Skip to main content
SUPERVISOR
Saeed Pourmanafi,Seyed Alireza Mousavi,Saeed Soltani Kopaei
سعید پورمنافی (استاد مشاور) سید علیرضا موسوی (استاد راهنما) سعید سلطانی کوپائی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Mohsen Sarshad
محسن سرشادقهفرخی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1391
Rangelands is one of the most valuable national capitals of some countries, not only from forage production perspective, but also from a variety of other aspects. Iran’s rangelands have taken retrogressive trend due to overcapacity utilization caused by some reasons such as ignorance of rangelands’ non-forage values. In this research we tried to valuate two functions of rangeland ecosystems including water conservation and erosion control to be used for more accurate appraisal of nomad’s utilization. Vegetation cover, production, grazing capacity, condition and trend of rangeland ecosystems were measured and estimated before and after livestock presence. Curve number method and MPSIAC model were used before and after livestock grazing to estimate the effects of livestock on water conservation and erosion control functions, respectively. Replacement cost method was employed for economic valuation of the functions. Also all the information about nomad’s costs and incomes were collected using survey method and corresponding questionnaires. Results reveal that despite the grazing capacity of this rangeland (3159 heads), 51,300 livestock are grazing on this area which has caused the condition of the area to fall from poor to destroyed state. Regarding this pressure on rangelands, the amount of runoff from a rainfall with 2-year return period and also the amount of soil erosion has increased by 939,603 and 14,732 cubic meters, respectively. The economic damage on water conservation and erosion control functions was calculated about 25790000000 Rials. Given that only 37.23% out of the total number of livestock in the region are related to nomadic livestock, the nomad’s share in the losses is 9600000000 Rials. Total annual profit of 90 nomadic herders was estimated 19510000000 Rials and the share of each household is about 216770000 Rials, annually. Also the costs of rangeland forage was calculated and the share of nomadic herders was determined in order to calculate the annual economic turnover of rangeland ecosystems. Based on the results, the share of rangeland forage in total costs of the utilization system (if they should pay) is equal to 1,778,300,000 Rials (2.14%). Regarding this ratio, the nomad’s income from the rangelands will be 2158000000 Rials. Accordingly, the net profit of nomad’s from rangeland ecosystems is only 418000000 Rials, which in comparison to the damages on ecosystem functions (9540000000 Rials) is negligible. This fact shows that however current nomadic utilization system could be financially justifies, but it is not reasonable from the economic perspective and should be revolutionized. Keywords: Benefit-cost analysis, Nomads, Ecosystem functions, Economic valuation, Khafr-Sivar Semirom.
مراتع یکی از با ارزش ترین سرمایه های ملی برخی کشورها به حساب می آید که نه تنها از جنبه تولید علوفه از حائز اهمیت است بلکه از بسیاری جنبه های متعدد دیگر نیز دارای ارزش می باشد. این اکوسیستمها در کشور ایران به سبب بهره برداری بیش از ظرفیت، وضعیت مناسبی نداشته و در بسیاری عرصه ها سیر قهقرایی به خود گرفته است که یکی از دلایل آن نادیده گرفتن ارزشهای غیرعلوفه ای مراتع می باشد. در این مطالعه سعی در ارزش گذاری کارکردهای اکوسیستم های مرتعی از جنبه حفظ آب و کنترل فرسایش شده تا بتواند در ارزیابی دقیق تر بهره برداریهای عشایری مورد استفاده قرار گیرد. به این منظور اطلاعات پوشش، تولید، ظرفیت، وضعیت و گرایش مرتع قبل از ورود دام و همچنین بعد از خروج دام اندازه گیری شد. به منظور برآورد تاثیر عشایر بر کارکرد تنظیم آب، روش شماره منحنی یک بار قبل از ورود دام و یک بار پس از خروج دام مورد استفاده قرار گرفت. در خصوص تاثیر این بهره برداریها بر کارکرد حفظ خاک نیز به همین ترتیب، روش MPSIAC قبل و بعد از حضور دام مورد استفاده قرار گرفت. ارزش اقتصادی این کارکردها با استفاده از روش هزینه جایگزین برآورد شد. اطلاعات منافع و هزینه های بهره برداری عشایر نیز از طریق مطالعات پیمایشی و با تکمیل پرسشنامه های مربوطه استخراج گردید. نتایج نشان می دهد به رغم ظرفیت 3159 رأسی مراتع منطقه، تعداد 51300 رأس دام از این مراتع استفاده می کنند که سبب تنزل وضعیت مراتع از حالت فقیرقبل از چرا، به وضعیت تخریب یافته بعد از چرا شده است. در نتیجه، میزان رواناب تولیدی حاصل از بارش با دوره بازگشت دو ساله به میزان 939603 متر مکعب و میزان تولید فرسایش نیز به میزان 14732 متر مکعب افزایش یافته است. میزان خسارت حاصل از چرای دام بر این کارکردها با روش مذکور به میزان 25790000000 ریال تعیین شد. با توجه به نسبت تعداد عشایر از کل دامهای چرا کننده، سهم عشایر در این خسارت 9600000000 ریال برآورد گردید. بیلان خالص سالانه 90 خانوار دامدار عشایری در منطقه 19510000000 ریال تعیین شد که سهم هر خانوار سالانه 216770000 ریال خواهد بود. به منظور تعیین گردش اقتصادی سالانه در بخش مراتع منطقه، قیمت علوفه بهره برداری شده از مراتع محاسبه شده و سهم عشایر مشخص گردید. نتایج نشان می دهد سهم علوفه مرتعی (چنانچه مجبور به پرداخت باشند) در هزینه های دامداران عشایری 14/2 درصد خواهد شد که مبلغ آن برابر با 1778300000 ریال می شود. با در نظرگرفتن همین نسبت برای سهم مرتع در درآمد دامداران عشایری، درآمد حاصل از مرتع برای عشایر، 2158000000 ریال خواهد شد. بر این اساس منفعت خالص مراتع برای بهره برداران عشایری 418000000 ریال به دست آمد که در مقایسه با خسارتی که تنها بر دو کارکرد اکوسیستمی وارد می شود (9540000000 ریال) رقم بسیار ناچیزی است. این نتایج بیانگر آن است که بهره برداری عشایری در شرایط کنونی تنها دارای توجیه مالی بوده، اما از نظر اقتصادی فاقد توجیه می باشد و لازم است برای اصلاح این وضعیت چاره ای اندیشیده شود. کلمات کلیدی: تحلیل هزینه- فایده، عشایر، کارکردهای اکوسیستمی، ارزشگذاری اقتصادی، خفر و سیور سمیرم.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی