Skip to main content
SUPERVISOR
علیرضا سفیانیان (استاد راهنما) راضیه مصدقی (استاد مشاور) حمید قیومی محمدی (استاد مشاور) سعید پورمنافی (استاد راهنما)
 
STUDENT
Vahid Rahdari
وحید راهداری

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده منابع طبیعی
DEGREE
Doctor of Philosophy (PhD)
YEAR
1392

TITLE

Multi-criteria evaluation methods for land allocation and preparing the optimalmodel, case study: Plasjan sub basin
Irrational land usage has made different environmental problems and using land use planning we want to find best land usage patterns for different land use. In this thesis by surviving experts and stockholders, land use history in Plasjan sub-basin and its important roles in Gavkhooni basin, land use planning objects which involve economic and social welfare, inside habitat conservation and increasing in amount of water producing were determined. Land use and their criteria which prepare study goals were determined as: conservation, rangeland management, forestry, drainage agriculture, rain-fed agriculture, urban and industry growing and ecotourism activities. After criteria standardization and weighting applying AHP and Fuzzy-AHP methods, they were combined together with Multi Criteria Evaluation (MCE) models (OWA and WLC) with medium risk and trade-off 0.5 and 1, repeatedly. Results have shown because WLC has highest possible trade-off, it considers more area with high and very high capability in comparison with designed OWA with medium trade-off. Also Fuzzy-AHP weighting results leads to correlated results with thesis aims. Land use planning was done using proper land use capability models applying Multi Objective Land Allocation (MOLA). By considering study objects, OWA model for drainage agriculture, rain-fed agriculture, urban and industry growing and WLC for conservation, rangeland management and forestry were consider as input in MOLA. At first proper weight and area were determined for each land use and then land use capability maps were combined in MOLA and land use planning map was produced by considering the most capabilities and nearby to decision line. Conservation land use with 0.28 and industry land use with 0.04 have highest and lowest weight repeatedly. In MOLA model, 83 percent of area considered for conservation, rangeland management and forestry and 17 percent was considered for other human land use. So by considering importance of interior functions and structures conservation in Plasjan sub-basin and roles of rangelands and forest, 83 percent of was considered for conserving of functions and structures of this sub-basin.by attention to high ecotourism potential in this area instead of unsuitable land usage, this land use was considered as one of the income source for native people and overlaid on other land use as multi land usage. MOLA result was optimized applying Genetic Algorithm using land use capabilities models, land use weight and proper area and connectivity function in Chadegan region. Land use planning map which produced using GA-MOLA was optimized as landscape indices which connectivity index increased from 99.70 to 99.75 and patch number decrease from 9044 to 2673 that these have positive effect on land use management especially in areas that were considered for conserving. By considering importance of conservation area in Plasjan sub-basin, determined conservation area patches with area more than 1000 hectares, were selected and then by attention to new criteria were prioritized using TOPSIS and Fuzzy-TOPSIS methods. Results of this study have shown that MCDM has high capabilities for land use planning and could produce accurate land use allocation maps in Plasjan sub-basin with complexity, different stakeholders, with determining criteria and surviving experts and stakeholder’s idea.
