SUPERVISOR
Mohamadreza Irannezhadi,Nader Fathianpour,Ahmad Reza Mokhtari
محمدرضا ايران نژادي (استاد مشاور) نادر فتحيان پور (استاد راهنما) احمدرضا مختاري (استاد راهنما)
STUDENT
Moharram Jahangiri
محرم جهانگيري
FACULTY - DEPARTMENT
دانشکده معدن
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1389
TITLE
Integration of exploration data layers of East Azarbaijan province favorable to geothermal resources of 1:100000 scale in GIS environment
One of the main concerns of human being is producing enough energy for living while this energy is achieved through the sources with low cost of production, high potential and low negative environmental impact. One of these clean energy sources is geothermal energy which is ideal because of both low cost of production and being environmentally sustainable. Due to the amount of heat extracted from geothermal energy sources this energy is used as heat source in home or in industry, greenhouses, agriculture, and the electricity is used. "The benefits of geothermal resources available" refers to that part of the utilization of geothermal resources which is available in a particular future (less than a hundred year). Usually when talking about the geothermal resources, our main point is that it is better to make it part of the geothermal resources "portion of available resources" call. With increasing awareness of the harmful effects of burning fossil fuels on the environment, interest in clean and renewable energy such as geothermal energy resources around the world expands. The first geothermal power plant in the province of Ardabil with the ultimate capacity of over 250 MW in Sabalan mountain range came into operation in 1385. According to researches there is the possibility of extending the plants to the other susceptible areas such as slopes of Mount Sahand, Sabalan and Taftan. With regard to existence of the volcanic regions in the country and the possibility of geothermal resources in East Azerbaijan province, a preliminary exploration study is carried out on the 1:100,000 geological map of Osku that encompasses the main part of Sahand mountain. Geographic Information System (GIS) and modern techniques for representing spatial data are widely used in practice such as geology and geo-modeling processes. In addition application of data processing methods like statistical analysis have been improved the GIS capability. Employing the geographic information system (GIS), as a tool in the processing and interpretation of the data, is quite helpful especially in the exploration, appraisal, and reduction of human errors in the processes. The advantage of this approach is the exploration of mineral resources through exploration methods for gathering and fusing the relevant information from different layers. Bonham Carter and others (1988), Agterberg (1989), Katz (1991), Cheung and others (1992) have worked on with GIS system to determine suitable areas for mineralization and decide on the next steps in their exploration. GIS exploration of geothermal resources already has been used successfully used in Mexico by Prvl Ldsma (1999), Nevada in America by Kvlbaf (2002) and in Turkey and Japan. In this research different exploration data including lithological and structural information, hot springs positions, and geophysical data including airborne magnetic, gravity and seismic surveys, regional stream sediment geochemical data and remote sensing data (ASTER) are collected and integrated in GIS system for potential mapping and locating the high priority areas for further exploration activities. Fuzzy logic and weighted overlay approaches have been taken into account for resource mapping.
يکي از دغدغه هاي اصلي بشريت تامين انرژي مورد نياز براي بهتر زيستن است و از موارد مهم در انتخاب منابع انرژي، ارزش بيشتر، هزينه کمتر و اثرات زيست محيطي کمتر است. يکي از اين انرژي هاي پاک، انرژي ژئوترمال مي باشد که از منابع انرژي ايده آل محسوب مي شود، چرا که هم از نظر هزينه تمام شده و هم از نظر زيست محيطي از منابع انرژي پايدار آن مي باشد. با توجه به ميزان حرارت قابل استخراج، از ذخاير انرژي زمين گرمايي به عنوان منبع گرمايش در بخش خانگي يا صنايع، گلخانهها، پرورش آبزيان و در توليد الکتريسيته استفاده ميشود. معمولاً هنگامي که راجع به منابع ژئوترمال سخن ميگوئيم، اشاره اصلي ما به آن بخشي از منابع ژئوترمال است که بهتر است آن را « بخش قابل دسترسي منابع بناميم »، « بخش مفيد منابع قابل دسترسي ژئوترمال » به آن بخشي از منابع قابل دسترسي ژئوترمال اطلاق مي گردد که بهره برداري از آنها در يک آينده معين ( کمتر از صد سال آينده ) از توجيه اقتصادي کافي و اعتبار قانوني لازم برخوردار خواهد بود. با افزايش آگاهي از اثرات زيان آور سوزاندن سوخت هاي فسيلي بر محيط زيست، علاقه به استفاده از انرژي هاي پاک و تجديد پذير مانند منابع انرژي زمين گرمايي در سراسر جهان گسترش مي يابد. اولين نيروگاه زمين گرمايي ايران در استان اردبيل و در دامنه کوه سبلان با ظرفيت نهايي بالغ بر ??? مگاوات در سال 13?? به بهرهبرداري رسيد. با توجه به تحقيقات انجام شده امکان ساخت اين دست نيروگاهها در مناطق مستعد ديگر، مانند دامنه کوه تفتان و مناطق سهند و سبلان نيز وجود دارد. با توجه به وجود مناطق آتشفشاني در کشور و امکان وجود منابع ژئوترمال در استان آذربايجان شرقي، يک مطالعه اکتشافي مقدماتي بر روي نقشه زمين شناسي 1:100،000 اسکو که شامل بخش عمده اي از کوه سهند است انجام شده است. سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و روش هاي مدرن براي نمايندگي از داده هاي فضايي به طور گسترده اي در عمل مانند مدل سازي فرآيندهاي زمين شناسي و جغرافيايي مورد استفاده قرار مي گيرد. علاوه بر پردازش داده ها در نرم افزار GIS، با روش هاي تجزيه و تحليل آماري نيز قابليت بهبود دارند. استفاده از يک سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) به عنوان يک ابزار قدرتمند در پردازش و تفسير دادههاي علوم زمين، به ويژه در امر اکتشاف، در پردازش و ارزيابي دقيق و کاهش خطاهاي انساني بسيار سودمند ميباشد. استفاده از اين رويکرد در اکتشاف منابع معدني، از طريق جمع آوري لايههاي اطلاعاتي مرتبط با روشهاي اکتشافي مختلف و آميخته شدن اطلاعات مربوطه از لايه هاي مختلف است. بونهام کارتر و ديگران (1988)، اگتربرگ (1989)، کاتز (1991)، چونگ و ديگران (1992) از جمله کساني هستند که از GIS جهت تعيين مناطق مطلوب کانيزايي و تصميمگيري در رابطه با مراحل اکتشافي بعدي استفاده نمودند. سيستم اطلاعات جغرافيايي در اکتشاف منابع زمينگرمايي پيش از اين در مکزيک توسط پرول لدسما (1999)، نوادا در امريکا توسط کولباف (2002)، غرب ترکيه و ژاپن با موفقيت مورد استفاده قرار گرفته است. در اين پژوهش داده هاي اکتشافاتي از جمله داده هاي مختلف زمين شناسي اعم از واحدهاي سنگ شناسي، گسل ها، کراترها، چشمه هاي آب گرم، داده هاي ژئوفيزيکي شامل مغناطيس هوابردي، گراني سنجي و لرزه نگاري، داده هاي ژئوشيميايي رسوبات آبراهه اي منطقه و نيز داده هاي سنجش از دور (ASTER) منطقه در محيط GIS آماده شدند و براي تهيه نقشه مناطق بالقوه و مناطق با اولويت بالا براي فعاليت هاي اکتشافي بيشتر مورد استفاده قرار گرفتند. روش هاي تلفيق فازي و همپوشاني وزن دار براي تهيه نقشه مناطق پرپتانسيل مورد استفاده قرار گرفتند