تاثیر برخی مکمل های معدنی- ویتامینی بر فراسنجه های تولید و تولید مثل گاوهای دوره انتقال در فصل تابستان

STUDENT

DEGREE

YEAR

This study was conducted to evaluate the effects of some nutritional and injectable mineral-vitamin supplements on transition dairy cows in summer season. One hundred high yielding, multiparous Holstein cows were randomly assigned to four groups (25 cows per treatment). The treatments were consisted of: (1) control, (2) injection of Se- vitamin E supplement, (3) Feed minerals- vitamins bolus supplement, and (4) injection and feed mineral-vitamin supplements. The injectable supplement was contained vitamin E and Se and the dietary bolus was contained Cu, Co, Se, Mn, I, Zn, and vitamins A, E and D 3 . The cows were assigned to the treatments approximately 21d before calving time. Total mixed rations (TMR) were formulated according to dairy cow requirements in NRC 2001. Immediately after parturition, the colostrum samples were collected. Milk samples obtained from daily three times milking and repeated weekly until 9 th week. Blood samples collected from cows at -3, 0, 4 and 8 week from parturition. Reproductive events such as days to first service, open days, services per conception and conception rate were recorded. The results showed nutritional bolus increased (P 0.05) milk yield of cows. The group supplemented with injectable vitamin E-Se along nutritional bolus had higher (P 0.05) milk protein yield (kg/d). The treatments affected milk solids non fat and the control group had lower content (P 0.05) than others. The nutritional bolus decreased (P 0.05) and injectable Se- vitamin E increased (P 0.05) milk somatic cell score (SCS) compared to control group. The treatments only affected the colostrum fat content; however there were no effect on the other colostrum compositions or IgG concentration. Beta-hydroxybutyrate and NEFA were the lowest (P 0.05) in group which received injectable and nutritional bolus supplement and negative energy balance was reduced. Nutritional bolus or injectable supplement had no effect on concentration of T 3 and T 4 hormans. Nutritional bolus increased (P 0.05) total blood protein at parturition time. The group supplemented with injectable vitamin E-Se along nutritional bolus had higher triglyceride in the first month of lactation (P 0.05). The treatments had no effect on blood urea nitrogen. Nutritional bolus or injectable supplement had no effect on days to first service. Feeding nutritional bolus decreased (P 0.05) open days and tended to decreased services per conception. Nutritional bolus increased (P 0.05) first services conception rate. The group supplemented with injectable vitamin E-Se and nutritional bolus had the highest (P 0.05) cumulative pregnancy rate. Using the nutritional bolus decreased (P 0.05) the service needed for pregnancy. After the first and second services the group supplemented with nutritional bolus had the highest (P 0.05) percentage of pregnancy. It was concluded that mineral-vitamin nutritional bolus with or without injectable Se- vitamin E had potential to increase reproductive performance of high- producing dairy cows during warm season. It was concluded that the nutritional bolus with or without injectable supplement had positive effects on milk and milk components, colostrum composition, negative energy balance, some of blood metabolic profile and reproductive performance in high production dairy cows. Keywords : Transition cow, Heat stress, Mineral- vitamin supplements, Milk production, Blood metabolites, Reproduction

