به‌کارگيري معيارهاي اکتشافي کانسار طلاي اپي ترمال ساري گوناي در تهيه نقشه پتانسيل‌کاني‌سازي در محيط GIS به منظور شناسايي مناطق اميدبخش در مناطق اطراف

STUDENT

DEGREE

YEAR

Mineral potential mapping (MPM) deals with the analysis and integration of spatial evidential layers derived from individual multi-source datasets to map and rank prospective areas for further exploration of the mineral deposit-type sought .This research mainly deals with detecting and ranking the gold promising areas for further exploration by achieving accurate and proper results to reduce uncertainty and cost. The study area is located in the 1:100000 Kohin geological sheet in Hamedan province. The exploration layers include host lithologies and structures, alteration derived from remotely sensed data, stream sediment geochemistry and airborne magnetic data. In this research by processing methods on Aster satellite imagery data such as false color composite, band ratio, principal components analysis, least squares fitting and matched filtering techniques hydrothermal alteration (argillic, phyllic, silicic and iron oxide zones) were detected. Then, 803 stream sediment samples, taken from Kuhin area, were analyzed basic statistical analysis were applied on them. Then univariate distribution maps of As, Au, Cu, Ba and Sb were prepared by using C-N fractal method. At the end, robust factor multivariate analysis was applied on these data and first factor including As, Sb and Ba and fourth factor including Au and Cu as two mineralization were presented. Then, by processing airborne magnetic data, maps of total magnetic field, reduction to pole (RTP), upward continuation and analytic signal were prepared, using Oasis Montaj software. In this study, the exploration layers and sublayers include remote sensing (four sublayers of phyllic, argillic, silicic alteration and iron oxides), geochemistry (two sublayers of the factor analysis), geophysics (one layer of the RTP), geology (one layer of the geological map) and structures (one layer of the faults). These layered were selected for data integration modelling and their weights are then determined and integration of layers and producing of final mineral potential map (MPM) are done with fuzzy Logic method and areas with mineralization potential similar to Sari Gunay deposit were identified. Then, in order to input to the ELECTRE and PROMETHEE multi criteria decision making algorithms 6 high potential areas, having at least 0.5 Km2 area, were selected via applying appropriate threshold for gold exploration. Then, the decision-masking matrices were computed using these average values over each selected prospect, forming the rows of the final matrix with six criteria. In the final processing stage, the ELECTRE and PROMETHEE algorithm were applied on input matrix to rank the order of prospectivity for further exploration. Based on the final results, Sari Gunay prospect was selected as the best potential areas which can be used as an important validation of the proposed approach. The high potential areas of 3 and 5 were suggested as promising areas, similar to the Sari Gunay mining area, for follow up exploration. Comparison of the ELECTRE and PROMETHEE results showed that both methods were capable of prioritizing the high gold potential areas. Eventually, the obtained the high potential areas by MPM were in reasonable agreement with the results of stream sediments geochemical data and surface evidences such as host lithologies. ,

