SUPERVISOR
Mohammad Saraji
محمد سراجی (استاد راهنما)
STUDENT
Maliheh Boroujeni
ملیحه خلیلی بروجنی
FACULTY - DEPARTMENT
دانشکده شیمی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1386
TITLE
Application of Dispersive Liquid-Liquid Microextraction and Hollow Fiber Liquid-Liquid-Liquid Microextraction for Preconcentration and Determination of some Narcotic Drugs by Liquid Chromatography-Diode Array Detector
In this study, dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) and hollow fiber based liquid-liquid-liquid microextraction (HF-LLLME) coupled with reversed phase-high performance liquid chromatography-diode array detector (RP-HPLC-DAD) were applied for simultaneous extraction and determination of three narcotic drugs (Alfentanil, Fentanyl, and Sufentanil) in biological samples. In the DLLME method, 2000 ?L dispersive solution, containing 1838 ?L disperser solvent (methanol) and 162 ?L extraction solvent (chloroform) was injected rapidly into an aqueous solution contains narcotic drugs with a 2500 ?L syringe (Gastight, Hamilton). Then the mixture was centrifuged at 3500 rpm for 5 min, and the sedimented phase was completely transferred to another test tube with conical bottom using a 100 ?L syringe. The organic solvent was evaporated by a calm flow of nitrogen gas and the residue was redissolved in 12.5 ?L mixture of acetonitrile-water (50:50), and 11 ?L of the solution was injected into HPLC. The effects of several important parameters influencing the extraction efficiency including type and volume of the extraction solvent, type and volume of the disperser solvent, concentration of NaOH, and salt addition were investigated. Optimum conditions were achieved as: chloroform as extracting solvent, methanol as disperser solvent, extracting solvent volume 162 ?L, volume of disperser solvent 1838 ?L, 0.05 M NaOH, without salt addition. Under optimal condition, the limits of detection were ranged from 0.4 to 1.9 ?g/L. The intra-day and inter-day precisions were in the range of 1.2-3.0 % and 14.2-15.9 %, respectively. The enrichment factors and correlation coffieients ranged from 275-325 and 0.9980-0.9984, respectively. The applicability of the proposed method was demonstrated by analyzing biological samples (plasma and urine).In the HF-LLLME,the effects of several important parameters influencing the extraction efficiency including organic solvent type, concentration of NaOH as donor solution, concentration of H 2 SO 4 as acceptor phase, salt addition, stirring rate, temperature, and extraction time were investigated and optimized. Under the optimized conditions (isoamyl benzoate as organic solvent, 0.5 M NaOH as donor phase, 0.05 M H 2 SO 4 as acceptor phase, stirring rate of 1200 rpm, 20 min extraction time, no salt addition, at 45 o C), the limits of detection were ranged from 1.1 to 2.3 ?g/L. The intra-day and inter-day precisions were in the range of 2.0-4.1 % and 3.3-10.1 %, respectively. The enrichment factors and correlation coefficients ranged from 190-237 and 0.9971-0.9981, respectively. The applicability of the proposed method was demonstrated by analyzing biological samples (plasma and urine).
در این پروژه تحقیقاتی از تکنیک ریز استخراج مایع- مایع پخشی و ریز استخراج فاز مایع با فیبر تو خالی به همراه سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالابا آشکارساز آرایه دیودی برای استخراج واندازه گیری همزمان سه داروی مخدراز نمونه های بیولوژیکی استفاده شد.استخراج با روش ریز استخراج مایع- مایع پخشی، توسط افزایش 2000 میکرولیتر محلول پخشی با نسبت 1838 میکرولیتر متانول به 162 میکرولیتر حلال استخراج کننده (کلروفرم)، به 5 میلی لیتر محلول نمونه آبی توسط یک سرنگ 5/2 میلی لیتری گازبندی شده انجام گرفت. پس ازسانتریفوژ با سرعت 3500 دور بر دقیقه به مدت 5 دقیقه، فاز آلی ته نشین شده به طور کامل توسط یک سرنگ 100 میکرولیتری به درون یک لوله شیشه ای کوچک دیگر با انتهای مخروطی شکل منتقل گردید و با جریان ملایمی از گاز نیتروژن تبخیر شد. سپس 5/12 میکرولیتر از مخلوط استونیتریل- آب با نسبت حجمی 50:50 به باقیمانده موجود در لوله اضافه و 11 میکرولیتر از آن به سیستم کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا تزریق گردید. پارامترهای مؤثر بر ریز استخراج مایع- مایع پخشی شامل نوع حلال استخراج کننده و پاشنده, حجم حلال استخراج کننده و پاشنده, غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه و مقدار افزایش نمک مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال استخراج کننده کلروفرم, حلال پاشنده متانول، حجم حلال استخراجی 162 میکرولیتر، حجم حلال پاشنده 1838 میکرولیتر، سدیم هیدروکسید با غلظت 05/0 مولار و بدون افزایش نمک در نمونه آبی بدست آمد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 2/1 تا 0/3 و بین روزها 2/14 تا 9/15 درصد و حدتشخیص بین 4/0 تا 9/1 میکروگرم بر لیتر بدست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 275-325 و 9980/0-9984/0 قرار دارد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پلاسما و ادرار انسان استفاده شد. برای استخراج با روش ریز استخراج فاز مایع با فیبر توخالی، ابتدا فاز آلی در منافذ فیبر متخلخل پلی پروپیلنی به طول 5/3 سانتی متر به حالت اشباع در آمده، درحالی که حجم داخلی فیبر توخالی توسط محلول سولفوریک اسید به عنوان محلول پذیرنده پرشده بود. فیبر به داخل 5 میلی لیتر از نمونه ی آبی با pH قلیایی غوطه ور شده و آنالیت ها به داخل فاز پذیرنده استخراج گردیدند. پارامترهای مؤثر بر استخراج سه فازی شامل نوع حلال آلی, غلظت سدیم هیدروکسید در محلول نمونه، غلظت سولفوریک اسید در محلول پذیرنده، مقدار افزایش نمک، سرعت همزدن محلول نمونه، دمای استخراج و زمان استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین راندمان استخراج با حلال ایزوآمیل بنزوات, غلظت 5/0 مولار هیدروکسید سدیم در محلول نمونه, غلظت 05/0 مولار از سولفوریک اسید به عنوان فاز پذیرنده، سرعت همزدن 1200 دور در دقیقه, مدت زمان استخراج 20 دقیقه در دمای 45 درجه سانتیگراد و بدون افزایش نمک به محلول نمونه بدست آمد. در این روش درصد انحراف استاندارد نسبی در یک روز بین 0/2 تا 1/4 درصد و بین روزها 3/3 تا 1/10 درصد و حدتشخیص در محدوده 1/1 تا 3/2 میکروگرم بر لیتر بدست آمد. فاکتور غنی سازی و مربع ضریب همبستگی برای ترکیبات به ترتیب در محدوده 190-237 و 9971/0-9981/0 قرار دارد. در نهایت از این روش برای آنالیز نمونه های حقیقی پلاسما و ادرار انسان استفاده شد.