به‌کارگیری معیارهای اکتشافی کانسار طلای اپی ترمال ساری گونای در تهیه نقشه پتانسیل‌کانی‌سازی در محیط GIS به منظور شناسایی مناطق امیدبخش در مناطق اطراف

STUDENT

DEGREE

YEAR

Mineral potential mapping (MPM) deals with the analysis and integration of spatial evidential layers derived from individual multi-source datasets to map and rank prospective areas for further exploration of the mineral deposit-type sought .This research mainly deals with detecting and ranking the gold promising areas for further exploration by achieving accurate and proper results to reduce uncertainty and cost. The study area is located in the 1:100000 Kohin geological sheet in Hamedan province. The exploration layers include host lithologies and structures, alteration derived from remotely sensed data, stream sediment geochemistry and airborne magnetic data. In this research by processing methods on Aster satellite imagery data such as false color composite, band ratio, principal components analysis, least squares fitting and matched filtering techniques hydrothermal alteration (argillic, phyllic, silicic and iron oxide zones) were detected. Then, 803 stream sediment samples, taken from Kuhin area, were analyzed basic statistical analysis were applied on them. Then univariate distribution maps of As, Au, Cu, Ba and Sb were prepared by using C-N fractal method. At the end, robust factor multivariate analysis was applied on these data and first factor including As, Sb and Ba and fourth factor including Au and Cu as two mineralization were presented. Then, by processing airborne magnetic data, maps of total magnetic field, reduction to pole (RTP), upward continuation and analytic signal were prepared, using Oasis Montaj software. In this study, the exploration layers and sublayers include remote sensing (four sublayers of phyllic, argillic, silicic alteration and iron oxides), geochemistry (two sublayers of the factor analysis), geophysics (one layer of the RTP), geology (one layer of the geological map) and structures (one layer of the faults). These layered were selected for data integration modelling and their weights are then determined and integration of layers and producing of final mineral potential map (MPM) are done with fuzzy Logic method and areas with mineralization potential similar to Sari Gunay deposit were identified. Then, in order to input to the ELECTRE and PROMETHEE multi criteria decision making algorithms 6 high potential areas, having at least 0.5 Km2 area, were selected via applying appropriate threshold for gold exploration. Then, the decision-masking matrices were computed using these average values over each selected prospect, forming the rows of the final matrix with six criteria. In the final processing stage, the ELECTRE and PROMETHEE algorithm were applied on input matrix to rank the order of prospectivity for further exploration. Based on the final results, Sari Gunay prospect was selected as the best potential areas which can be used as an important validation of the proposed approach. The high potential areas of 3 and 5 were suggested as promising areas, similar to the Sari Gunay mining area, for follow up exploration. Comparison of the ELECTRE and PROMETHEE results showed that both methods were capable of prioritizing the high gold potential areas. Eventually, the obtained the high potential areas by MPM were in reasonable agreement with the results of stream sediments geochemical data and surface evidences such as host lithologies. ,

