بررسی شاخص های بافتی و سلولی اندومتریت در گاوهای شیری

STUDENT

DEGREE

YEAR

There is limited knowledge about cellular and histological responses to endometritis in Iranian dairy cattle farms. Neutrophils (PMNs) migration to the lumen is one of the first uterine responses to infection, so evaluating PMNs proportion in vaginal mucus of postpartum dairy cows is useful for determination of uterus inflammation severity. Histological changes in uterus such as denudation of lining epithelium and infiltration of neutrophils in endometrium are caused by endometritis in dairy cattle, too. Furthermore, high progesterone concenration is a risk factor for endometritis. So present study was designed to show comparative cellular and histological characteristics of healthy and endometritic cow’s uterus, specially PMNs index, in couple of experiments. In the first experiment, genital tracts of 9 healthy and 9 endometritic cows were collected from slaughterhouse to examine apparent characteristics and tonicity of uterus. Middle part of the body and larger horn of uterus were sampled and stained with H E procedure. In the second experiment, 15 non-pregnant holstein cows in second parity were used that showed healthy ovaries, had female calf and were inseminated at least twice after parturition. Blood samples were collected at days 0, 3 and 9 of oestrus cycle and also mucus were sampled at day 0. Mucus samples were air dried on glass slides, stained with Pap procedure and then were studied at magnification ×400 by light microscope. The apparent uterus characteristics showed non-significant differences between control and endometritic groups, but tonicity score of uterus in endometritic cows was significantly more than healthy cows (p 0.05). Histologically, significant increase occured in endometrium diameter (P 0.01), neutrophils infiltration (P 0.05), glands dispersal (P 0.05) and percent of fibrotic regions (P 0.05) in endometritics cows. In addition, staining density and cellular solidarity in endometrial glands significantly decreased in endometritic cows in comparison with healthy cows. Using cytology for vaginal mucus in dairy cows, neutrophils population, amount of cell changes and bacterial population showed significant differences between control and endometritic groups, but there were not significant differences between Trichomonase population and cell maturatin index. The data of progesterone concentration did not show significant differences between healthy and endometritic cows at days 0, 3 and 9 of oestrus cycle. The results of present study indicated that using cytology in postpartum dairy cows might be a beneficial procedure for diagnosing of endometritis based on neutrophil and bacterial population. Key words : endometritis, cytology, histology, dairy cattle

مطالعات نسبتاً اندکی در زمینه استفاده از یاخته شناسی و بافت شناسی برای تشخیص اندومتریت در گاوداری های ایران صورت گرفته است. یکی از اولین پاسخ های رحمی به عفونت، مهاجرت گسترده نوتروفیل ها ( PMNs ) به حفره رحم می باشد، از این رو ارزیابی سهم نسبی نوتروفیل ها به سایر سلولها در نمونه مخاط واژن گاوهای بعد از زایش، به تعیین شدت التهاب رحمی کمک خواهد کرد. از نظر بافت شناسی نیز اندومتریت منجر به بروز تغییراتی مانند تخریب اپیتلیوم پوششی یا افزایش نفوذ نوتروفیل ها در اندومتریوم می گردد. مطالعه حاضر به منظور بررسی مقایسه ای ویژگی های بافتی و سلولی، به ویژه شاخص PMNs رحم، در گاوهای سالم و مبتلا به اندومتریت، در دو آزمایش به موازات یکدیگر انجام شد. به علاوه از آنجایی که افزایش غلظت پروژسترون خون، قبل از حذف آلودگی باکتریایی رحم از عوامل افزایش احتمال ابتلا به اندومتریت محسوب می شود، الگوی ارتباطی غلظت پروژسترون با احتمال وقوع و شدت اندومتریت نیز مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول دستگاه تولیدمثلی گاوهای سالم (9 راس) و مبتلا به اندومتریت (9 راس) در کشتارگاه جمع آوری شد. ابعاد ظاهری و قوام رحم در مورد 7 نمونه کامل (2 راس سالم و 5 راس مبتلا به اندومتریت) مورد بررسی قرار گرفت و برش هایی از بخش میانی بدنه و شاخ بزرگتر تمام نمونه های رحمی تهیه و به روش H E رنگ آمیزی گردید. در آزمایش دوم از 15 راس گاو هلشتاین غیر آبستن شکم دوم که از نظر ظاهری و تخمدانی سالم به نظر می رسیدند، گوساله ماده زاییده و حداقل دو بار بعد از زایش تلقیح شده بودند، استفاده شد. از این گاوها در روز صفر(فحلی)، سوم و نهم سیکل فحلی خونگیری و در روز صفر نیز نمونه مخاط گرفته شد. نمونه های مخاط بعد از خشک شدن بر اسلاید شیشه ای در هوای آزاد و رنگ آمیزی به روش پاپ، با استفاده از میکروسکوپ نوری و بزرگنمایی 400×، بررسی شدند. پردازش آماری تمام داده های مربوط به این مطالعه با استفاده از نرم افزار آماری SAS 9.1 و رویه GLM انجام شد. در بررسی تفاوت روند تغییرات غلظت پروژسترون بین گاوهای سالم و مبتلا و نیز تغییرات جمعیت نوتروفیل، باکتری، تریکوموناس، تغییرات سلولی و شاخص بلوغ، از BCS و روزهای شیردهی ( DIM ) به عنوان متغیرهای کمکی استفاده گردید و گاوها در دو کلاس DIM?60 و DIM 60 طبقه بندی شدند. به علاوه در بررسی روند تغییر غلظت پروژسترون در روزهای سوم و نهم، غلظت پروژسترون در روز فحلی نیز به عنوان متغیر کمکی در نظر گرفته شد. بررسی های انجام شده در مورد تاثیر اندومتریت بر ویژگی های ظاهری رحم (طول و قطر بدنه رحم و نیز طول و قطر شاخ بزرگتر رحم) تفاوت معنی داری بین گروه شاهد و مبتلا به اندومتریت نشان نداد، اما اسکور قوام رحم در گاوهای مبتلا، به طور معنی داری (05/0 P ) بیشتر از میزان این فراسنجه در گاوهای سالم گزارش شد. از نظر بافت شناسی نیز اندومتریت با افزایش معنی دار (01/0 P ) قطر اندومتریوم ، نفوذ نوتروفیل ها به اندومتر (05/0 P )، پراکندگی غدد (05/0 P ) و درصد نواحی فیبروتیک (05/0 P ) و کاهش معنی دار شدت رنگ پذیری و انسجام سلولی غدد اندومتریوم، در رحم گاوهای مبتلا در مقایسه با گاوهای سالم همراه بود. نتایج استفاده از یاخته شناسی مخاط واژن نیز، حاکی از وجود تفاوت معنی داری در زمینه جمعیت نوتروفیل ها (0001/0 P )، میزان تغییرات سلولی (05/0 P ) و جمعیت باکتریایی (01/0 P ) بین گاوهای گروه شاهد و مبتلا به اندومتریت بود اما تفاوت معنی داری در مورد جمعیت تریکوموناس و شاخص بلوغ سلولی نشان نداد. به علاوه، تفاوت معنی داری بین غلظت هورمون پروژسترون در روزهای صفر، سوم و نهم سیکل فحلی در دو گروه دیده نشد. نتایج این آزمایش نشان داد استفاده از یاخته شناسی مخاط واژن شاید بتواند در تشخیص وجود و شدت اندومتریت در گاوهای شیری بعد از زایش، روشی کاربردی باشد. واژه های کلیدی: اندومتریت، یاخته شناسی، بافت شناسی، گاو شیری