مدل¬سازي پتانسيل¬يابي مواد معدني عبارت است از تجزيه و تحليل و تلفيق لايه¬هاي شاهد اکتشافي حاصل از فعاليت‌هاي اکتشافي براي شناسايي يک تيپ کاني‌سازي مشخص، که با نقشه درآوردن و اولويت¬بندي نواحي اميدبخش و اهداف اکتشافي مورد استفاده قرار مي-گيرد. در اين مطالعه سعي در به¬کارگيري روشي است که به وسيله آن بتوان لايه‌هاي اکتشافي مهم را شناسايي نمود و هنگام اولويت¬بندي و انتخاب بهترين زون کاني‌سازي براي عمليات اکتشافي بعدي بر اساس اهميت پتانسيل ماده معدني، عدم قطعيت و هزينه¬ها¬ را تا حد قابل توجه¬اي کاهش داد و نتايج به¬دست آمده تا حد زيادي قابل قبول و منطقي باشد. محدوده مورد مطالعه، ورقه 1:100000 کوهين واقع در استان همدان و لايه¬هاي اکتشافي شامل دورسنجي، ژئوشيمي، ژئوفيزيک، زمين¬شناسي و ساختارهاي موجود در منطقه مي‌باشد. در اين مطالعه با استفاده از روش‌هاي پردازش تصاوير ماهواره‌اي استر شامل روش‌هاي ترکيب رنگي کاذب، نسبت باندي، آناليز مؤلفه اصلي، کمترين مربعات رگرسيون شده و فيلترگذاري تطبيقي دگرساني‌هاي شامل آرژيليک، فيليک، پروپيليتيک، سيليسي و زون‌هاي داراي اکسيدآهن در منطقه بارزسازي گرديد. در ادامه 803 نمونه رسوبات آبراهه‌اي برداشت شده از منطقه کوهين، مورد تحليل آماري ترکيبي قرار گرفتند و در تحليل تک متغيره با استفاده از روش فرکتالي عيار – تعداد نقشه توزيع جوامع ژئوشيميايي تک عنصره طلا، آرسنيک، مس، باريم و آنتيموان تهيه شد. سپس يک تحليل چندمتغيره فاکتوري مقاوم بر روي داده‌ها اعمال شد و فاکتور اول با قرارگيري آرسنيک، آنتيموان و باريم و فاکتور چهارم با قرارگيري طلا و مس به عنوان دو فاکتورکاني‌سازي در قالب نقشه ارائه گرديد. سپس با پردازش داده‌هاي مغناطيسي هوابرد، نقشه‌هاي ميدان کل مغناطيسي، برگردان به قطب، ادامه فراسو و سيگنال تحليلي منطقه با استفاده از نرم‌افزار Oasis Montaj ترسيم شد. در اين مطالعه لايه‌ها و زير‌لايه¬هاي اکتشافي شامل دورسنجي (چهار زير لايه دگرساني فيليک، آرژيليک، سيليسي شدن و اکسيدهاي آهن)، ژئوشيمي (دو زيرلايه تحليل فاکتوري)، ژئوفيزيک (يک لايه مغناطيسي برگردان به قطب)، زمين‌شناسي (يک لايه واحد هاي ليتولوژي مهم منطقه) و ساختاري (يک لايه گسل¬هاي موجود در منطقه) براي تلفيق انتخاب و وزن هريک از لايه¬ها تعيين گرديد. در ادامه تلفيق لايه¬ها و تهيه نقشه پتانسيل کاني¬سازي نهايي با روش منطق فازي انجام گرديد و مناطقي که داراي پتانسيل مشابه کاني¬سازي کانسار کلاس جهاني طلاي اپي¬ترمال ساري¬گوناي بودند مشخص گرديدند. سپس با اعمال مقدار حد آستانه مناسب از نظر اهميت کاني¬سازي تعداد 6 منطقه داراي حداقل مساحت 5/0 کيلومتر مربع به عنوان مناطقي که داراي اهميت اکتشافي از نظر کاني سازي طلاي اپي¬ترمال بودند، به منظور ورود به الگوريتم¬هاي تصميم¬گيري چندمعياره تسلط تقريبي و پرومته انتخاب شدند. سپس اين 6 منطقه به عنوان گزينه¬ها درسطرهايي از ماتريس تصميم¬گيري و مقدار ميانگين هر کدام از لايه¬هاي اکتشافي در مناطق به عنوان ستون¬هايي از اين ماتريس در نظر گرفته شد و الگوريتم¬هاي تسلط تقريبي و پرومته بر روي ماتريس تصميم¬گيري اجرا گرديد. بدين ترتيب با اعمال هر دو روش تصميم-گيري چندمعياره، مناسب¬ترين مناطق جهت عمليات اکتشافي بعدي مشخص شد. با مقايسه و بررسي آن¬چه که از اعمال هرکدام از روش¬ها به¬دست آمد، محدوده معدني کانسار ساري¬گوناي به عنوان بهترين گزينه انتخاب شد که اين امر خود مي¬تواند به¬عنوان درجه اعتباري براي نقشه به¬دست آمده و نتايج آن باشد. محدوده¬هاي شماره ي 3 و 5 به عنوان مناطق مشابه کانسار ساري¬گوناي پيشنهاد مي‌گردد که بررسي دقيق¬تر، مستلزم پي¬جويي صحرايي و نمونه‌گيري در اين دو منطقه است. بررسي و مقايسه نتايج روش تسلط تقريبي3 و پرومته 2 حاکي از توانمندي هر دو روش در اولويت¬بندي مناطق مستعد کاني¬سازي است. در نهايت، مناطق پرپتانسيل حاصل از نقشه پتانسيل کاني¬سازي نهايي با نتايج به دست آمده از تحليل نمونه¬هاي رسوبات آبراهه¬اي و شواهد سطحي نظير ليتولوژي و سنگ ميزبان مناسب از همخواني و تطابق قابل قبولي برخوردار بود.