Skip to main content
SUPERVISOR
HamidReza Karimzadeh,Mohammad reza Vahabi,Mostafa Tarkesh esfahani
حمیدرضا کریم زاده (استاد راهنما) محمدرضا وهابی (استاد مشاور) مصطفی ترکش اصفهانی (استاد راهنما)
 
STUDENT
Khaled Mohammadi
خالد محمدی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1390

TITLE

Effect of Various Graizing Management on Soil Characteristics and Species Diversity in Bijar Protected Area, Kurdistan Province
Rangeland is a natural ecosystem which includes major resources of genetic reserves and different types of plant species and this biodiversity indicates stability of rangeland against environmental and biological variable factors. One of the physical destructive pressures on rangeland which reduce diversity and destruction of sensitive plant elements is overgrazing by livestock. Many studies show that grazing by livestock causes reduction of species diversity. It is necessary to evaluate effects of graving by livestock to find correct management policy and adopt a suitable strategy for trapping in development of rangelands and particularly protected zones. This research was conducted to determine effect of grazing management for all kinds of livestock (wildlife, wildlife and domesticated animals - domesticated animals) on physical and chemical characteristics of soil and species diversity. In this regard , three fields of grazing management different from similar ecological conditions including safe zone (only under grazing by wildlife), protected zone (under common grazing by wildlife and livestock) and free zone (only under grazing by livestock) in Bijar protected zone and its adjacent zones located in Bijar city , Kordestan Province were selected by protecting species diversity and showing vegetative potentials and introducing soil characteristics which indicate quality of soil and effect of management type in rangeland ecosystem . In any studied zone, canopy cover percent of the plant species was measured and was obtained from minimum level method of species of any zone and surface soil was randomly –systematically sampled in depth of 0-10 and 10-30 cm in four replications and in 100-meter distances and longer. Totally 24 soil samples were taken from surface and deep horizons and parameters of soil tissue , apparent special weight , organic matter , soil acidity , electric conduction , total nitrogen and absorbable potassium were measured. Then edaphic, human and managerial factors affecting each one of places were measured and nonparametric indices of species richness, species uniformity and diversity were calculated. To study relationship between species and environmental factors, Multivariate Data Analysis (ranking) were used. To compare means of the mentioned parameters in three studied zones, ANOVA was performed. Results of this research indicate significant differences of the studied zones for species rich indices (Menhink and Margalef). Based on results of this study, the best index is Margalef’s species richness. Among nonparametric indices of species diversity, hill N1 and Shannon –Winner indices showed significant difference. This difference was also found between safe zone and protected zone and free zone. So, organic matter, total nitrogen and absorbable potassium in safe and protected zone are more than those in free zone. Continual grazing also increases apparent special weight of soil, soil acidity and reduction of soil permeability. Therefore, protection of the zone caused to increase plant vegetation percent and species diversity particularly safe zone. Considering climatic conditions of the zone, grazing management had no considerable effect on electrical conduction and soluble cations. Studies mention that there is significant difference between the studied zones, safe zone and protected zone and free zone ,so that when we get far from human and managerial factors (distance fro, village, distance from water resources and road), species diversity and species richness will increase. Results also show that the presence of wildlife in protected zones is effective on modification of condition of rangeland and when only domestic livestock is present in rangeland physical and chemical characteristics of soil are regressive and species diversity is low. When only wildlife is present in the zone, species diversity is higher and soil characteristics have been balanced in rangeland. But in case wildlife is beside domesticated animal, soil characteristics will be regressive but species diversity will be higher. As result, logical presence of domesticated animal and wildlife beside each other in rangeland can cause to increase its plant diversity and increase balance and resistance of that ecosystem. Key words: grazing management, species diversity, physical and chemical characteristics, ranking, Bijar protected zone , Kurdistan Province.
