعیت نسبتا خوبی از لحاظ پتانسیل آلودگی هوا دارد. 29 درصد استان پتانسیل آلودگی متوسط، 21 درصد آلودگی بالا و 6 درصد آلودگی شدیدی دارد اما بیش از دو سوم جمعیت استان در مناطقی با کیفیت هوای نامناسب مستقر هستند (پتانسیل آلودگی متوسط به بالا). به طور کلی می توان نتیجه گرفت بین زیر معیارهای عوامل انسانی ارتباط مستقیمی وجود دارد. در مناطقی با توسعه صنعتی- اقتصادی بیشتر، تراکم جمعیت بالاتر و ترافیک هم بیشتر است و به دنبال آن بار آلودگی هوا افزایش می یابد. همچنین ملاحظه شد که پارامترهای هواشناسی و طبیعی از جمله باد، بارش و رطوبت نقش مهمی را در جهت کاهش آلودگی هوا ایفا می کنند. نتایج این تحقیق برای برنامه ریزان در جهت کاهش و پایش آلاینده ها در استان خصوصاً برای شهرستان هایی با وضعیت بحرانی مناسب می باشد. علاوه بر این می توان در مکانیابی صنایع و برنامه های آمایش سرزمین نیز از آن استفاده کرد. کلمات کلیدی: ارزیابی چند معیاره، سیستم اطلاعات جغرافیایی، ترکیب خطی- وزنی، پتانسیل آلودگی هوا، استان اصفهان

ارتقاء امنیت وب با وف بومی