در این آزمایش تاثیر مصرف برخی مکمل‌های معدنی- ویتامینی در دوره انتقال گاوهای شیری در فصل تابستان بررسی شد. برای این منظور از 100 راس گاو هلشتاین پرتولید چند شکم زایش در چهار گروه آزمایشی 25 راسی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- گروه کنترل، 2- گروه دریافت کننده مکمل تزریقی، 3- گروه دریافت کننده بلوس خوراکی و 4- گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی. مکمل تزریقی حاوی سلنیوم - ویتامین E و بلوس خوراکی حاوی عناصر مس، کبالت، سلنیوم، منگنز، ید، روی و ویتامین‌های A، D 3 و E بود. مکمل ها از 21 روز قبل از زایش مورد استفاده قرار گرفتند. برای تغذیه ی گاوها از جیره‌های کاملا مخلوط شده که بر اساس پیشنهادات NRC 2001 تنظیم شده بود استفاده شد. نمونه گیری آغوز از اولین دوشش پس از زایش انجام شد و پس از آن نمونه‌های شیر به صورت هفتگی و از 3 نوبت شیردوشی روزانه تهیه شد. مقدار تولید شیر گاوها نیز به صورت هفتگی و در 3 نوبت شیردوشی(صبح، ظهر و شب) از سه روز پس از زایش تا هفته نهم شیردهی ثبت شد. اولین خونگیری از گاوها در زمان ورود آنها به طرح انجام شد و پس از آن در زمان زایش، یک ماه پس از زایش و دو ماه پس از زایش نمونه‌های خون جمع آوری شدند. داده‌های مربوط به فراسنجه‌های تولید مثلی گاوها شامل فاصله زایش تا اولین تلقیح، روزهای باز، تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی و درصد آبستنی به ازای اولین تلقیح ثبت شد. نتایج نشان داد که مصرف بلوس خوراکی تولید شیر روزانه را به طور معنی داری (05/0P ) افزایش داد. مقدار پروتئین شیر (کیلوگرم در روز) در گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی بیشترین بود (05/0P ). درصد مواد جامد بدون چربی شیر تحت تاثیر مکمل‌های معدنی- ویتامینی قرار گرفت و بطور معنی داری (05/0P ) از گروه کنترل بیشتر بود. در مقایسه با گروه کنترل، مصرف بلوس خوراکی شمار سلول‌های بدنی شیر را کاهش داد (05/0P ). مصرف مکمل تنها بر درصد چربی آغوز تاثیر داشت (05/0P ) و دیگر ترکیبات آغوز تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. ایمینوگلوبولین G در گروه‌های دریافت کننده بلوس خوراکی تا حدودی افزایش یافت، اما تفاوت مشاهده شده معنی دار نبود. مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات را در زمان زایش به طور معنی داری (05/0P )کاهش داد. همچنین مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی در مرحله پس از زایش غلظت اسیدهای چرب آزاد خون را به طور معنی داری (05/0P ) کاهش داد. مصرف مکمل‌های تزریقی و (یا) بلوس خوراکی بر غلظت هورمون‌های T 3 و T 4 تاثیر معنی داری نداشت. میزان کل پروتئین خون در زمان زایش در گروه‌های دریافت کننده بلوس خوراکی به طور معنی داری (05/0P ) افزایش یافت. مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی غلظت تری گلیسیرید خون را در فاصله یک ماه پس زایش به طور معنی داری (05/0P ) افزایش داد. غلظت نیتروژن اوره ای خون گاوهای دریافت کننده تیمارهای مختلف در هیچ یک از زمان‌های نمونه گیری تفاوت معنی داری نداشت. فاصله زایش تا اولین تلقیح تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت، اما تعداد روزهای باز برای گروه دریافت کننده بلوس خوراکی به طور معنی داری (05/0P ) از دیگر گروه ها کمتر بود. تعداد تلقیح به ازای آبستنی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. گرچه نرخ گیرایی در اولین سرویس در گروه دریافت کننده بلوس خوراکی بیشترین بود، اما این صفت تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. بالاترین درصد آبستنی تجمعی و درصد آبستنی در هر سرویس مربوط به گروه‌های دریافت کننده بلوس خوراکی بود (05/0P ). بطوریکه در اولین و دومین سرویس درصد آبستنی در گروه دریافت کننده بلوس خوراکی و در سایر سرویس ها در گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی بیشترین بود. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان دادکه استفاده از مکمل‌های معدنی - ویتامینی به فرم بلوس خوراکی به همراه مکمل تزریقی ویتامین E- سلنیوم یا بدون آن، آثار مثبتی بر کمیت و کیفیت تولید شیر، برخی ترکیبات آغوز، کاهش بالانس منفی انرژی، برخی از متابولیت‌های خون و فراسنجه‌های تولید مثل گاوها داشت. کلمات کلیدی: گاوهای دوره انتقال، مکمل‌های معدنی- ویتامینی، تولید شیر، متابولیت‌های خون، تولید مثل