مرتع یک اکوسیستم طبیعی است که در برگیرنده منابع عظیمی از ذخایر ژنتیکی و انواع مختلفی از گونه های گیاهی است که همواره این گوناگونی زیستی متضمن پایداری آن در مقابل عوامل متغیر محیطی hyhyhyhy;است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط دام می باشد. بررسی های زیادی نشان می دهد که چرای بیش از حد دام باعث کاهش تنوع گونه ای می گردد. ارزیابی اثرات ناشی از چرای انواع دام جهت یافتن خط مشی مدیریتی صحیح و اتخاذ یک استراتژی مناسب جهت دام گذاری در توسعه مراتع امری ضروری است. این تحقیق به منظور تعیین اثر مدیریت چرای انواع دام (حیات وحش ـ حیات وحش و دام اهلی ـ دام اهلی) بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع گونه ای انجام شد. در همین رابطه باحفظ تنوع گونه ای و نمایش پتانسیل های رویشی مراتع و معرفی خصوصیاتی از خاک که در اکوسیستم مرتعی گویای کیفیت خاک و تاثیر نوع مدیریت چرا باشد ، سه عرصه مدیریتی چرای متفاوت با شرایط اکولوژیک مشابه شامل منطقه امن (فقط تحت چرای حیات وحش) ، منطقه حفاظت شده (تحت چرای مشترک حیات وحش و دام اهلی) و منطقه آزاد (فقط تحت چرای دام اهلی) در منطقه حفاظت شده بیجار و مناطق همجوار آن واقع در شهرستان بیجار استان کردستان انتخاب گردید. در هر منطقه مطالعاتی درصد پوشش تاجی گونه های گیاهی تخمین زده شده و از روش حداقل سطح تعداد گونه هر منطقه بدست آمد و نمونه برداری خاک در زمان به صورت تصادفی ـ سیستماتیک از خاک سطحی و از عمق 0-10 و 10-30 سانتی متری در چهار تکرار در فواصل 50 متری و بیشتر از یکدیگر برداشته شد. در کل 24 نمونه خاک از افق های سطحی و عمقی برداشت گردید و پارامترهای بافت خاک ، وزن مخصوص ظاهری ، ماده آلی ، اسیدیته خاک ، هدایت الکتریکی ، نیتروژن کل و پتاسیم قابل جذب اندازه گیری شد. سپس عوامل ادافیکی ، انسانی و مدیریتی موثر بر هر یک از مکان های مورد مطالعه اندازه گیری شد و شاخص های غیرپارامتریک غنای گونه ای ، یکنواختی و تنوع گونه ای مورد محاسبه قرار گرفت. به منظور بررسی ارتباط گونه ها با عوامل محیطی از آنالیز داده های چند متغیره (روش رج بندی) استفاده شد. به منظور مقایسه میانگینهای پارامترهای فوق الذکر در سه منطقه مورد مطالعه،آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) انجام گرفت. نتایج حاکی از اختلاف معنی دار مناطق مورد مطالعه برای شاخص های غنای گونه ای (منهینیک و مارگالف) بود. براساس نتایج این مطالعه بهترین شاخص غنای گونه ای مارگالف می باشد. از بین شاخص های غیرپارامتریک تنوع گونه ای شاخص هیل N1 و شانون ـ وینر اختلاف معنی داری را در بین منطقه امن با منطقه حفاظت شده و منطقه آزاد نشان داد. بررسی ها نشان داد که مقدار ماده آلی ، نیتروژن کل ، پتاسیم قابل جذب در منطقه امن و حفاظت شده بیشتر از منطقه آزاد می باشد. همچنین چرای مستمر باعث افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک ، اسیدیته خاک و کاهش نفوذپذیری خاک شده است. لذا حفاظت از منطقه باعث افزایش درصد پوشش گیاهی ، تنوع گونه ای بخصوص در منطقه امن شده است. با توجه به شرایط اقلیمی منطقه ، مدیریت چرا بر هدایت الکتریکی و کاتیون های محلول تاثیر قابل ملاحظه ای نگذاشته است. بررسی ها بیان می کنند که اختلاف معنی داری بین مناطق مورد مطالعه، منطقه امن با منطقه حفاظت شده و منطقه آزاد وجود دارد به طوری که هر چه از عوامل انسانی و مدیریتی (فاصله از روستا ، فاصله از منابع آب و جاده) دور شویم ، بر میزان تنوع گونه ای و غنای گونه ای افزوده می شود. نتایج همچنین نشان می دهد حضور حیات وحش در مناطق حفاظت شده در تعدیل وضعیت مرتع موثر است ؛ و در شرایطی که فقط دام اهلی در مرتع حضور داشته وضعیت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک پس رونده بوده و تنوع گونه ای در حد پائینی است. در شرایطی که فقط حیات وحش در منطقه حضور داشته تنوع گونه ای بالاتر بوده و خصوصیات خاک مرتع در حد تعادل حفظ شده است ؛ ولی در شرایطی که حیات وحش در کنار دام اهلی بوده ، خصوصیات خاک روند پسرونده اما از نظر تنوع گونه ای بالاتر است. در نتیجه دام اهلی و حیات وحش در کنار یکدیگر در مراتع می تواند سبب افزایش تنوع گیاهی آن و در نتیجه افزایش پایداری آن اکوسیستم شود. کلمات کلیدی : مدیریت چرا ،تنوع گونه ای ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ، رج بندی ، منطقه حفاظت شده بیجار.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی