SUPERVISOR
حسن کریم مجنی (استاد مشاور) جمشید رزمجو (استاد راهنما) مهدی زارعی (استاد مشاور)
STUDENT
Aida Ansari
آیدا انصاری
FACULTY - DEPARTMENT
دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1388
TITLE
Effects of Seed Treatment with Salicylic Acid and Mycorrhizal Symbiosis on Some Morphological and Physiological Traits of Seed Flax Under Drought Stress
Drought is one of the most important limiting factors in crop production. The use of seed treatment with optimal concentrations of plant growth hormones such as salicylic acid and application of useful microorganisms such as mycorrhizal fungi are the methods that can improve drought tolerance. The purpose of this study was investigating the effects of treatment with salicylic acid and inoculated with mycorrhizal fungi at different levels of irrigation in the flax plant. A factorial experiment base on randomized complete block design with 6 replications (3 replications for root characteristic study at flowering stage and other traits and 3 replications for measuring yield and yield compounds) was performed in growth chamber in 2010-2011. Treatments were irrigation regimes at 3 levels (100%, 70% and 40% field capacity), mycorrhizae at 3 levels (non-inoculated and inoculated with two species Glomus mosseae and G. intraradices ) and salicylic acid in 2 levels (seeds treated with 250 ?M concentration of salicylic acid for 8 hours and non-treated seeds). Seed emergence, plant height, leaf area and umber per plant, days to flowering (during vegetative growth), proline, relative water content, carotenoids, chlorophyll a, b ??and total chlorophyll, antioxidant enzyme activity, stem and leaf and total plant dry weight, root length , root dry weight, shoot phosphorus, soil phosphorus, hyphae and vesicle diameter, percent colonization, number and weight of capsules per plant, number of seeds per capsule and seed yield per plant were determined. The level of 40% field capacity irrigation reduced the leaf area and leaf number, relative water content, root length ,root dry weight, height, stem and leaf and total plant dry weight, number and weight of capsules per plant, number of seeds per capsule and seed yield and increased proline, enzymes activity of peroxidase and ascorbate peroxidase, soil phosphorus, days to flowering, vesicle diameter and percent colonization but had no effect on shoot phosphorus, carotenoids, chlorophyll a, b ??and total chlorophyll, hyphae diameter, enzymes activity of catalase and glutathione reductase. Both mycorrhizal species in the three levels of irrigation had increased some of the investigated traits and drought tolerance of flax plants inoculated with both mycorrhizal increased rather than non-inoculated plants. Under drought conditions, G. mosseae was the best species because increased in the number of capsules per plant and number of seeds per capsule in this study. Salicylic acid increased the percentage of seed emergence, height, enzymes activity of glutathione reductase and days to flowering but decreased carotenoid, enzymes activity of ascorbate peroxidase and peroxidase, leaf area and number, length and root dry weight, hyphae diameter, stem and leaf and total plant dry weight, moreover hadn’t any significant effect on other investigated characteristics. Interaction between the mycorrhizal and salicylic acid showed that inoculation with mycorrhizal and treatment with salicylic acid reduced the investigated characteristics than the inoculation with mycorrhizal and non-application of salicylic acid. This indicated that there was no synergistic effect between mycorrhizal and salicylic acid. The results showed that the 100% field capacity and Glomus mosseae species ware the best irrigation level and mycorrhizal fungi respectively. Key words : Glomus mosseae , G. intraradices , salicylic acid, drought, antioxidant enzymes, flax
خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولیدات زراعی می باشد. از جمله روش های مقابله با خشکی، استفاده از تیمار بذر با غلظت های بهینه هورمون های رشد گیاهی همانند سالیسیلیک اسید و کاربرد میکروارگانیسم های مفید همچون قارچ های میکوریز می باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثرات تیمار با سالیسیلیک اسید و تلقیح با قارچ میکوریز در سطوح مختلف آبیاری در گیاه بزرک انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در 6 تکرار (3 تکرار در مرحله گلدهی برای مطالعه خصوصیات ریشه و سایر صفات و 3 تکرار هم برای بررسی عملکرد و اجزای عملکرد) در سال 90-1389 در اتاقک رشد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی به صورت رژیم های آبیاری در 3 سطح (100%، 70% و 40% ظرفیت زراعی)، میکوریز در 3 سطح (عدم تلقیح و تلقیح با 2 گونه mosseae Glomus و G. intraradices ) و تیمار بذر با سالیسیلیک اسید در 2 سطح (بذور تیمار شده با غلظت Mµ 250 سالیسیلیک اسید به مدت 8 ساعت و بذور بدون تیمار) بودند. درصد سبز شدن بذور، ارتفاع، تعداد و سطح برگ، روز تا گلدهی (طول دوره رشد رویشی)، پرولین، محتوای نسبی آب، کارتنوئید، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، وزن خشک ساقه، برگ و کل اندام هوایی، طول و وزن خشک ریشه، فسفر اندام هوایی، فسفر خاک، قطر هیف و وزیکول، درصد کلنیزاسیون، تعداد و وزن کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه در بوته اندازه گیری شدند. 40% ظرفیت زراعی باعث کاهش صفات تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، طول و وزن خشک ریشه، ارتفاع، وزن خشک ساقه، برگ و کل اندام هوایی، تعداد و وزن کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه و افزایش پرولین، فعالیت آنزیم های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، فسفر خاک، روز تا گلدهی، قطر وزیکول و درصد کلنیزاسیون شد ولی تأثیری روی فسفر اندام هوایی، کارتنوئید، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، قطر هیف، فعالیت آنزیم های گلوتاتیون ریداکتاز و کاتالاز نداشت. هر دو گونه میکوریز در هر 3 سطح آبیاری اثرات مثبتی در صفات مورد بررسی داشتند به طوریکه تحمل به خشکی در گیاهان بزرک تلقیح شده با هر دو نوع میکوریز نسبت به گیاهان بدون تلقیح افزایش یافت. در شرایط تنش خشکی می توان قارچ mosseae Glomus را به دلیل افزایش تعداد کپسول در بوته و تعداد دانه در کپسول، به عنوان گونه بهتر در این آزمایش معرفی نمود. سالیسیلیک اسید باعث افزایش درصد سبز شدن، ارتفاع، فعالیت آنزیم گلوتاتیون ریداکتاز و روز تا گلدهی و کاهش میزان کارتنوئید، فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز، تعداد و سطح برگ، طول و وزن خشک ریشه، قطر هیف، وزن خشک ساقه، برگ و کل اندام هوایی شد ولی در بقیه صفات مورد بررسی تأثیر معنی داری را نداشت. اثر متقابل بین میکوریز و سالیسیلیک اسید نشان داد که تلقیح با میکوریز در کنار تیمار با سالیسیلیک اسید باعث کاهش صفات مورد بررسی نسبت به شرایط تلقیح با میکوریز و عدم کاربرد سالیسیلیک اسید شد که این حالت نشان دهنده عدم وجود اثر افزایشی بین میکوریز و سالیسیلیک اسید می باشد. نتایج نشان داد که 100% ظرفیت زراعی و گونه mosseae Glomus به ترتیب بهترین سطح آبیاری و بهترین قارچ میکوریز بودند. واژگان کلیدی: mosseae Glomus ، G. intraradices ، سالیسیلیک اسید، خشکی، آنزیم های آنتی اکسیدان، بزرک