Skip to main content
SUPERVISOR
محمدرضا سبزعلیان دستجردی (استاد راهنما) مهدی رحیم ملک (استاد مشاور) محمدحسین اهتمام (استاد راهنما) بهلول عباس زاده (استاد مشاور)
 
STUDENT
Zahra Rasouli
زهرا رسولی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1396

TITLE

Variation in seed production, phytochemistry and anatomy of roots and shoots of Stachys setifera
Stachys setifera is one of the medicinal plants of the Lamiaceae with numerous therapeutic properties and grows in some parts of Iran. It is a hydrophilic plant but is also drought tolerance. This plant is adapted to humid conditions and next to water resources, which is also due to the Aerenchyma that is tolerant to flooding conditions. To investigate the anatomical, phytochemical and seed production characteristics of this plant that determines the genetic suitability of the plant, a randomized complete block design was used with three replications using ten genotypes collected from Isfahan, Hamadan, Chaharmahal Bakhtiari provinces, Tehran and Mazandaran. The results of selfing and open pollination showed that the plant was more capable of producing seed in the open state of pollination and was therefore considered an open-pollinator. The results of plant anatomy analysis showed significant differences among genotypes at 1% level for anatomical characteristics including different tissues aerenchymas. The highest aerenchyma area at root and rhizome level belonged to the Garm-darreh genotype and the highest shoot aerenchyma area belonged to the genotype of Rahan. Since aerenchyma levels are associated with flood tolerance and flooding, Garm-darreh genotypes and Rehnan are considered the most tolerant genotypes to flooding. Stem aeranchima had a significant correlation with plant yield traits such as fresh weight, dry weight, plant water percentage and selfing ratio, and therefore, it was concluded that stem aeranchima could also affect plant production. Among the genotypes studied, the genotype of Rahan had the highest fresh and dry weight of the plant, making it suitable for medicinal and economic purposes ie production of the highest amount of essential oil. There was also a positive and high correlation between the number of selfed seeds with fresh weight (0.65) and dry weight (0.71), indicating that the genotype of Rehnan is probably the best genotype for the possible production of inbred lineage by selfing. Principal component analysis and cluster analysis Keywords : Stachys setifera , Aeranchyma, Essential oil, Seed production
سنبله نیش‌دار ( Stachys setifera ) یکی از گیاهان دارویی تیره نعناع (Lamiaceae) با خواص درمانی است که در برخی از نقاط ایران رویش دارد. این گیاه آبدوست است ولی در عین حال متحمل به خشکی هم می‌باشد. رویش گیاه بیشتر در نقاط مرطوب و کنار جوی آب است که به دلیل داشتن بافت آئرانشیم متحمل به شرایط غرقاب نیز می‌باشد. برای بررسی خصوصیات آناتومی، فیتوشیمیایی و همچنین میزان تولید بذر این گیاه که شایستگی ژنتیکی گیاه را تعیین می‌کند، تحقیقی بر پایه طرح بلوک کاملا تصادفی با استفاده از ?? ژنوتیپ جمع‌آوری شده از استان‌های اصفهان، همدان، چهارمحال و بختیاری، تهران و مازندران با سه تکرار انجام شد. نتایج بررسی خودگشنی وآزادگرده افشانی نشان داد که در حالت آزاد گرده افشانی گیاه قابلیت بیشتری برای تولید بذر دارد و بنابراین یک گیاه آزاد گرده افشان محسوب می‌شود. نتایج بررسی آناتومی گیاهی، اختلاف معنی‌داری را بین ژنوتیپ‌ها در سطح یک درصد برای خصوصیات آناتومی شامل آئرانشیم اندام‌های مختلف نشان داد. بیشترین مساحت آئرانشیم در سطح ریشه و ریزوم مربوط به ژنوتیپ گرم دره و بیشترین مساحت آئرانشیم سطح ساقه مربوط به ژنوتیپ رهنان بود. از آنجایی که میزان آئرانشیم با تحمل غرقاب و سیلاب در ارتباط است، ژنوتیپ گرم دره و رهنان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها نسبت به غرقاب تلقی می‌شوند. صفت آئرانشیم ساقه با صفات عملکردی گیاه همچون وزن تر، وزن خشک، درصد آب گیاه و همچنین نسبت خودگشنی همبستگی معنی‌دار داشت و بنابراین مشخص می‌گردد که آئرانشیم ساقه می‌تواند بر تولید گیاه هم موثر باشد. از بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ رهنان بیشترین وزن تر و وزن خشک گیاه را داشت که آن را برای مصارف دارویی و اقتصادی یعنی تولید بیشترین میزان اسانس مناسب می‌سازد. همچنین همبستگی مثبت و بالایی بین تعداد بذر خودگشن با وزن تر(??/?r=) و وزن خشک (??/?r=) وجود داشت که نشان می‌دهد که احتمالا ژنوتیپ رهنان بهترین ژنوتیپ برای تولید احتمالی اینبرد لاین از طریق خودگشنی ‌باشد. نتایج تجزیه به مؤلفه اصلی و تجزیه خوشه‌ای، ده ژنوتیپ مورد مطالعه سنبله نیش‌دار را در ? گروه جای دادند که در هر دو مورد، ژنوتیپ گرم دره و رهنان در گروه‌های جدا جای گرفتند. نتایج تجزیه اسانس نشان داد که ترکیبات لینالول و جرانیل استات و (6E,10Z) سودو فیتول بیش از ?? درصد اسانس گیاه سنبله نیش‌دار را تشکیل می‌دهند. به نظر می‌رسد با توجه به تنوع ژنتیکی موجود از نظر صفات رویشی، زایشی و همچنین تولید بذر این گیاه، امکان اصلاح گیاه از طریق خودگشنی پیشرفته و همچنین تلاقی درون گونه‌ای وجود داشته باشد. کلمات کلیدی : سنبله نیش‌دار، آئرانشیم، اسانس، تولید بذر

ارتقاء امنیت وب با وف بومی