Skip to main content
SUPERVISOR
Hamid Reza Eshghizadeh Samani,Parviz Ehsanzadeh,Jamshid Razmjoo ghalaie
حمیدرضا عشقی زاده سامانی (استاد مشاور) پرویز احسان زاده (استاد راهنما) جمشید رزمجو (استاد مشاور)
 
STUDENT
Vahid Roushan zamir
وحید روشن ضمیر

FACULTY - DEPARTMENT

دانشکده کشاورزی
DEGREE
Master of Science (MSc)
YEAR
1397

TITLE

Response of agronomic and physiological traits of emmer wheat to moisture and nitrogen regime in the climatic conditions of the east of lorestan province (Aligoodarz)
Water and Nitrogen (N) are among the most serious limiting factors for crop productivity worldwide. Wheat genutypes developed in post green revolution era are characterized by high grain yields under well_fertilized soil conditions. Ancient wheats, on the other hand, are able to produce an acceptable grain and dry mass in poor soil conditions. Scientific data on emmer wheats response to N and water supplies is scarce. A field experiment was conducted on a group of emmer wheat landraces (Joneghan, Zarneh, singerd, Shahrekord, Khoyegan), a durum, and a bread wheat genotype. These wheat genotypes were subjected to 30 (N-limited) and 100 kg N ha -1 (N-sufficient) under dryland and dryland + terminal complementary irrigation conditions in Aligoodarz Lorestan, Iran. Water deprivation (due to the imposed drought stress in dryland condition) led to inverse modifications in chlorophyll and carotoncids concentration, maximum quantum efficiency of photosystem II, relative water content , grains/spike, spikes/plant, 1000-grains weight, grain yield and plant above-ground dry mass of the examined wheats. However, emmer wheats tended to vary less in response to water supply at least in terms of a majority of the traits. Sufficient amount of N led to decreases in grains/spike, spikes/plant, 1000-grains weight, and grain yield of the emmer wheats, despite increases in these grain yield attributes and grain yield of the durum and bread wheats. Results were indicative of a smaller grain yield and harvest index in the emmer wheats, compared to the durum and bread wheats, across different N and water supplies. Emmer wheats were found sustained across different water availabilities and unresponsive to N levels that are beneficial to the durum and bread wheats. Therefore, it seems that the ancient emmer wheats posses some capabilities to produce an acceptable grain yield under N-poor and water-deprived conditions. Keywords: Water, Nitrogen, Drought Stress, Wheat, Emmer, Seed Yield, Physiological Traits, Functional Traits
در بیشتر نقاط جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک آب و نیتروژن عامل محدود hyhy;کننده‌ در عملکرد گیاهان زراعی محسوب می شوند پس از انقلاب سبز، ارقام اصلاح شده ی گندم در شرایط غنی از عناصر غذایی دارای عملکرد بالاتری هستند، در صورتی که ژنوتیپ های قدیمی(پوشینه دار) گندم، دارای پتانسیل و ویژگی های خاصی هستند به نحوی که در خاک های فقیر و در شرایط کمبود منابع قادرند توانایی های منحصر به فرد خود را بروز بدهند. به منظور مقایسه پاسخ گندم های پوشینه دار قدیمی به رژیم آبیاری و کود نیتروژن در مقایسه با گندم های نوین و اصلاح شده امروزی، آزمایشی به‌صورت تجزیه مرکب فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط شرق استان لرستان (شهرستان الیگودرز) انجام شد. رژیم آبی به صورت دو محیط (دیم و آبیاری تکمیلی) و تیمارها شامل پنج ژنوتیپ گندم‌ تتراپلویید پوشینه دار (جونقان، شهرکرد، زرنه، خویگان و سینگرد) و یک ژنوتیپ گندم نان (روشن) و یک ژنوتیپ گندم ماکارونی ( یاواروس) و دو سطح نیتروژن (30 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بود. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که گندم های پوشینه دار در مقایسه با گندم های نوین در پاسخ به تنش رطوبتی ناشی از شرایط دیم محتوای نسبی آب برگ بیشتری داشتند. حداکثر کارآیی کوانتومی فتوسیستم) II (F v/ F m در هر دو گروه گندم پوشینه دار و نوین در شرایط تنش رطوبتی کاهش پیدا کرد. غلظت کلروفیل های a وb در گندم های پوشینه دار نسبت به گندم های نوین، در شرایط وجود تنش رطوبتی (دیم) دارای ثبات بیشتری بود و در میزان غلظت این رنگدانه های فتوسنتزی کاهش کمتری مشاهده شد. همچنین میزان غلظت کاروتنوئید ها در گروه گندم های پوشینه دار نسبت به گروه گندم های نوین کمتر بود و شاخص پایداری غشا در گروه گندم های پوشینه دار نسبت به گروه گندم های نوین تحت شرایط تنش (دیم) از میزان بیشتری برخور دار بود. تنش رطوبتی سبب شد ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و ماده خشک بخش هوایی در هر دو گروه گندم کاهش یابد اما این کاهش باستثناء صفت ارتفاع بوته، در گروه گندم های پوشینه دار نسبت به گروه گندم نوین بسیار کمتر بود. همچنین تنش رطوبتی سبب شد شاخص برداشت کاهش یابد که این شدت کاهش در گروه گندم های پوشینه دار کمتر بود. غلظت کلروفیل های a و b و کاروتنوئیدها در گروه گندم های پوشینه دار در زمان استفاده از سطح بیشتر نیتروژن افزایش یافت، این در حالی است که غلظت کلروفیل a در گروه گندم های نوین افزایش و غلظت کلروفیل b ثابت و غلظت کاروتنوئیدها در هر دو گروه گندم ها افزایشی بود. افزایش مصرف کود نیتروژن سبب افزایش ارتفاع در هر دو گروه گندم شد اما این تیمار سبب شد که شاخص برداشت در هر دو گروه گندم کاهش یابد. تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه در هکتار در پاسخ به افزایش مصرف کود نیتروژن در گروه گندم های پوشینه دار کاهش یافت اما در گروه گندم های نوین افزایش یافت. وزن هزار دانه نیز در پاسخ به این تیمار در گروه گندم های پوشینه دار کاهش یافت و در گندم های نوین روند افزایشی از خود نشان داد. از آزمایش حاضر می توان چنین استنباط کرد که علیرغم عملکرد کم ژنوتیپ های پوشینه دار نسبت به گندم های اصلاح شده امروزی، میزان تحمل ژنوتیپ های پوشینه دار در مقایسه با ژنوتیپ های نوین در برابر تنش های محیطی از جمله تنش خشکی و کمبود عناصر غذایی تاثیرگذار مانند نیتروژن بسیار بیشتر است و می توان از ظرفیت های غنی این دسته از غلات قدیمی برای اهداف مختلف تولیدی، به نژادی و همچنین بهبود مقاومت به تنش ها و یا حتی آفات بهره گرفت. واژه های کلیدی : آب، گندم ایمر، گندم پوشینه دار، تنش خشکی، صفات عملکردی، صفات فیزیولوژیک، عملکرد دانه، نیتروژن

ارتقاء امنیت وب با وف بومی