Skip to main content
SUPERVISOR
Abdolmajid Rezai,Ahmad Arzani
عبدالمجید رضایی (استاد راهنما) احمد ارزانی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Atena Oladzad Abasabadi
آتنا اولادزادعباس آبادی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1384

TITLE

Cytogenetic and Morphological Studies of Iranian Triticum boeoticum Accessions
In order to study the karyotype and meiotic behavior of 23 Iranian Triticum boeoticum accessions and also to determine the relationships between geographical distribution of morphological traits and karyotype characteristics, an experiment was conducted at Cytogenetic Laboratory and Research Farm of the Collage of Agriculture of Tehran University. The accessions were grown in the field and different characters such as leaf and node hairiness, node size, own type, days to 50% shooting, heading and maturity, spike length, own length, upper internode length, peduncle length, plant height, flag leaf length and width, number of spike, glum length and seed length and width were recorded or measured. The results indicated high variation among accessions for morphological traits. Cluster analysis based on metric and binary characters divided the accessions into two groups. The majority of accessions in the first group (including 16 accessions) belonged to cool geographic regions and majority of them in the second group (including 7 accessions) were originated from chilly regions. No chromosomal aberrations were found in meiosis stage of young spiks and chromosomes paired in 7 circular bivalent at metaphase. Karyotyp studies showed that the longest chromati length was belonged to Ardabil accessions (100.306µm), while an accession with unknown origin had the shortest (71.12µm) chromatin. The range of chromosome length in Tritium boeoticum accessions was 1.76µm. The accessions had 2 types of chromosomes(M and m), and categorizing in 7 different karyotypic Ardabil accession with within chromosomal difference index of 0.195 had the most symmetric karyotype and an accession with unknown origin had the most asymmetric karyotype. Based on Stebbins method of Ardabil) had different morphological and karyotypical characters from other accessions belonging to cool region.
این پژوهش به منظور بررسی کاریوتیپ و رفتار میوزی جمعیت های گندم تریتیکوم بوئتیکوم و نیز مطالعه صفات مورفولوژیک و ارتباط میان پراکنش جغرافیایی صفات مذکور با پراکنش جغرافیایی ویژگی های کاریوتیپی، در آزمایشگاه سیتوژنتیک و مزرعه پردیس کشاورزی کرج و دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. بیست و سه جمعیت گندم بوئتیکوم در مزرعه کشت گردیدند و صفات پرزدار بودن برگ، گوشوارک و گره، اندازه گره، نوع ریشک، تعداد روز تا ساقه دهی، سنبله دهی و رسیدگی ، طول سنبله، طول ریشک، طول و عرض برگ پرچم، طول میانگره، تعداد سنبله، ارتفاع گیاه، طول گلوم و طول و عرض بذر یادداشت برداری و اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در میان جمعیت های مورد بررسی تنوع زیادی از نظر صفات مورفولوژیک وجود داشت. تجزیه خوشه ای هر دو گروه از صفات کمی و دو اسمی جمعیت ها را به دو گروه تفکیک نمود. اکثر جمعیت های بوئتیکوم در گروه 1 (مشتمل بر 16 جمعیت) مربوط به مناطقی با خرد اقلیم سرد و اکثر جمعیت ها در گروه 2 (مشتمل بر 7 جمعیت) مربوط به مناطقی با خرد اقلیم فوق العاده سرد بودند. بررسی میوز سنبله های نارس جمعیت های گندم بوئتیکوم نشان داد که در این جمعیت ها ناهنجاری های عمده ای وجود ندارد و کروموزوم ها در متافاز 1 به صورت 7 بای والانت حلقوی جفت می شوند. در بررسی های کاریوتیپی مشاهده شد که بزرگترین طول کل کروماتین مربوط به جمعیت اردبیل با میانگین 306/100 میکرومتر بود و کمترین آن به جمعیتی ناشناس با میانگین 12/71 میکرومتر تعلق داشت. دامنه تغییرات طول کروموزوم ها در جمعیت های گندم بوئتیکوم 76/1 میکرومتر بود. جمعیت ها به طور کلی دارای 2 نوع کروموزوم m و M بودند و در 7 کلاس متفاوت کاریوتیپی قرار گرفتند. جمعیت اردبیل با داشتن کمترین درصد اختلاف طول نسبی کروموزوم ها ( 6/1 درصد) متقارن ترین و جمعیت مهاباد با مقدار 69/5 درصد نامتقارن ترین جمعیت بود. همچنین جمعیت اردبیل با بیشترین شاخص تقارن (21/79) متقارن ترین کاریوتیپ و جمعیت روانسر با کمترین مقدار (41/57) نا متقارن ترین کاریوتیپ را دارا بودند.کلاسه بندی به روش رومرو-زارکو نشان داد که جمعیت اردبیل با مقدار 195/0 برای شاخص اختلاف درون کروموزومی دارای حداکثر تقارن کاریوتیپی بود و بیشترین اختلاف داخل کروموزومی مربوط به جمعیتی ناشناس بود. بر اساس دسته بندی استبینز همه جمعیت های مورد مطالعه در کلاس تقارنی 4A قرار گرفتند. براساس نواربندی Ag-NOR جمعیت های گندم بوئتیکوم دارای 1 منطقه سازمان دهنده هستکی روی بازوی بلند کرومزوم شماره 6 بودند. تجزیه خوشه ای صفات کاریوتیپی جمعیت های مورد مطالعه را به دو گروه تقسیم نمود. در گروه اول 15 جمعیت و در گروه دوم 7 جمعیت قرار گرفتند. این دو جمعیت به لحاظ صفات مهم کاریوتیپی نظیر طول کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، طول بلندترین کروموزوم، طول کوتاهترین کروموزوم، طول کل کروماتین هاپلوئید و شاخص تقارن دارای اختلاف بسیار معنی داری بودند. در دندروگرام های تجزیه خوشه ای صفات مورفولوژیک و صفات کاریوتیپی، گروهبندی مشابهی ازجمعیت ها مشاهده شد . به طور کلی گندم های بوئتیکوم جمع آوری شده از مناطق جغرافیایی الشتر، اهر، پیرانشهر، سقز، قروه، ارومیه و اردبیل که دارای میانگین دمای سالیانه پایینی هستند و جزو مناطق فوق العاده سرد طبقه بندی می شوند، به لحاظ مورفولوژیکی و کاریوتیپی، به طور آشکاری متفاوت از جمعیت های مناطق سرد بودند.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی