اثر خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی بر فرآیند بیابانزایی

STUDENT

DEGREE

YEAR

Wetlands are important ecosystems which have mostly been dried due to inappropriate management. In drying process, wetlands are converted into desert-like conditions in long term. This research has studied the effect of Gavkhouni international wetland drying on desertification processing the east of Isfahan province. Land use/cover maps of the study area including water surface, bare land, salty land and vegetation over were produced using MSS 1976, ETM + 2006 and TM 2011 Landsat images and maximum likelihood supervised justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; unicode-bidi: embed; DIRECTION: ltr; mso-line-height-alt: .6pt" Keywords: Gavkhouni wetland, soil properties, soil shear strength, wind threshold speed, MEDALUS model, satellite data

تالاب ها اکوسیستم های مهمی می باشند که عمدتاً به دلیل مدیریت نادرست خشک شده اند. در دراز مدت و طی فرآیند خشک شدن، تالاب ها شرایطی مانند بیابان پیدا می کنند. در این پژوهش به بررسی اثر خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی بر فرآیند بیابانزایی در شرق استان اصفهان پرداخته شده است. نقشه های کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه، شامل آبهای سطحی، اراضی بدون پوشش، اراضی نمک و اراضی دارای پوشش گیاهی با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای لندست سنجنده MSS سال 1976، ETM + سال 2006 و TM سال 2011 و بر اساس روش طبقه بندی نظارت شده با حداکثر احتمال، تولید شد. در این پژوهش، همچنین روش مدالوس برای تولید نقشه توزیع مکانی بیابانزایی بر اساس شش شاخص معیار خاک(سنگریزه سطحی، هدایت الکتریکی، مواد آلی، بافت خاک، نسبت جذب سدیم و عمق خاک) وسه شاخص معیار اقلیم (بارندگی، تبخیر و تعرق و شاخص خشکی) به کار گرفته شد. سرعت آستانه فرسایش بادی و مقاومت برشی خاک هم با استفاده از روش ویلکانوف و دستگاه پنومتر در منطقه تعیین شد. نتایج طبقه بندی تصاویر نشان داد که مساحت چهار کلاس کاربری اراضی، طی 36 سال از 01/468 کیلومتر مربع به 39/0 کیلومتر مربع، از 54/5168 کیلومتر مربع به 45/5478، از 05/205 کیلومتر مربع به 42/368 کیلومتر مربع و از 16/84 به 5/78 رسیده است. با توجه به نقشه های طبقه بندی، بیشتر تالاب خشک شده است؛ بنابراین، 9 پروفیل خاک از دشت سر تا پلایا و معیار اقلیم برای تعیین وضعیت بیابانزایی در قسمت شمال شرقی تالاب، بکار رفته ومورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که پروفیل 1 در کلاس بیابانزایی خفیف، پروفیل 2 در کلاس متوسط، پروفیل 3 در کلاس شدید و پروفیل 4 تا 8 در کلاس خیلی شدید قرار دارند. سرعت آستانه فرسایش بادی و مقاومت برشی خاک، در طول ترانسکت از واحد دشت سر تا واحد پلایا روندی کاهشی داشته است، که نشان دهنده خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی می باشد؛ که می تواند منشاء ایجاد ریزگردها در سطوح استانی و ملی باشد. واژه های کلیدی: تالاب گاوخونی، خواص خاک، مقاومت برشی خاک، سرعت آستانه فرسایش بادی، مدل مدالوس، اطلاعات ماهواره ای