مدل¬سازی پتانسیل¬یابی مواد معدنی عبارت است از تجزیه و تحلیل و تلفیق لایه¬های شاهد اکتشافی حاصل از فعالیت‌های اکتشافی برای شناسایی یک تیپ کانی‌سازی مشخص، که با نقشه درآوردن و اولویت¬بندی نواحی امیدبخش و اهداف اکتشافی مورد استفاده قرار می-گیرد. در این مطالعه سعی در به¬کارگیری روشی است که به وسیله آن بتوان لایه‌های اکتشافی مهم را شناسایی نمود و هنگام اولویت¬بندی و انتخاب بهترین زون کانی‌سازی برای عملیات اکتشافی بعدی بر اساس اهمیت پتانسیل ماده معدنی، عدم قطعیت و هزینه¬ها¬ را تا حد قابل توجه¬ای کاهش داد و نتایج به¬دست آمده تا حد زیادی قابل قبول و منطقی باشد. محدوده مورد مطالعه، ورقه 1:100000 کوهین واقع در استان همدان و لایه¬های اکتشافی شامل دورسنجی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک، زمین¬شناسی و ساختارهای موجود در منطقه می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از روش‌های پردازش تصاویر ماهواره‌ای استر شامل روش‌های ترکیب رنگی کاذب، نسبت باندی، آنالیز مؤلفه اصلی، کمترین مربعات رگرسیون شده و فیلترگذاری تطبیقی دگرسانی‌های شامل آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک، سیلیسی و زون‌های دارای اکسیدآهن در منطقه بارزسازی گردید. در ادامه 803 نمونه رسوبات آبراهه‌ای برداشت شده از منطقه کوهین، مورد تحلیل آماری ترکیبی قرار گرفتند و در تحلیل تک متغیره با استفاده از روش فرکتالی عیار – تعداد نقشه توزیع جوامع ژئوشیمیایی تک عنصره طلا، آرسنیک، مس، باریم و آنتیموان تهیه شد. سپس یک تحلیل چندمتغیره فاکتوری مقاوم بر روی داده‌ها اعمال شد و فاکتور اول با قرارگیری آرسنیک، آنتیموان و باریم و فاکتور چهارم با قرارگیری طلا و مس به عنوان دو فاکتورکانی‌سازی در قالب نقشه ارائه گردید. سپس با پردازش داده‌های مغناطیسی هوابرد، نقشه‌های میدان کل مغناطیسی، برگردان به قطب، ادامه فراسو و سیگنال تحلیلی منطقه با استفاده از نرم‌افزار Oasis Montaj ترسیم شد. در این مطالعه لایه‌ها و زیر‌لایه¬های اکتشافی شامل دورسنجی (چهار زیر لایه دگرسانی فیلیک، آرژیلیک، سیلیسی شدن و اکسیدهای آهن)، ژئوشیمی (دو زیرلایه تحلیل فاکتوری)، ژئوفیزیک (یک لایه مغناطیسی برگردان به قطب)، زمین‌شناسی (یک لایه واحد های لیتولوژی مهم منطقه) و ساختاری (یک لایه گسل¬های موجود در منطقه) برای تلفیق انتخاب و وزن هریک از لایه¬ها تعیین گردید. در ادامه تلفیق لایه¬ها و تهیه نقشه پتانسیل کانی¬سازی نهایی با روش منطق فازی انجام گردید و مناطقی که دارای پتانسیل مشابه کانی¬سازی کانسار کلاس جهانی طلای اپی¬ترمال ساری¬گونای بودند مشخص گردیدند. سپس با اعمال مقدار حد آستانه مناسب از نظر اهمیت کانی¬سازی تعداد 6 منطقه دارای حداقل مساحت 5/0 کیلومتر مربع به عنوان مناطقی که دارای اهمیت اکتشافی از نظر کانی سازی طلای اپی¬ترمال بودند، به منظور ورود به الگوریتم¬های تصمیم¬گیری چندمعیاره تسلط تقریبی و پرومته انتخاب شدند. سپس این 6 منطقه به عنوان گزینه¬ها درسطرهایی از ماتریس تصمیم¬گیری و مقدار میانگین هر کدام از لایه¬های اکتشافی در مناطق به عنوان ستون¬هایی از این ماتریس در نظر گرفته شد و الگوریتم¬های تسلط تقریبی و پرومته بر روی ماتریس تصمیم¬گیری اجرا گردید. بدین ترتیب با اعمال هر دو روش تصمیم-گیری چندمعیاره، مناسب¬ترین مناطق جهت عملیات اکتشافی بعدی مشخص شد. با مقایسه و بررسی آن¬چه که از اعمال هرکدام از روش¬ها به¬دست آمد، محدوده معدنی کانسار ساری¬گونای به عنوان بهترین گزینه انتخاب شد که این امر خود می¬تواند به¬عنوان درجه اعتباری برای نقشه به¬دست آمده و نتایج آن باشد. محدوده¬های شماره ی 3 و 5 به عنوان مناطق مشابه کانسار ساری¬گونای پیشنهاد می‌گردد که بررسی دقیق¬تر، مستلزم پی¬جویی صحرایی و نمونه‌گیری در این دو منطقه است. بررسی و مقایسه نتایج روش تسلط تقریبی3 و پرومته 2 حاکی از توانمندی هر دو روش در اولویت¬بندی مناطق مستعد کانی¬سازی است. در نهایت، مناطق پرپتانسیل حاصل از نقشه پتانسیل کانی¬سازی نهایی با نتایج به دست آمده از تحلیل نمونه¬های رسوبات آبراهه¬ای و شواهد سطحی نظیر لیتولوژی و سنگ میزبان مناسب از همخوانی و تطابق قابل قبولی برخوردار بود.