اثرات کاربرد برگی بُر و پوترسین بر تشکیل میوه درختان زیتون

STUDENT

DEGREE

YEAR

Olive is one of the most important fruit crop in Iran and the world. Today, olive industry in Iran is growing rapidly and the consumption of table olives and olive oil is increasing in the country. One of the most important problems in olive cultivation is poor yield due to abscission of flower and fruits. Abscission affects mainly flowers in which the pistils are unable to reach a certain size, suggesting that competition for nutrient supply among developing fruits, or among the fruits and other active growing regions, plays a major role in abscission. Boron (B) application increases fruit set and yield in several fruit and nut crops. Foliar B application was effective in trees that showed no obvious vegetative symptoms of B deficiency. This suggests that there is a specific requirement for B in the reproductive process. Polyamines, natural compounds involved in many plant growth and development processes, are ubiquitously present in plant cells. Polyamines reduce senescence rates in some plant tissues by antagonism with ethylene. Putrescine (Put) is a common polyamine that found in every plant cell. Putrescine enhanced pollen tube penetration, delayed ovule senescence, and increased fruit set. Therefore, the aim of this study was to examine the effect of foliar application of B and Put on pollen germination, fruit set, yield and fruit quality of olive. In this regards, a research was carried out during the years 2013-2014 at the experimental olive orchard on the Isfahan University of Technology. A factorial experiment (2×5), in a randomized complete block design (RCBD) with tree replications was used to investigate the effects of various levels of acid boric (0, 2000, or 4000 mg l -1 ) and Put (0.5 or 1.0 mM) on two olive cultivars (Valanolia and Shenge). Trees were sprayed twice with chemicals. The results showed that B and Put significantly increased the initial, secondary and final fruit set compare to control. The application of all chemical treatments significantly decreased percentage of shot berry in trees, with the largest decrease in shot berry when 1.0 mM put was applied. The highest percentage of pollen tube germination was observed in 4000 mg l -1 B and 1.0 mM Put. Boron concentration on leaf was not affected by application of chemicals. However leaf nitrogen concentration was increased by the application of Put, with the highest increase when 0.5 mM put was applied. Flower sexuality not affected by treatments. No changes were observed in the amount of oil in green stage, whereas in the black stage in the concentration of 4000 mg l -1 B and 1/0 mM put had the most significant increase. Olive trees treated by 1/0 mM put showed the highest yield. Generally, the most effective treatments for all traits related to 1/0 mM put and in terms of other attributes between two cultivars were Vallanolia superior. Key words : Foliar application, boron, polyamine, putrescine, fruit set, shot berry, pollen grain germination, flower sexuality

زیتون یکی از مهم ترین میوه هادر ایران وجهان می باشد. امروزه با توجه به گسترش کشت و مصرف آن در کشور و اهمیت عملکرد و کیفیت مطلوب برای مصارف کنسروی و استحصال روغن، مطالعه افزایش عملکرد و بهبود تشکیل میوه این گیاه ضروری است. یکی از مهم ترین مشکلات کشت زیتون عملکرد ضعیف آن به دلیل ریزش گل ها ومیوه هاست. ریزش گل های زیتون پس از باروری می تواند تحت تاثیر این باشد که مادگی قابلیت رسیدن به سایز نهایی را ندارد یا براثر رقابت بر سر موادغذایی بین میوه های در حال رشد یا بین میوه ها و سایر مناطق رشدی باشد. کاربرد بُر، تشکیل میوه و عملکرد در برخی میوه ها و محصولات خشکباری افزایش داد. کاربرد برگی بُر در درختانی که علائم رشدی ناشی ازکمبود بُر نداشتند موثر بود. این به دلیل نیاز اساسی به بُر در فرآیندهای زایشی می باشد. پلی آمین ها، ترکیبات طبیعی که در فرآیندهای مختلف رشد ونموی و در تمام سلول ها حضور دارند. پلی آمین ها پیری را در برخی بافت ها براساس رابطه آنتاگونیستی با اتیلن، کاهش می دهند. پوترسین یکی از رایج ترین پلی آمین هاست و در تمام سلول های گیاهی وجود دارد و موجب تسهیل نفوذ دانه گرده، تاخیر پیری تخمک و همچنین موجب افزایش تشکیل میوه می شود. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات کاربرد برگی بُر وپوترسین بر جوانه زنی دانه گرده، تشکیل میوه، عملکرد و کیفیت میوه زیتون بوده است. این پژوهش بر روی دو رقم زیتون والانولیا و شنگه به صورت فاکتوریل برپایه بلوک های کامل تصادفی شامل 5 تیمار و 3 تکرار در سال های 1392 و 1393 به منظور بررسی تاثیر ترکیبات شیمیایی مختلف بر تشکیل میوه، شات بری و درک اثرات این ترکیبات بر جنسیت گل ها، فاکتورهای کمی و کیفی میوه، غلظت عناصر معدنی در برگ، جوانه زنی دانه گرده، میزان روغن و عملکرد انجام شد. تیمارها شامل اسیدبوریک (2000و 4000 میلی گرم بر لیتر) و پوترسین (5/0 و 0/1 میلی مولار) بودند. نتایج طی دو سال متوالی نشان داد کاربرد ترکیبات شیمیایی میزان تشکیل میوه اولیه، ثانویه و نهایی را به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش دادند. کلیه ترکیبات شیمیایی درصد شات بری را نسبت به شاهد کاهش داده و موثرترین آن ها غلظت 1 میلی مولار پوترسین بود. بیشترین درصد جوانه زنی دانه های گرده در غلظت های 4000میلی گرم بر لیتر بُر و 0/1 میلی مولار پوترسین مشاهده شد. در بین فاکتورهای کمی میوه شامل ، قطر، وزن، حجم و نسبت های طول به قطر، وزن گوشت به هسته و وزن گوشت به وزن میوه و وزن خشک میوه در سال 92 بین ارقام معنی دار بود و در سال 93 فقط قطر و وزن میوه و همچنین نسبت طول به قطر و وزن خشک میوه در ارقام معنی دار بودند. جنسیت گل ها در ارقام متفاوت بود و در سال 93 گل های کامل و نر تحت تاثیر غلظت 0/1 میلی مولار پوترسین، نسبت به شاهد معنی دار گشتند. کاربرد ترکیبات شیمیایی تغییر معنی داری در غلظت بُر برگ ها نداشت اما پوترسین در غلضت 5/0 میلی مولار بیشترین افزایش معنی داری در میزان نیتروژن برگ نسبت به شاهد را نشان داد. تولید روغن در مرحله سبز تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت اما در مرحله سیاه غلظت های 4000 میلی گرم بر لیتر بُر و 1 میلی مولار پوترسین بیشترین افزایش معنی داری را از خود نشان داد. درختان زیتون تحت تیمار 1 میلی مولار پوترسین بیشترین عملکرد را دارا بود. به طور کلی موثرترین تیمار در کلیه صفات ذکر شده مربوط به کاربرد پوترسین 1 میلی مولار و از لحاظ سایر صفات بین دو رقم والانولیا برتر بود. واژگان کلیدی : کاربرد برگی، بُر، پلی آمین، پوترسین، تشکیل میوه، شات بری، جوانه زنی دانه گرده، جنسیت گل