Skip to main content
SUPERVISOR
محسن اسماعیل زاده مقدم (استاد راهنما) احمد ارزانی (استاد راهنما) پرویز احسان زاده (استاد مشاور)
 
STUDENT
Hadi Shahbazi
هادی شهبازی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1389

TITLE

Study of moisture stress in recombinant inbred lines in wheat (Triticum aestivum) under field condition
Drought stress as the most important abiotic stress plays an important role in the yield reduction of crop plants worldwide. For improvement of complex traits such as yield possessing low heritability, indirect selection is applied using other traits viz morph-physiological traits. The study of physiological response of different lines to water stress could be beneficial in understanding of the mechanisms of drought resistance. Therefore this study was conducted to evaluate the effect of water stress on the morphological, physiological and grain quality of 169 recombinant inbred lines (RILs) in wheat ( Triticum aestivum ), using two separate lattice design (drought and control) at Research Farm of Isfahan University of Technology. Two moisture regimes of 70 and 130 mm evaporation from evaporation pan class A (16% and 12% moisture by weight of soil, respectively) were used. Drought stress reduced the chlorophyll content (a, b, a+b), leaf width, leaf length, peduncle length, plant height, flag leaf area while increased proline content. Although drought stress increased the proline content of leaves and reduced peduncle length and flag leaf area in both sensitive and tolerant lines, tolerant lines have been less affected than sensitive lines. Results of analysis of variance revealed significant differences among lines for most of studied traits under normal conditions with the exception of proline content, flag leaf area and plant height. Under moisture stress conditions, the RILs significantly differed for the studied traits with the exception of flag leaf area. The results of combined analysis of variance showed that the traits were significantly affected by water stress with the exception of leaf area. The correlation coefficients revealed that traits related with proline content, leaf width, leaf length, peduncle length, plant height and flag leaf area had positive effect on grain yield, under moisture stress. Under similar conditions, carbohydrate and grain ash contents had significant and negative correlation with protein content, Water absorption, grain hardness, Zeleny sedimentation volume and bread volume correlated positive and significantly with protein content. Proline content had significant and positive correlation with grain yield. The results of factor analysis indicated 9 and 8 factors explaining 91.84% and 96.88% of total variation of yields under normal and stress conditions, respectively. The results of stepwise regression showed that leaf width, test weight, protein content and peduncle length contributed in 35% of observed variation for grain yield under normal conditions. Under stress conditions test weight, protein content, grain ash, grain moisture, chlorophyl a content, plant height and flag leaf area contributed in 48% of observed variation for grain yield. According to the results of present study drought tolerant RILs possessing desirable grain quality can be used to improve wheat.
تنش خشکی به عنوان مهمترین تنش غیرزیستی نقش مهمی در کاهش تولید محصول گیاهان زراعی در جهان دارد. اصلاح صفت پیچیده ای نظیر عملکرد که وراثت پذیری پایینی دارد نیازمند شناسایی صفات مورفو- فیزیولوژیک همبسته و انتخاب غیرمستقیم از طریق آنها می باشد. مطالعه واکنش های فیزیولوژیک لاین های مختلف به تنش خشکی به شناسایی مکانیسم های مؤثر در مقاومت به خشکی کمک می کند. این مطالعه با هدف بررسی آثار تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و کیفیت دانه 169 لاین اینبرد نوترکیب گندم در قالب دو طرح لاتیس جداگانه (تنش خشکی و شاهد) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. دو رژیم رطوبتی مشتمل بر آبیاری براساس 70 و 130 میلی متر تبخیراز تشتک تبخیر کلاس A (به ترتیب معادل 16 و 12 درصد رطوبت وزنی خاک) استفاده شد. تنش خشکی موجب کاهش محتوای کلروفیل (a، b، a+b)، عرض برگ، طول برگ، طول پدانکل، ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم و افزایش محتوای پرولین گردید. اگرچه تنش خشکی موجب افزایش محتوای پرولین برگ و کاهش طول پدانکل و سطح برگ پرچم در هر دو گروه لاین های حساس و متحمل گردید، امّا این تغییرات بطور معنی داری در لاین های متحمل کمتر از لاین های حساس بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین لاین ها در شرایط عادی رطوبتی برای کلیه صفات به جزء محتوای پرولین، مساحت برگ و ارتفاع بوته معنی دار بوده است. در شرایط تنش رطوبتی نیز تفاوت لاین ها برای همه صفات به جزء مساحت برگ پرچم معنی دار بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که تنش رطوبتی تأثیر معنی داری بر تمام صفات به جزء مساحت برگ پرچم داشته است. ضرایب همبستگی صفات در شرایط تنش رطوبتی نشان داد که محتوای پرولین، طول پدانکل، عرض برگ، طول برگ، ارتفاع بوته و مساحت برگ تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه داشته است. همچنین در شرایط تنش رطوبتی ضرایب همبستگی فنوتیپی صفات میزان خاکستر دانه، کربوهیدرات دانه و رطوبت دانه همبستگی منفی و معنی دار با محتوای پروتئین دانه داشته است. صفات میزان جذب آب، سختی دانه، رسوب زلنی و حجم نان دارای همبستگی مثبت با پروتئین دانه بود. در شرایط عادی رطوبتی ضرایب همبستگی فنوتیپی صفات طول پدانکل، عرض برگ، طول برگ، ارتفاع بوته و مساحت برگ همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه داشتند و محتوای پرولین دارای همبستگی منفی و معنی دار با عملکرد بود. نتایج تجزیه به عامل ها در شرایط عادی رطوبتی نشان داد که صفات اندازه گیری شده در 9 عامل پنهانی تجلی پیدا کردند که 84/91 درصد از تنوع کل داده ها را توجیه کرد. در شرایط تنش رطوبتی 8 عامل پنهانی تشخیص داده شد که توانست 88/96 درصد از تنوع کل داده ها را توجیه کند. نتایج رگرسیون مرحله ای بر عملکرد دانه در شرایط عادی رطوبتی نشان داد عرض برگ، وزن حجمی دانه، پروتئین دانه و طول پدانکل 35 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کرد. در شرایط تنش رطوبتی نیز وزن حجمی دانه، پروتئین دانه، خاکستر، رطوبت دانه، کلروفیل a، ارتفاع بوته و مساحت برگ پرچم 48 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. براساس نتایج این آزمایش می توان از لاین های متحمل به خشکی با کیفیت نانوائی مطلوب در برنامه های اصلاحی استفاده نمود. کلمات کلیدی: لاین اینبرد نوترکیب، لاتیس ساده، رسوب زلنی، وزن حجمی دانه و تنش خشکی

ارتقاء امنیت وب با وف بومی