Skip to main content
SUPERVISOR
Parviz Ehsanzadeh,Hamid Reza Eshghizadeh Samani,Jamshid Razmjoo ghalaie
پرویز احسان زاده (استاد راهنما) حمیدرضا عشقی زاده سامانی (استاد مشاور) جمشید رزمجو (استاد مشاور)
 
STUDENT
Niloofar Kheradmand
نیلوفر خردمند

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1393

TITLE

Evaluation of Interactive Effects of Foliar-Applied Fe-Sulfate and Irrigation Regimes on Physiological and Growth Characteristics of Five Sesame (Sesamum indicum L.) Genotypes
Drought is responsible for major reductions in grain yield of crop species, including oilseed crops. Drought-imposed reductions in grain yield are due, partially, to suppresion of the absorption of nutrients by the plant roots. This study was, thus, aimed at studying the effects of water deficit on morpho-physiological attributes, grain yield and seed oil of five sesame genotypes (Yekta, Naztakshakhe, Dashtestan, Varamin and Ultan) at the presence of foliar application of Fe-sulfate in the Research Farm, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran in a 3-replicate split-factoriel randomized complete block field experiment. Two levels of irrigation (i.e. depletion of 60% and 90% of available soil water) where chosen as main plots, two Fe levels ( i.e. 0 and 4 mg kg -1 of FeSO 4 solution) and the five genotypes as sub plots. Water deficit led to decreases in relative water content, chlorophyll a, chlorophyll b, and carotenoids cocentrations, leaf area index, net photosynthetic rate, grain yield and grain yield components (including capsules/plant, branch/plant and seeds/capsule), whereas it led to increases in proline and electrolyte Leakage, and with damage to the cell wall reduced membrane stability index. Foliar application of ferrous sulfate under conditions of drought stress generally increased many of the measured traits, such as chlorophyll a, chlorophyll b, and carotenoids concentrations, relative water content, leaf area index, net photosynthetic rate, proline concentration, yield and yield components (i.e. number of capsules/plant, seeds/capsule, branch/plant 1000-grain weight). Genotypes differed in terms of the degree of modification in various traits in response to water and Fe treatments. Foliar application of Fe could increase sesame seed yield and oil yield in both control and drought stress conditions. Foliar-applied Fe appeared capable of mitigating the adverse effects of drought stress and offseting part of the reduction in grain yield in drought conditions. According to the Stress Tolerance Index and Geometric Mean Productivity, Dashtestan and Varamin genotypes with high yield in both stress and non-stress conditions were found to be the most resistant genotypes and Yekta and Ultan genotypes with lowest yield in drought stress and control conditions were detected as the most sensitive genotypes to water-limited enviroments. Key words: Sesame, Fe-sulfate, drought stress
تنش خشکی سالانه آثار زیان باری بر تولید محصولات زراعی کشور از جمله گیاهان دانه روغنی تحمیل می کند. یکی از آثار سوء تنش رطوبتی بر رشد و تولید گیاهان زراعی کاهش جذب عناصر ریز مغذی توسط ریشه گیاهان است. این پژوهش به منظور ارزیابی آثار خشکی بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیک، عملکرد دانه و روغن دانه پنج ژنوتیپ کنجد شامل یکتا، ناز تک شاخه، دشتستان، ورامین و اولتان، و محلول پاشی ریزمغذی آهن به عنوان راهکاری کاربردی برای غلبه بر آثار زیان بار خشکی بر این گیاه دانه روغنی در سال زراعی 1394 به صورت طرح کرت های خرد شده فاکتوریل و در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. در این آزمایش دو سطح آبیاری (در سطح شاهد آبیاری پس از تخلیه 60 درصد رطوبت و در محیط تنش پس از تخلیه 90 درصد رطوبت) به عنوان فاکتور اصلی، پنج ژنوتیپ کنجد (شامل دشتستان، ناز تک شاخه، یکتا، اولتان، ورامین)، دو سطح تیمار برگی ریزمغذی آهن (با غلظت نزدیک به 4 در هزار) و شاهد بدون کود به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. تنش خشکی باعث کاهش معنی دار صفات محتوای نسبی آب برگ، غلظت کلروفیل a و b، کارتنوئید ها، شاخص سطح برگ، سرعت فتوسنتز خالص، عملکرد و برخی از اجزای عملکرد (تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و تعداد شاخه جانبی در بوته) شد، در حالی که صفاتی نظیر غلظت پرولین و نشت یونی را افزایش داد و با آسیب به ساختار دیواره سلولی شاخص پایداری غشا را کاهش داد. محلول پاشی سولفات آهن تحت شرایط کمبود آب به طور کلی باعث افزایش و بهبود صفات مورد اندازه گیری نظیر غلظت کلروفیل a و b، کارتنوئیدها، محتوای نسبی آب برگ، شاخص سطح برگ، سرعت فتوسنتز خالص، غلظت پرولین، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، تعداد شاخه جانبی، وزن هزار دانه) شد که البته بین ژنوتیپ ها از نظر نوع و شدت پاسخ به ریزمغذی آهن تفاوت هایی دیده شد. محلول پاشی با این ریزمغذی توانست عملکرد دانه و روغن کنجد را در هر دو شرایط شاهد آبیاری و تنش رطوبتی افزایش دهد. کود سولفات آهن از طریق بهبود صفات فیزیولوژیکی یاد شده سبب تخفیف آثار تنش خشکی و جبران بخشی از کاهش عملکرد در شرایط کم آبی شد. بر اساس شاخص تحمل به تنش و شاخص میانگین هندسی بهره وری به ترتیب ژنوتیپ های دشتستان و ورامین با داشتن عملکرد بالا در هر دو محیط تنش و بدون تنش متحمل ترین ژنوتیپ ها و ژنوتیپ های یکتا و اولتان با داشتن کمترین عملکرد در محیط تنش و شاهد رطوبتی حساس ترین ژنوتیپ ها نسبت به شرایط تنش رطوبتی شناخته شدند. کلمات کلیدی: کنجد، تنش کمبود آب، سولفات آهن، محتوای نسبی آب برگ، غلظت کلروفیل

ارتقاء امنیت وب با وف بومی