پایش زوال پوشش گیاهی شهرستان ایلام به کمک داده های حرارتی و انعکاسی ماهواره ای

STUDENT

DEGREE

YEAR

Considering the decline of vegetation cover in western parts of Iran in recent years due to dust crisis, it seems necessary to use remote sensing for investigating the effect of this phenomenon on vegetation cover at local and regional scales. Thus, the current study has been done with the aim of monitoring the decline of vegetation cover in Ilamtownship using reflective and thermal satellite data. First, of the SAVI, EVI, RVI, NDVI vegetation indices were extracted from Landsat 2000 and 2014 images. Then, the changes of vegetation cover were evaluated based on the decline Keywords : vegetation decline, dust mapping, remote sensing, Landsat, MODIS

با توجه به معضل زوال پوشش گیاهی در مناطق غربی ایراندر سال های اخیر در اثر بحران ریزگرد ها، استفاده از سنجش از دور در بررسی منطقه ای و محلی تاثیر این پدیده بر پوشش گیاهی لازم و ضروری به نظر می رسد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف پایشزوالپوششگیاهیشهرستانایلامبهکمکداده هایانعکاسیوحرارتیماهواره ای انجام شده است. در ابتدا شاخص های گیاهی NDVI،RVI ، EVIو SAVI بر روی تصاویر لندست سال های 2000 و 2014 اعمال و تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از نقشه زوال پوشش گیاهی شهرستان ایلام که شامل چهار کلاس شدت زوال ضعیف، متوسط، زیاد و بسیار زیاد بود مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی روند وقوع رخداد های ریزگرد و تاثیر آن بر پوشش گیاهی منطقه از تصاویر مودیس از سال 2005 تا 2016 بهره گرفته شد. نقشه های ریزگرد با استفاده از الگوریتم های آکرمن، میلر، NDDI و TDI از تصاویر مذکور تهیه و تاثیرات ریزگرد ها با استفاده از تغییرات پوشش گیاهی NDVI در تاریخ های متناظر با وقوع ریزگردها بررسی گردید. مقایسه ارزش های پوشش گیاهی در کلاس های مختلف زوال نشان داد که پوشش گیاهی در سال 2014 نسبت به سال 2000 کاهش یافته است. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص گردید که کاهش پوشش گیاهی ناشی از تاثیر ریزگردها و همچنین خشکسالی سال 2014 نسبت به سال 2000 بوده است. نتایج حاصل از روند تغییرات شدت ریزگردها با توجه به تعداد روز های گرد و غبار در ایستگاه های هواشناسی و همچنین روند تغییرات نقشه های الگوریتم TDI که نسبت به روش های دیگر مناسب تر تشخیص داده شد بیانگر آن بود که رخداد های ریزگرد ها در منطقه مطالعاتی افزایش یافته است. به منظور مقایسه روند تغییرات شدت ریزگرد ها و میزان پوشش گیاهی از سال 2005 تا 2016 نقشه های پیوسته TDI و NDVI مودیس با توجه به میزان ریزگرد ها و پوشش گیاهی به چهار کلاس تقسیم گردید. با بررسی کلاس های گرد و غبار مشخص شد که بیشتر در قسمت های غرب منطقه مطالعاتی ریزگرد با کلاس شدت بالا وجود داشته است. در سال 2005، 2009 و 2011 که میزان گرد و غبار بسیار زیاد و کل منطقه را پوشانده بود، کلاس های گرد و غبار هم پوشانی بالایی با کلاس های پوشش گیاهی طبیعی نشان دادند. اما با توجه به اینکه گرد و غبار بیشتر از غرب منطقه وارد شهرستان ایلام شده و در این قسمت پوشش گیاهی اندک است، کلاس های گرد و غبار هم پوشانی زیادی با کلاس های پوشش گیاهی NDVI نداشته و ریزگرد بیشتر با کلاس های پوشش گیاهی متوسط هم پوشانی نشان دادند. یافته های این تحقیق به طور کلی نشان داد که داده های ماهواره ای لندست و مودیس قابلیت بالایی در مطالعه ریزگردها و تاثیر آنها بر پوشش گیاهی دارند که البته لازم است داده های میدانی بیشتر و دقیق تر به منظور افزایش دقت نقشه های خروجی این داده ها نیز مورد استفاده قرار گیرد. پهنه بندی ریزگرد، زوال پوشش گیاهی، سنجش از دور، لندست، مودیس