Skip to main content
SUPERVISOR
Majid Afyuni,Amirhossein Khoshgoftarmanesh,Mohammad-Ali Hajabbasi
مجید افیونی مبارکه (استاد راهنما) امیرحسین خوش گفتارمنش (استاد مشاور) محمدعلی حاج عباسی جورتانی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Ahmad Raisei
احمد رئیسی نمداد

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1391

TITLE

Assessment of Nutritional Status and Concentrations of Heavy Metals in Some Vegetables and Human Health Risk Assessment
Vegetables are important component of the diet of people. Given the high use of chemical fertilizers and pesticides by farmers in city of Jiroft may result in transfer of toxic elements to humans. This study aims to evaluate the status of quality characteristics (concentration of minerals and heavy metals) in greenhouse and farm vegetable in Jiroft. In addition, this study aimed to estimate the daily intake of elements and to determine the hazard potential (Target Hazard Quotient) and risk index (Hazard Index) to assess the health risk of non-cancer diseases and combination of elements. For the study, 11 greenhouses and 10 farms were selected in Jiroft city. The soil and plants (fruits) of each greenhouse and field were sampled. Concentrations of macronutrients (N, P, K, Ca, Mg) micronutrients (Mn, Cu, Zn, Fe) and some heavy metals (Cr, Ni, Pb, Cd) were measured in the soil and fruit. The results showed that the mean concentration of phosphorus (55/7 mg kg -1 ) and potassium (631 mg kg -1 ) was much higher than the critical concentrations. The average nitrogen i soil samples was 0/07 % which is very low. Mean concentrations of Fe, Zn, Cu, Mn, Ni and Cr in soil samples were extracted with DTPA were 2/63, 3/74, 1/94, 6/95, 0/34 and 0/39 mg kg -1 , respectively. The DTPA concentrations of Cd and Pb in all soils were below the detection limit of the atomic absorbtion. The results of the comparison of the mean concentrations of the elements in the vegetable were near the critical and commonly showed that samples containing deficient micronutrients and high concentrations of potassium and phosphorus. Also, all the vegetable samples were Ca deficient in. All estimates of daily intake (EDI) all elemente were below the critical values except for chromium in children which was more than 2/5 time higher than the critical level.This shows that Cr may pose risk through the consuption of vegetable particularly for children in Jiroft. The total risk (HI) for adults, adolescents and children, respectively, 0/11, 0/14, 0/54 are lower than one and thereforr there is no risk from the vegetable consumption in the region. Keywords: Vegetables, heavy metals, estimate of daily intake, Hazard Index, Jiroft city
سبزیجات به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در سبد غذایی مردم کشور نقش دارند لذا پایین بودن کیفیت بخش خوراکی از نظر غلظت عناصر غذایی و عناصر سنگین می تواند تا حد زیادی سلامت جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت برخی از ویژگی های کیفیت داخلی( غلظت مواد معدنی و فلزات سنگین) انجام شد. علاوه بر این برآورد میزان ورود روزانه (Estimated Daily Intake)، تعیین پتانسیل خطر(Target Hazard Quotient) و شاخص خطر(Hazard Index) با استفاده از روابط محاسبه خطرپذیری ابتلا به بیماری های غیرسرطانی تخمین زده شد. تعداد 11 گلخانه و 10 مزرعه در سطح شهرستان جیرفت انتخاب و از خاک و گیاه( بخش خوراکی) هر گلخانه و مزرعه نمونه برداری شد. غلظت عناصر پر مصرف ( N, P, K, Ca, Mg)، عناصر کم مصرف ( Mn Cu, Zn, Fe,) و برخی از فلزات سنگین ( Cr Ni, Pb, Cd,) در خاک و میوه اندازه گیری شد. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین غلظت فسفر (7/55 میلی گرم در کیلوگرم) و پتاسیم ( 631 میلی گرم در کیلوگرم) بسیار بالاتر از حد بحرانی تعیین شده برای آن بود. از نظر وضعیت نیتروژن، نمونه های خاک با میانگین غلظت نیتروژن 07/0 درصد جزء خاک های فقیر تا بینابین محسوب می شوند. میانگین غلظت آهن، روی، مس، منگنز، نیکل و کروم عصاره گیری شده با DTPA در نمونه های خاک به ترتیب برابر با 63/2، 74/3، 94/1، 95/6، 34/0 و 39/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. بین غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در نمونه های خاک به طور معنی دار هم بستگی مثبت وجود داشت. از طرف دیگر بین غلظت اکثر عناصر کم مصرف خاک با هم و حتی با عناصر پرمصرف نیز هم بستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. میانگین غلظت کادمیم و سرب اندازه گیری شده در همه خاک های مورد مطالعه کمتر از حد تشخیص دستگاه جذب اتمی بود. میانگین غلظت عناصر مختلف در میوه با حدود بحرانی و معمول آن ها نشان داد که بیشتر نمونه ها دچار کمبود عناصر کم مصرف و دارای غلظت بالای پتاسیم و فسفر بودند. همچنین تمامی نمونه ها دچار کمبود کلسیم بودند. تمام برآوردهای میزان جذب روزانه (EDI ) بدست آمده در مطالعه حاضر پایین تر از حد مجاز تعیین شده بود به جزء EDI مربوط به کروم در کودکان که بیش از 5/2 برابر حد مجاز تعیین شده بود. از این رو نتیجه گیری می شود که میزان ورود فلزات به جز کروم ناشی از مصرف این گونه سبزیجات خطری برای مصرف کنندگان را در پی نخواهد داشت. میزان پتانسیل خطرپذیری (THQ) تمام عناصر مورد مطالعه کمتر از یک بود که در بین عناصر مورد مطالعه میزان احتمال خطرپذیری مس بیشتر از همه و کروم کمترین مقدار را داشت. بدین ترتیب مس بیشترین و کروم کمترین پتانسیل خطر را برای سلامت مصرف کنندگان منطقه جیرفت دارد و خطر بیماری های غیرسرطانی ناشی از مصرف سبزیجات مورد مطالعه وجود ندارد. مقدار خطرپذیری کل (HI) گروه سنی بزرگسالان، نوجوانان و کودکان به ترتیب 11/0، 14/0، 54/0 شد که در هر سه گروه مقدار HIپایین تر از یک می باشد که این مطلب نشان دهنده این است که مصرف کنندگان سبزیجات مورد مطالعه در منطقه جیرفت از ایمنی نسبی نسبت به بیماری های غیرسرطانی برخوردار هستند همچنین کودکان نسبت به دو گروه سنی دیگر بیشتردر معرض تاثیرات غیرسرطانی از طریق مصرف این سبزیجات هستند. کلمات کلیدی : سبزیجات، عناصر سنگین، برآورد میزان جذب روزانه، پتانسیل خطرپذیری، خطرپذیری کل، جیرفت

ارتقاء امنیت وب با وف بومی