SUPERVISOR
Parviz Ehsanzadeh,Jamshid Razmjoo ghalaie,Hasan Karemmojeni
پرویز احسان زاده (استاد مشاور) جمشید رزمجو (استاد مشاور) حسن کریم مجنی (استاد راهنما)
STUDENT
Zeinab Razavi far
زینب رضوی فر
FACULTY - DEPARTMENT
دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1392
TITLE
Investigation of Phelipanche Aegyplica Parasitism on Rapeseed Species and Effect of Wheat – Canola Intercropping on its Control
After cereals, oilseed crops are the second most important food resource in the world. Because of the presence of nearly 50% of good quality oil in the seeds of canola ( Brassica napus ), it’s cultivation is expanded in Iran in recent years. Broomrape parasitism in canola could cause significant yield damage. In order to investigate the control of broomrape in canola, two independent experiments were carried out in the greenhouses of the Department of Agronomy and Plant Breeding of the Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran in 2013. The first experiment was conducted to investigate the behavior of a number of domestic and wild genotypes of rape against broomrape based on a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. The treatments consisted of two levels of non-infected (control) and infected to broomrape of canola genotypes, including 4 wild species of B. nigra , B. juncea , B. carnita , B. oleracea and 6 genotype of B. napus (including RGS, Opera, Hayola60, Hayola401, Zarfam and Sarigol). Roots of canola plants in all broomrape infested pots were investigated and the number of broomrape underground nodes on the crop roots in maturity stage were counted. Harmful effects of broomrape on canola plant were assessed by measuring traits such as plant height, shoot and root dry weight, number of pods per plant, pod length and yield of different genotypes, as well as the number of underground parts of broomrape on the roots of different genotypes. The results showed that all domestic and wild genotypes are hosts for broomrape but the responses of different genotypes were different i.e. wild genotypes suffered less damage from broomrape in most of the traits than the domestic genotypes. Some varieties, such as Hayola60, Sarigol and Zarfam showed high ability to stimulate broomrape germination. These genotypes can be used as trap crop in order to deplet the seed bank of broomrape. B. nigra species showed more resistance compared to the other species and showed the lowest percentage reduction in terms of the different traits under this investigation. Among the investigated traits in canola, grain yield was affected by broomrape more than other traits. In the second experiment the effect of the proximity of wheat and canola on the growth of broomrape was investigated and allelopathic effect of wheat genotypes on broomrape in a completely randomized design with 19 treatments and 3 replications was evaluated. Wheat genotypes consisted of 10 wild genotypes of genus Triticum (consisting of TRI15593, TRI565, TRI19652, TRI18664, TRI19322, TRI11712, TRI11554, TRI12911 TRI7259, TRI17606) with different ploidy levels and 7 bread wheat cultivars (consisting of Falat, Chamran, Alamut , Baiat, Cavir, Sepahan and Alvand) along with a rapeseed genotype (Zarfam). Root attributtes of Rape in all the pots were investigated, the number of underground nods on the roots were counted, their weight and length and also the number of broomrape stems at the soil surface and the dry weight of the aerial parts were investigated. TRI 565 and TRI 12911 wild genotypes were identified as the best genotypes in terms of allelopathic potential against broomrape. Also TRI 15593, TRI 18664, TRI 19652, TRI 17606, TRI 19322 and TRI 7259 wild genotypes showed relatively high allelopathic effects. The bread wheat genotypes of Alamut, Baiat, Alvand, Sepahan and TRI 11712 wild genotype showed weak allelopathic capabilities, despite showing a high ability to stimulate germination of broomrape. Chamran, TRI 11554 and Kavir genotypes showed no stimulatory and inhibitory effects on broomrape and did not significantly different from a sole culture of broomrape. Orthognal comparisons showed that wild genotypes of wheat may leave stronger allelopathic effects on broomrape compared to the bread wheat genotypes. It can be concluded that in order to mitigate the negative effects of broomrape on canola production, using resistant cultivars and its intercropping with wheat should be considered. Keywords : Broomrape, Crop genotypes, Wild genotypes, Allelopathy, Intercropping
