Skip to main content
SUPERVISOR
Aghafakhr Mirlohi,Parviz Ehsanzadeh,Ghodratollah Saeidi,Ahmad Arzani
اقافخر میرلوحی فلاورجانی (استاد راهنما) پرویز احسان زاده (استاد مشاور) قدرت اله سعیدی (استاد راهنما) احمد ارزانی (استاد مشاور)
 
STUDENT
Ali Rabbani
علی ربانی خوراسگانی

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1396

TITLE

Effect of water stress on some morphological and physiological attributes of tetraploid wheat
Drought stress is one of the most important factors limiting the survival and growth of plants in many regions of the world such as Iran. In this research 33 tetraploid wheat genotypes ( Trticum turgidum .) and three genotypes of bread wheat (as control) were used in a randomized complete block design with two replications under two moisture regimes. The experiment was carried out at research farm of Isfahan University of Technology located in Najafabad (Lavark) during 2017-2018 growing season. Results of analysis of variance showed that among all genotypes except for biological yield, carotenoids concentration, electrolyte leakage of leaf, leaf area and specific leaf weight at non-drought stress conditions all other studied traits were significantly different. Under drought stress condition, except for proline concentration, chlorophyll-a, chlorophyll b, carotenoid, total chlorophyll concentration and electrolyte leakage of leaf all other traits were significantly different among the genotypes. This indicated the genetic diversity of the studied genotypes and their different responses to moisture environments. Mean compariso for the studied traits showed that drought stress negatively affected majority of the measured traits except, the number of spikelets per spike, day to flowering, day to heading, leaf length, leaf width, leaf area, proline concentration, carotenoids, electrolyte leakage and specific flag leaf area . In order to study the effect of drought stress on measured traits, percentage reduction of each trait mean value was calculated. Under drought stress condition mean values for peduncle extrusion length, specific leaf weight and grain yield were reduced at 34.65%, 26.19% and 22.06% respectively. Two genotypes No. 2 ( durum wheat Dena cultivar) and No. 5 ( durum wheat Yavarus cultivar) at both water stress and non-stress conditions, had the highest grain yield. Correlation between drought resistance indices and yield at water stress and non-stress conditions indicated that STI, MP and GMP indices were suitable for selection of high yield genotypes in both water stress and non-stress conditions. Genotypes No. 2, 5, 1, 4 and 6 from durum wheat, were recognized as high yield genotypes under both water stress and non- stress conditions. Key Words Tetraploid wheat, Drought stress, Genetic variation, Drought tolerance index.
این پژوهش به منظور ارزیابی تحمل تنش خشکی در 36 ژنوتیپ گندم، در مزرعه ی آموزشی پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در نجف آباد (لورک) در سال زراعی 97-96 انجام پذیرفت. در این پژوهش 33 ژنوتیپ گندم تتراپلوئید (تورجیدیوم) به همراه سه ژنوتیپ گندم نان (به عنوان شاهد) در دو رژیم رطوبتی و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر تمامی صفات به‌جزء عملکرد بیولوژیک، غلظت کاروتنوئید، نشت یونی برگ، سطح ویژه برگ و وزن ویژه برگ در شرایط بدون تنش و از نظر تمامی صفات به‌جزء غلظت پرولین، کلروفیل a، کلروفیلb، کاروتنوئید، غلظت کلروفیل کل و نشت یونی برگ پرچم در شرایط تنش و در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌داری وجود داشت؛ به بیانی دیگر در بین ژنوتیپ‌ها در هر دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی، برای بسیاری از صفات مهم عملکردی، تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال پنج و یک درصد مشاهده‌شد. این امر نشان‌دهنده‌ی تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از لحاظ صفات مورد بررسی و واکنش متفاوت این ژنوتیپ‌ها به محیط‌های رطوبتی می‌باشد. در مقایسه میانگین‌ها مشاهده شد که تنش آبی موجب کاهش اکثر صفات به‌جزء تعداد سنبلچه در سنبله، روز تا گلدهی، روز تا سنبله‌دهی، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، غلظت پرولین، کاروتنوئید، نشت یونی برگ و سطح ویژه برگ پرچم شد. به منظور بررسی میزان اثر تنش خشکی بر روی صفات اندازه‌گیری شده، درصد کاهش هر صفت نیز محاسبه گردید. بیشترین درصد کاهش مربوط به طول برآمدگی پدانکل (65/34 درصد)، وزن ویژه برگ (19/26درصد) و عملکرد دانه (06/22درصد) بود. برای صفت وزن هزار دانه در شرایط تنش خشکی، ژنوتیپ‌های با شماره‌ی 6، 21 و 1 مقادیر بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها داشتند؛ در صورتی که در شرایط غیرتنش خشکی، ژنوتیپ‌های 21، 6 و 22 دارای مقادیر بیشتری بودند. تحت شرایط تنش رطوبتی از لحاظ صفت عملکرد دانه، برترین ژنوتیپ‌ها مربوط به شماره‌های2، 1 و 5 بود؛ در صورتی که در شرایط غیرتنش خشکی برای صفت عملکرد دانه، ژنوتیپ‌های با شماره‌ی 2، 5 و 7 جزء برترین ژنوتیپ‌ها از لحاظ این صفت بودند؛ دو ژنوتیپ شماره‌ی 2 (گندم دوروم رقم دنا) و 5 (گندم دوروم رقم یاواروس) در هر دو شرایط تنش و غیر تنش آبی از نظر صفت عملکرد دانه، جزء برترین‌ها بودند. در بین صفات اندازه‌گیری‌شده در این پژوهش در شرایط تنش و غیرتنش خشکی، بیشترین ضرایب همبستگی با عملکرد دانه پس از شاخص برداشت، مربوط به صفت وزن دانه در سنبله در شرایط تنش (79/0) و صفت روز تا سنبله‌دهی در شرایط غیرتنش (74/0-) بود. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که در شرایط غیر تنش، سه عامل اصلی 74/61 درصد و در شرایط تنش سه عامل اصلی 51/60 درصد تنوع کل داده‌ها را توجیه نمودند. نتایج تجزیه خوشه‌ای برای شرایط تنش و غیرتنش بر اساس صفات اندازه‌گیری‌شده، ژنوتیپ‌های مورد بررسی را به ترتیب در پنج و چهار گروه کلی قرار داد. نتایج همبستگی میان شاخص‌های مقاومت به خشکی و عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخص‌های STI، MP و GMP برای انتخاب ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی مناسب می‌باشند. با توجه به نمودارهای ترسیم‌شده برای شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP و STI در مقابلِ عملکرد در شرایط تنش و فاقد تنش خشکی، ژنوتیپ‌های با شماره‌ی 2، 5، 1، 4 و 6 که همگی گندم دوروم و به ترتیب رقم دنا، یاواروس، شبرنگ، بهرنگ و شوا بودند، به عنوان ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش شناخته شدند و بنابر این نسبت به تنش خشکی نیز، متحمل بودند. کلمات کلیدی: گندم تتراپلوئید، تنش خشکی، تنوع ژنتیکی، شاخص تحمل به خشکی.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی

100%