پوشش¬های روانکار جامد از جمله فلزات نرم که به روش رسوب فیزیکی بخار اعمال می¬شود در صنایع هوایی کاربرد فراوانی دارد. فلزات نرم مانند سرب و قلع به¬صورت پوشش‌های نازک وقتی بین دو سطح سخت در حال لغزش قرار می‌گیرند به دلیل استحکام برشی کم می‌توانند روانکار خوبی باشند. در این پژوهش پوشش‌هایی از سرب و قلع به‌روش تبخیر در خلا و رسوب‌ یونی روی فولاد سخت شده ایجاد شد و تاثیر پارامترهای مختلف رسوب فیزیکی بخار (چگالی جریان کاتدی، فشار محفظه) بر ضریب اصطکاک، عمر سایشی و ساختار پوشش ارزیابی گردید. ضریب اصطکاک از طریق آزمون پین روی دیسک اندازه‌گیری شد و ساختار پوشش‌ها به‌وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد پوشش‌های ایجاد شده سبب کاهش ضریب اصطکاک می‌شوند؛ پوشش‌های رسوب‌یونی به‌دلیل چسبندگی بهتر نسبت به پوشش‌های تبخیر در خلا روانکاری بهتری ایجاد می‌کنند؛ پوشش سرب نیز به دلیل برش آسان، ضریب اصطکاک کمتری دارد. شدت پلاسما از طریق افزایش فشار گازآرگون در محفظه پوشش‌دهی و ولتاژ اعمالی به زیرلایه افزایش داده شد و آزمون روانکاری نشان داد افزایش پلاسما از طریق افزایش ولتاژ اعمالی به زیرلایه سبب افزایش عمر سایشی پوشش سرب می‌شود. تاثیر ضخامت پوشش بر روانکاری پوشش‌های سرب ارزیابی شد و نتایج نشان داد با افزایش ضخامت پوشش ضریب اصطکاک و عمر سایشی افزایش می‌یابد در حالیکه پوشش‌های نازکتر (2-1 میکرومتر) ضریب اصطکاک و نرخ سایش کمتری دارند. پوشش¬های ‌آلیاژی با ترکیب اسمی Pb-10%Sn و Pb-30%Sn از طریق رسوب یونی ایجاد شد و مورفولوژی و روانکاری آن‌ها ارزیابی گردید؛ مقایسه لایه¬ها نشان داد خواص روانکاری پوشش‌های آلیاژی یادشده بین پوشش‌های یونی سرب و قلع خالص قرار دارد. تاثیر زمان پراکنش اولیه بر پارامتر بافت و مورفولوژی پوشش تبخیر در خلا قلع ارزیابی گردید که نشاندهنده تغییرات بافت و مورفولوژی سطح پوشش با تغییرات زمان پراکنش اولیه بود. زمان پراکنش اولیه از صفر تا 25 دقیقه تغییر داده شد و نتایج حاصل از مقایسه مقادیر نرماله شده شدت پیک‌های XRD نشان داد برای زمان‌های صفر و 5 دقیقه پراکنش اولیه، صفحات (220) و (420) مرجح هستند و برای زمان 15 دقیقه تنها صفحه (200) مرجح است در حالیکه زمان بالاتر پراکنش اولیه سبب ایجاد بافت تصادفی می‌شود. آزمون پلاریزاسیون تافل در محلول NaCl%5/3 نشاندهنده مقاومت خوردگی بالاتر نمونه‌هایی است که بافت مرجح دارند، در این بین پوشش قلع با بافت (200) کمترین نرخ خوردگی را نشان داد.