دانه های روغنی بعد از غلات دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می هند. ویژگی های خاص گیاه کلزا سبب شده است که کشت آن در چند سال اخیر در ایران توسعه یابد.گیاه انگلی گل جالیز می تواند خسارت جدی به محصول کلزا وارد کند. به منظور بررسی کنترل گل جالیز در کلزا دو آزمایش جداگانه در سال زراعی 93-1392 در بخش گلخانه های گروه زراعت واصلاح نباتات دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. آزمایش اول جهت بررسی رفتار تعدادی از ژنوتیپ های اهلی و وحشی کلزا در برابر گل جالیز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح شاهد و آلوده به گل جالیز و ژنوتیپ های کلزا که شامل 4 نمونه وحشی از ژنوتیپ های B . nigra ، B . juncea ، B . carnita ، B . oleracea و 6 نمونه زراعی از ژنوتیپ B . napus (شامل ارقامRGS, Opera, Hayola60, Hayola401, Zarfam و (Sarigol بود. وضعیت ریشه های گیاهان کلزا درتمامی گلدان ها از لحاظ آلودگی به انگل گل جالیز بررسی و شمارش تعداد گرهک های زیرزمینی بر روی ریشه ها در مرحله رسیدگی کلزا انجام شد. شدت خسارت گل جالیز به کلزا با اندازه گیری صفاتی همچون طول ساقه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد غلاف در هر بوته، طول غلاف و عملکرد ژنوتیپ های مختلف، همچنین اندام زیرزمینی گل جالیز و تعداد گرهک های زیرزمینی تشکیل شده بر ریشه ژنوتیپ های مختلف بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد همه ژنوتیپ ها اعم از وحشی و اهلی میزبان گل جالیز بودند ولی عکس العمل ژنوتیپ های مختلف کلزا به گل جالیز متفاوت بود و ژنوتیپ های وحشی در اکثر صفات مورد بررسی خسارت کمتری از گل جالیز نسبت به ژنوتیپ های اهلی متحمل شدند. برخی ارقام مثل Hayola60، Sarigol و Zarfam توانایی بالایی در تحریک گل جالیز به جوانه زنی داشتند. این ارقام را میتوان به عنوان گیاه تله به منظور تخلیه بانک بذر کشت نمود و قبل از مرحله تولید بذر اقدام به شخم زمین نمود. ژنوتیپ B . nigra نسبت به سایر ژنوتیپ ها مقاوم تر بود و از نظر صفات مختلف مورد بررسی کمترین درصد کاهش را داشت. در بین صفات مورد بررسی در کلزا، عملکرد دانه بیشتر از سایر صفات تحت تأثیر گل جالیز قرار گرفت. در آزمایش دوم اثر همجواری گندم و کلزا بر رشد گل جالیز و تأثیر ژنوتیپهای گندم از لحاظ فعالیت دگرآسیبی بر گل جالیز در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 19 تیمار و 3 تکرار بررسی شد. ژنوتیپ های گندم مورد استفاده شامل 10 ژنوتیپ وحشی جنس Triticum (,TRI15593 ,TRI565 ,TRI19652 ,TRI18664 ,TRI19322 ,TRI11712 ,TRI11554 ,TRI12911 (TRI7259 ,TRI17606 با سطوح پلوئیدی مختلف و 7 نمونه زراعی گندم نان شامل ارقام فلات، چمران، الموت، بیات، کویر، سپاهان و الوند بودند و همچنین از یک رقم زراعی کلزا به نام زرفام استفاده شد. وضعیت ریشه های گیاه کلزا در تمامی گلدان ها از لحاظ آلودگی به انگل گل جالیز، شمارش تعداد گرهک های زیرزمینی بر روی ریشه ها، وزن و طول آن ها و همچنین شمارش تعداد ساقه گل جالیز در سطح خاک و وزن خشک بخش هوایی آن ها بررسی شد. نتایج آزمایش دوم نشان داد، ژنوتیپ های TRI 565 و TRI 12911 به عنوان بهترین ارقام با پتانسیل دگرآسیبی بالا بر علیه گل جالیزشناسایی شدند. همچنین ژنوتیپ های TRI 15593، TRI 18664، TRI 19652، TRI 17606، TRI 19322 و TRI 7259 نیز دگراسیبی نسبتا بالایی را نشان دادند. از طرفی ژنوتیپ های الموت، بیات، الوند، سپاهان و TRI 11712 در دسته بندی نمودار خوشه ای از نظر توانایی دگرآسیبی ضعیف ظاهر شدند و از سوی دیگر دارای توانایی بالایی در تحریک جوانه زنی گل جالیز بودند. ارقام چمران، TRI 11554 و کویر فاقد هرگونه اثرات تحریک کنندگی و بازدارندگی بر گل جالیز بوده و هیچگونه تفاوت معنی داری با تک کشتی کلزا نشان نداد. مقایسه گروهی ژنوتیپ های گندم در آزمایش دوم نشان داد که ژنوتیپ های وحشی در مقایسه با اهلی دگرآسیبی بیشتری ایجاد کرد. به طور کلی بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان گفت جهت جلوگیری از خسارت این انگل در زراعت کلزا از ارقام مقاوم و همچنین کشت مخلوط کلزا با گندم استفاده نمود. کلمات کلیدی : گل جالیز، ژنوتیپهای زراعی، ژنوتیپهای وحشی، دگرآسیبی، کشت مخلوط.