استفاده غیرمنطقی انسان از سرزمین مشکلات زیست محیطی متعددی ایجاد کرده است. آمایش سرزمین به دنبال تعیین بهترین الگوی استفاده بر اساس توان سرزمین و نقش هر قسمت از زمین در توسعه می‌باشد. در این رساله با بررسی نظرات کارشناسان و ذی نفعان، سابقه تاریخی کاربری های زیرحوضه آبخیز پلاسجان و نقش مهم آن در ادامه حیات کل حوضه آبخیزگاوخونی، اهداف آمایش در منطقه شامل اهداف اقتصادی و اجتماعی و حفاظت از زیستگاههای درونی منطقه و افزایش مقدار تولید آب این زیر حوضه تعیین گردید. سپس کاربری‌های هم جهت با اهداف مطالعه، شامل حفاظت، اکوتوریسم، کشاورزی آبی و دیم، صنعت، توسعه شهری، صنعت و معدن، جنگلداری برای منطقه در نظر گرفته و برای هر کدام از کاربری‌ها، معیارهایی تعیین شد. پس از استاندارد‌سازی و تعیین وزن معیارها به روشهای AHP و Fuzzy-AHP، معیارها با استفاده از دو روش ارزیابی چند منظوره WLC و OWA که در هر دو روش، مقدار ریسک برابر 5/0 و مقدار جبران به ترتیب برابر 1 و 5/0 درنظر گرفته و با یکدیگر ترکیب شدند. مقایسه نتایج روش WLC و OWA نشان داد از آنجاییکه در روش WLC جبران دارای بیشترین مقدار ممکن است لذا سطح طبقات تخصیص داده شده به طبقات با قابلیت خیلی زیاد و زیاد در مدل‌های این روش بیشتر از روش OWA بود. همچنین در روش Fuzzy-AHP به نسبت روش AHP اوزان به نحوی به معیارها تخصیص داده شد که اهداف مطالعه قابل دسترس تر بود. برای وارد کردن نتایج ارزیابی قابلیت اراضی در مدل آمایش سرزمین به روش تخصیص چند منظوره MOLA ، بر اساس هدف مطالعه و تاثیر هر یک از کاربری‌ها بر روی هدف نهایی، از نتایج مدل OWA برای کاربری های کشاورزی آبی، دیم، توسعه شهری و صنعت و مدل WLC برای کاربری هایی حفاظت، مرتعداری و جنگلداری و اکوتوریسم استفاده شد. پس از تعیین وزن برای هر یک از کاربری‌ها، مدلهای قابلیت اراضی آنها با یکدیگر ترکیب و نقشه آمایشی سرزمین براساس بیشترین مقدار تناسب و نزدیکی به خط تصمیم تهیه شد. در این مرحله کاربری حفاظت با 28/0 بیشترین وزن و کاربری صنعت با 04/0کمترین وزن را به خود اختصاص داده بود. به این ترتیب 83% منطقه به کاربری های حفاظت، مرتعداری و جنگلداری و 17 درصد منطقه به سایر کاربری‌ها تخصیص داده شد. بنابراین با توجه به ضرورت حفاظت از ارزش های داخلی منطقه و نقش پوشش گیاهی مرتعی و جنگلی در حفظ و ارتقای کارکرد‌های منطقه، 83% منطقه در راستای حفاظت از ساختار و کارکردهای درونی و نقش آن برای کل حوضه آبریز گاوخونی، تخصیص داده شده است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه، در درآمدزایی از بخش اکوتوریسم، به عنوان جایگزین تامین درآمد از طریق بهره کشی از منابع طبیعی و اشتغال زایی برای ساکنین بومی منطقه، معرفی و نقشه مناطق با قابلیت اکوتوریسم به عنوان استفاده چند جانبه بر روی نقشه تخصیص اراضی قرار داده شد. سپس نتایج بدست آمده از روش MOLA، با استفاده از الگوریتم ژنتیک (GA) و نقشه‌های قابلیت اراضی، وزن و مساحت مناسب هر یک، نقشه بدست آمده از روش MOLA و با اعمال شاخص پیوستگی، برای شهرستان چادگان بهینه شد. در نقشه بهینه سازی شده به روش GA-MOLA، شاخص پیوستگی از 70/99 به 75/99، افزایش و تعداد لکه‌ها از 9044 به 2673 لکه کاهش پیدا کرد که نقش موثر‌ی در مدیریت هر یک از کاربری‌ها و بخصوص مناطق تخصیص داده شده برای حفاظت دارد. از آنجایی که کاربری حفاظت دارای اهمیت زیادی برای منطقه پلاسجان است و شامل مفاهیم کلی حفاظت از زیستگاههای حیات وحش و گیاهان و بخصوص منابع مهم تامین کننده آب بود، لذا لکه‌های تخصیص داده شده به حفاظت در روش MOLA با مساحت بیش از 1000 هکتار با استفاده یکسری از شاخص‌ها به روش AHP-TOPSIS و Fuzzy-TOPSIS اولویت‌بندی شدند. نتایج این رساله، نشان دهنده کارایی روش‌های تصمیم‌‌گیری چند معیاره MCDM در آمایش سرزمین، تعیین الگوی مناسب و متناسب استفاده از زیر حوضه پلاسجان با پیچیدگی و ذی نفعان مختلف با شناسایی معیارهای مناسب، در نظر گرفتننظرات خبرگان و ذی نفعان مختلف را نشان داد.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی