Skip to main content
SUPERVISOR
Samira Akhanan,Jahangir Abedi-Koupai
سمیرا اخوان (استاد مشاور) جهانگیر عابدی کوپائی (استاد راهنما)
 
STUDENT
Nastaran Zamani
نسترن زمانی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1393

TITLE

Groundwater Protection Using Vulnerability Map with Fuzzy Clustering Method and Determining Wellhead Protection Area of Damaneh- Daran Aquifer’s Drinking Wells
Groundwater Protection Using Vulnerability Map with Fuzzy Clustering Method and Determining Wellhead Protection Area of Damaneh- Daran Aquifer’s Drinking Wells
منابع آب زیرزمینی از مهم ترین ذخایر آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک به خصوص در حوضه های مرکزی ایران می باشد. در اغلب مناطق کشور قسمت قابل ملاحظه ای از آب شرب به وسیله چاه ها و از طریق منابع آب زیرزمینی تامین می شود. این منابع همواره در معرض تهدید آلاینده های مختلف می باشند. منابع آلاینده متعددی در کنار چاه های آب شرب در شهرها وجود دارند که در صورت عدم مدیریت صحیح می توانند کیفیت آب زیرزمینی تامین کننده آب چاه ها را دستخوش تغییر قرار دهند. حفاظت کیفی از منابع آب زیرزمینی شهرها که برای تامین آب شرب استحصالی از چاه ها نقش دارند، امروزه از مسئولیت ها و دغدغه های فکری متولیان تامین و توزیع آب شرب یعنی سازمان های آب منطقه ای و شرکت های آب و فاضلاب کشور محسوب می شود. آبخوان دامنه- داران از جمله دشت های مهم شهرستان در استان اصفهان از نظر کشاورزی می باشد که در سال های اخیر به علت بروز خشکسالی های پی در پی، برداشت بی رویه از منابع و استفاده بیش از حد از کودهای حاوی نیترات به شدت با بحران آب و معضل آلودگی آب زیرزمینی روبرو شده است به طوری که در سال 1394 این دشت به عنوان دشت ممنوعه معرفی گردید. بر این اساس توجه به پتانسیل آسیب پذیری آبخوان در اختصاص کاربری های مختلف به منطقه می تواند نقش مهمی در حفاظت از این منابع داشته باشد. به همین دلیل در این مطالعه با توجه به توصیه وزارت نیرو در ابتدا نقشه آسیب پذیری ذاتی آبخوان با استفاده از مدل دراستیک معمولی و همچنین روش خوشه بندی C- میانگین فازی به کمک نرم افزار ArcGIS10.2 و Matlab2012 تهیه شد. بدین ترتیب علاوه بر پی بردن به درجه آسیب پذیری هر نقطه نسبت به سایر نقاط، روش خوشه بندی C- میانگین فازی در استفاده از این شاخص نیز معرفی گردید. با توجه به نقشه حاصل از روش DRASTIC معمولی شاخص آسیب پذیری این منطقه به طور متوسط 94 می باشد به طوری که به ترتیب 35، 26 و 30 درصد از اراضی منطقه دارای آسیب پذیری کم، متوسط و زیاد می باشند. همچنین در روش استفاده از خوشه بندی C- میانگین فازی نیز در فاکتور فازی 75/1 حدود 36 درصد از اراضی دارای آسیب پذیری متوسط نسبت به سایر نواحی هستند. مزیت این روش نسبت به روش معمولی و سایر فاکتورهای فازی که از 25/1 تا 2 متغیر بود این بود که در فاکتور فازی 75/1 مرز طبقات به خوبی قابل تشخیص بود. نقشه حاصل شده علاوه بر مفید بودن در آمایش سرزمین، نقاط حساس به آلاینده ها را نشان می دهد. در صورتی که در چنین نقاطی چاه آب به خصوص آب شرب وجود داشته باشد، تعیین ناحیه حفاظتی برای آن چاه دارای اهمیت دو چندان خواهد بود. ناحیه حفاظتی یا حریم کیفی محدوده ای در اطراف چاه است که در صورت قرار گیری آلودگی مشخصی در آن طی زمان مشخصی ممکن است سبب آلودگی آب چاه شود که به سه ناحیه حفاظتی فوری، اجباری و حمایتی تقسیم می شود. همچنین تعیین این محدوده روش های مختلفی نیز دارد که با توجه به اهمیت و در دسترس بودن اطلاعات کافی می توان روشی مناسب انتخاب نمود. در این مطالعه به کمک مدل WhAEM2000 روش های مختلف برای تعیین حریم کیفی چاه با یکدیگر مقایسه شدند. در نهایت با مقایسه روش های مختلف این نتیجه حاصل شد که روش عناصر تحلیلی محدوده ای محافظه کارانه تر از روش شعاع ثابت محاسبه شده و مقرون به صرفه تر از روش استفاده از ابزار Simple WHPA درون مدل ارائه می دهد، به این ترتیب می توان سه ناحیه حفاظتی فوری، اجباری و حمایتی چاه hy;های این منطقه را با این روش و به ترتیب سه زمان سفر 2، 5 و 10 سال تعیین نمود. بر این اساس حریم حفاظت اجباری برای چاه های شرب این منطقه از 15 هکتار برای چاه شماره 2 دامنه تا 25 هکتار برای چاه شماره 1 و2 داران در جهت جریان آب زیرزمینی، متغیر بود. با این وجود می توان پیشنهاد نمود که روش تخمین حریم با توجه به اهمیت هر ناحیه و اعمال فوریت آن در نظر گرفته شود. بر این اساس که سریع ترین روش جهت حفاظت فوری، روش شعاع ثابت محاسبه شده با فرمول حجمی و اعمال ضریب اطمینان 5/1 و دقیق ترین روش برای حفاظت اجباری، روش عناصر تحلیلی در نظر گرفته شود. همچنین به دلیل اینکه حریم حمایتی محدوده ای است که ضریب اطمینان را در حفاظت از منابع بالا می برد، از طرفی در همه مناطق به دلیل کمبود زمین یا ارزش اقتصادی زمین نمی توان آن را اعمال نمود برای این ناحیه از ابزار تعیین ناحیه حفاظتی ساده موجود در مدل می توان استفاده کرد که گرچه به اطلاعاتی تقریبا برابر با روش تحلیلی نیاز دارد ولی خیلی سریع تر از آن به جواب می رسد. واژه های کلیدی: آسیب پذیری ذاتی، حریم کیفی، خوشه بندی، روش عناصر تحلیلی.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی